Vísir - 15.08.1980, Blaðsíða 1

Föstudagur 15. ágúst 1980/ 192. tbl. 70 árg.
Sovéski flóttamaðurínn Victor Kovalenko í einkaviðtalí við Vísi:
Eg hef verlð að unflir-
búa fióltann i hrlú ár
„varö innanbrjósts eins 09 manni, sem látinn er laus
eftir langa fangelsisvist, öegar flóttinn hafði tekíst”
,,Ég hef verið að
undirbúa flóttann und-
anfarin þrjú ár og það
eru ótal ástæður fyrir
honum”, sagði sovézki
flóttamaðurinn, Victor
Kovalenko, í viðtali við
Visi i gærkvöldi.
Kovalenko dvelur nú
á sveitaheimili hjá ein-
staklega gestrisnu fólki
og gengur til verka
með þvi eins og hver
annar heimilismaður.
Nánari staðarákvörðun
verður ekki gefin upp,
að ósk Kovalenkos.
Hildur Hafstað túlkaði
viðtalið með miklum
ágætum.
„Fyrir þremur árum”, segir
Kovalenko, „var ég aö vinna i
námu og lenti þá i deilum viö
yfirmann minn vegna þess, aö
viö vorum sifellt látnir vinna á
helgidögum, en jafnframt
minnkaöi kaupiö stööugt. Hann
ætlaöi aö reka mig, en ég sagöi
upp áöur. Frá þeirri stundu hef
ég veriö staöráöinn i aö fty ja og
tilveran raunar snúist um fátt
annaö”.
Geðveikrahæli
„Flóttahugmyndin haföi
komiö upp i hugann áöur, á
meöan ég var i hernum. Viö
vorum þá haföir í sömu herbúö-
unum i tvö ár og fengum aldrei
aöfara út fyrir þær. Reglumar I
hernum voru svo strangar, aö
ekki var nokkur leið aö halda
þær. Viö fengum ekki einu sinni
aö fara á stefnumót. Ég var svo
dag nokkurn kallaöur fyrir
undirhershöföingja og spuröur
að því, hvort ég hefði brotiö
þetta og hitt af mér. Ég jataði
þaöalltogvar þá varaöurviö og
sagt, að ef þetta endurtæki sig,
þá yröi ég lagöur inn á geö-
veikrahæli. Þá tók ég þá
ákvöröun aö segja aldrei nein-
um frá þvi, sem ég hefði í huga
og sagöi ekki einu sinni nánustu
ættingjum minum frá flóttahug-
myndinni. Maöur gat engum
sagt frá hugsunum sinum jafn-
vel ekki vinum sinum”.
Áætlun „Flótti”
Kovalenko heldur áfram og
segir frá flóttaáætlun sinni:
„Þegar ég hafði tekiö ákvöröun
um aö flýja stefndi ég að þvi aö
komast á skip og fór til
Murmansk til þess. Áöur en
maður fær aö fara í millilanda-
- -
Victor Kovalenko (á miðri myndinni) ræðir við blaðamann Visis og Hildi Hafstað, túlk, undir
hlöðuvegg. Fleiri myndir verða birtar i Helgarblaði Vísis. Vlsismynd: BG
siglingar veröur maöur fyrst aö
vera f innanlandssiglingurn i
eitt ár. Þann tima er mjög
strangt eftirlit meö manni og aö
þessu áriloknu, er kannaö hvort
maður eigi ættingja erlendis,
hvort maður hafi lent á saka-
skrá og ýmis önnur atriöi. Ef
þau eru i lagi, þá fær maður aö
fara á millilandaskip”, sagöi
Kovalenko
Flóttinn i Reykjavík
„Ég komst siöan á verk-
smiöjutogara sem aöstoöar-
maöur viö aö búa tii niðursuðu-
dósir, sem eru framleiddar um
borö”. Og Kovalenko heldur
áfram: ,,Svo var þaö þegar viö
komum til Reykjavikur, aö okk-
ur er vandlega tilkynnt áöur en
við fáum aö fara i land, aö til
einskis sé aö biöjasthælis á fs-
landi, íslenska lögreglan muni
umsvifaiaust visa okkuraftur út
i skip. Viö förum alltaf fimm
saman i land og þá einn yfir-
maöur i hópnum, sem ber
ábyrgð á okkur Nú viö vorum
búnir aö vera I bænum i tvo
daga og ég beið sifellt eftir tæki-
færinu. Viövorum siöan staddir
inni i hljómplötuverslun, þegar
ég eygöi möguleika”.
Þurftu að kaupa galla-
buxur
„Ég fékk aö hlusta á plötu og
fór inn i kiefa til þess og ætlaöi
aö teygja ti'mann þar, þvi ég
vissi aö félagar minir ætluöu i
næstu verslun aö kaupa galla-
buxur. Þeir voru samt góöa
stund i plötubúöinni, en loks
fóru þeir yfir i buxnabúöina,
sem var rétt hjá og þeir vissu
um. Eftir þaö beiö ég i u.þ.b.
fimmtán minútur, en gægöist
siöan út og sá þá hvergi.
Skammt frá sá ég nokkra bila
meö merkinu ,,Taxi” á þakinu
standa á stæöi. Þangaö gekk ég
rólega og inn i einn biiinn, sem
bilstjórinn sat i, og baö hann aö
aka mér i bandariska sendiráð-
iö, en ég haföi áöur kannaö þaö,
aö hér væri slikt sendiráö”.
Laus úr fangelsi
Hvernig leiö svo Victor
Kovalenko eftir aö ljóst var aö
ílóttinn haföi heppnast?
, ,M ér v a r innanbrjósts eins og
ég Imynda mér aö manni sé,
sem látinn er laus eftir langa
fangelsisvist. Nú, siöan eftir aö
ég var kominn i hendur islenska
útlendingaeftirlitsins, fengu
þeir aö hitta mig skipstjórinn og
félagar minir af skipinu. Þeir
reyndu allir aö telja mig á aö
koma aftur um borö og sögöu,
aö mér yröi ekkert refsaö. Ég
vissi mætavel, aö þeir sögöu
bara þaö, sem þeim var sagt aö
segja og tók ekki mark á þvi”.
Varstu ekkert hræddur viö aö
Hitta félaga þina?
„Nei, ég varþaö ekki, ég fékk
aö vita aö þaö yröi lögreglu-
vernd”.
Trúöiröu þvi?
„Já”
Til Ameriku
Þú stefnir til Ameriku. Hvers
vegna?
„Mér hefur liöiö mjög vel hér
á Islandi þessa viku, sem ég hef
dvaliöhér. Mérhefur veriösýnd
mikil hlýja ekki sist af heimilis-
fólki hér á bænum og starfs-
mönnum útlendingaeftirlitsins.
Samt sem áöur leitar hugurinn
til Ameriku vegna þess, aö þar
er mjög mikið af úkrainumönn-
um, en hér geri ég ráö fyrir að
veröa frekar einmana. Mig
langar eölilega til aö vera i hdpi
landaminnaog þaöerþvi miöur
ekki hægt i heimalandi minu”.
Attu ættingja i Ameriku?
„Nei, ég á ekki ættingja þar,
en I Rússlandi á ég bæöi for-
eldra og systkini”.
Kovalenko, þú Iftur út alveg
eins og innfæddur tslendingur
ekki sist i þessu umhverfi.
„Hva, en ég er lika búinn aö
vera hér i heila viku”, sagöi
Kovalenko. Og núbrosti hann.
—OM