Morgunblaðið - 24.05.2002, Side 45

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. MAÍ 2002 45
✝ Hjálmar ÞorlákurHjálmarsson var
fæddur í Villingadal í
Saurbæjarhreppi, nú
Eyjafjarðarsveit, 19.
júní 1909. Hann lést á
Fjórðungssjúkrahús-
inu á Akureyri 16.
maí síðastliðinn. For-
eldrar hans voru Ingi-
björg Jónsdóttir, f. 18.
maí 1879, d. 23. ág.
1949, og Hjálmar Þor-
láksson, f. 27. mars
1874, d. 17. feb. 1957.
Þau bjuggu tvö ár á
Kaðalsstöðum í Hvalvatnsfirði, tíu
ár í Hólsgerði í Saurbæjarhreppi
og frá 1922 til dauðadags í Vill-
ingadal. Þorlákur átti þrjú hálf-
systkini samfeðra og þrjú alsystk-
ini. Hálfsystkinin voru: Steinunn
húsfreyja á Reykhólum á Barða-
strönd, f. 1. des. 1898, d. 28. júlí
1990, Snjólaug ljósmóðir á Norð-
firði, f. 20. júlí 1901, d. 2. júlí 1936,
og Hjörtur skólastjóri á Flateyri, f.
28. júní 1905, d. 17. nóv. 1994. Af
alsystkinum hans eru látnir þeir
Jón bóndi í Villingadal, f. 6. okt.
1912, d. 21. okt. 1982,
og Angantýr Hjörvar
bóndi í Villingadal og
Torfufelli, skólastjóri
í Sólgarði og kennari
á Hrafnagili, f. 11.
júní 1919, d. 22. júlí
1998. Eftirlifandi er
Sigrún húsfreyja í
Kárdalstungu og
fyrrverandi ljósmóð-
ir, f. 28. sept. 1915.
Þorlákur ólst upp
hjá foreldrum sínum
og vann að búi þeirra
framan af ævi. Frá
1932 til 1986 var hann með sauð-
fjárbú í Villingadal og bjó þá
lengst af í samvinnu við Jón bróður
sinn og fjölskyldu hans en sinnti
jafnframt oft vinnu utan heimilis
um lengri eða skemmri tíma. Hann
vann á jarðýtu mörg sumur við
jarðvinnslu, var nokkur ár mjólk-
urbílstjóri og sat í hreppsnefnd
Saurbæjarhrepps í 20 ár, þar af 16
ár sem oddviti.
Útför Þorláks verður gerð frá
Hólakirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Í dag, 24. maí, kveðja vinir og
vandamenn aldinn heiðursmann
hinstu kveðju.
Til moldar er borinn frá Hólakirkju
í Eyjafirði, Þorlákur Hjálmarsson frá
Villingadal. Andlát hans kom hvorki
ættingjum hans á óvart né okkur sem
áttum því láni að fagna að mega kall-
ast vinir hans. Í fullan áratug háði
hann hetjulega glímu við illvígan
sjúkdóm ásamt áfallandi elli. Allt til
hinstu stundar tók hann samt forlög-
um sínum með eðlislægri karl-
mennsku og jafnaðargeði.
Íslenskur bóndi, nær níutíu og
þriggja ára, er fallinn frá, á miðjum
sauðburði. Kallið var komið, það
mátti e.t.v. búast við því, en missir
okkar allra er samt mikill. Við sökn-
um góðs vinar og frænda. Á miðjum
sauðburði féll hann frá. Hann tók
ávallt vaktir í fjárhúsunum, hann
hafði yfirsýn og fylgdist vel með.
Enda leitaði hugur hans síðustu dag-
ana heim í Dalinn, þangað sótti andi
hans og umhyggja síðustu stundirn-
ar, frá sjúkrabeði.
Fyrir hartnær fjörutíu árum lágu
leiðir okkar saman er ég kvæntist
bróðurdóttur „Þolla“ frænda eins og
unga fólkið í ættinni kaus að kalla
þennan yfirvegaða og hægláta bónda.
Okkur varð fljótt vel til vina og bar
þar margt til. Báðir höfðum við áráttu
til veiða og nutum útivistar ef tími
gafst til. Þótt aldursmunur væri
nokkur, eða nánar tiltekið þrjátíu og
eitt ár, þá hallaði heldur á mig ung-
linginn á þrítugsaldrinum að fylgja
þeim gamla inn dalinn og drögin við
Galtárhnjúk. Þetta kölluðum við að
fara í eftirleitir þótt við vissum báðir
og aðrir í Villingadal að fullheimt
væri af fjalli. Enginn vissi betur en
Þorlákur hvar leita skyldi rjúpu því
Dalnum var hann kunnugri en flestir
aðrir enda sóttu hann og bræður hans
þangað drjúgan hlut lífsviðurværis á
unglingsárum. Gaman hafði frændi af
að fara með stöng og vissi ég hann
skoða veiðiár utan heimabyggðar
með nágranna sínum einum er líkt
var þenkjandi. Ekki skiluðu þær ferð-
ir allar miklum afla en þeim mun fleiri
gamansögur fékk ég að heyra er
fundum bar saman næst. Um sjötugt
hafði frændi komið sér upp flugu-
stöng með öllu tilheyrandi og saman
veifuðum við slíkum tækjum í góð-
viðri við Eyjafjarðará í nokkur skipti.
Ekki mun sú veiðitækni samt hafa
aukið aflamagn frænda að nokkru
ráði en hann naut þess að segja mér
frá breytingum á ánni frá ári til árs,
Þannig var frændi, hann miðlaði og
gaf af sér. Hann bar umhyggju fyrir
æskunni og fylgdist vel með ungum
fænkum og frændum, jafnvel þótt
þau dveldu í öðrum heimsálfum.
Hann var fróður og vel lesinn og hafði
skoðanir á þjóðmálunum fram undir
það síðasta.
Þorlákur sóttist ekki eftir að
standa í sviðsljósi dagsins en hann sat
þó lengi í hreppsnefnd og oddvitastól-
inn skipaði hann í sextán ár.
Nú á kveðjustund er mér og fjöl-
skyldu minni þakklæti efst í huga fyr-
ir leiðsögn og umhyggju á langri leið.
Þegar ég heyri góðs manns getið
tengi ég það ósjálfrátt minningunni
um Þorlák Hjálmarsson frá Villinga-
dal.
Þannig var frændi. Þar sem góðir
menn ganga eru Guðs vegir. Þannig
var frændi.
Pétur Brynjólfsson.
Þorlákur situr á stól við gluggann.
Lítill drengur situr á hné frænda síns.
Litli lófinn rétt nær að ná utan um
fingurinn. Þeir sitja saman um stund
þangað til sá litli vill fara að skoða
veröldina enn á ný.
Gestir koma í kaffi. Þorlákur kann
þá list að halda uppi samræðum.
Hann spyr frétta, segir af sjálfum sér
og öðrum, rifjar upp frásagnir af
mönnum og málefnum og hefur auga
fyrir því sem er hnyttið en hefur þó
allt í hófi. Sögurnar eru margar. Þær
fjalla um erindi sem fólk í sveitinni fól
honum að sinna í bænum þegar hann
var mjólkurbílstjóri. Hann rifjar upp
grenjaleit og baráttuna við minkinn.
Tíminn líður og komið að gegningum.
Þorlákur stendur á fætur og býr sig
út.
Þorlákur mokar heyi í blásarann.
Hverjum heyvagninum á fætur öðr-
um er ekið að en ekki er að sjá að Þor-
lákur þreytist, þótt pasturslítil þétt-
býliskonan sem mokar á móti honum
finni fljótt fyrir eymslum í skrokkn-
um.
Það er tekið í spil í jólaboðinu.
Hann tekur því með ró þegar ítrekað
kemur í ljós að makkerinn kann ekki
nema rétt að telja punktana í bridge.
Þessar myndir og margar aðrar
koma í hugann við andlát Þorláks
Hjálmarssonar í Villingadal. Hann
var myndarlegur maður, meðalmað-
ur á hæð, örlítið þéttur á velli og
sterklegur. Þorlákur hafði ágætt
skaplyndi enda minnist ég þess ekki
að hafa séð hann reiðan á þeim nær
þrjátíu árum sem við áttum samleið.
Hins vegar var oft stutt í lágan hlát-
urinn þegar þannig stóð á.
Nú er komið að leiðarlokum. Synir
mínir báðir áttu sitt athvarf á hnéi
Þorláks. Fyrir það þakka ég honum
og ekki síður það góða viðmót sem
hann sýndi mér.
Rósa Eggertsdóttir.
Látinn er föðurbróðir okkar, Þor-
lákur Hjálmarsson, tæplega 93 ára að
aldri. Mestan hluta ævi sinnar átti
hann heima í Villingadal, deildi heim-
ili með foreldrum okkar og var einn af
fjölskyldunni í dalnum. Hann átti
enga afkomendur en var samt uppal-
andi þar sem áhrifa hans gætti veru-
lega í okkar uppeldi og alla tíð áttum
við mikil samskipti við hann og
drengirnir okkar líka.
Þorlákur eða Frændi eins og við
kölluðum hann alltaf, vann framan af
ævi á búi foreldra sinna. Síðar stund-
aði hann búskap í samvinnu við bræð-
ur sína meðan þeir bjuggu í Villinga-
dal. Hann hafði sauðfjárbú áratugum
saman og eftir að þeim búskap lauk
sinnti hann áfram ýmsum bústörfum,
gekk meðal annars að gegningum
fram á þetta ár. Sauðféð var honum
kært og því sinnti hann af alúð og ár-
vekni.
Fyrir okkur sem í Villingadal bú-
um var hann mikil stoð og stytta, allt-
af reiðubúinn að hjálpa og gefa góð
ráð væri eftir því leitað. Það var í
hans verkahring að fylgjast með veðri
og veðurhorfum og segja til um lík-
legt veður í dalnum því stundum
brást veðurstofan trausti bóndans.
Var sérstaklega gott yfir heyskapar-
tímann að fá einkaspá sem stóðst
ótrúlega oft. Hann horfði til framtíðar
og var tilbúinn að prófa nýja hluti og
tæki sem létt gátu störfin í sveitinni.
Með búskapnum sinnti Þorlákur
ýmsum störfum. Vann á jarðýtum, ók
mjólkurbíl og sat í hreppsnefnd í 20
ár, þarf af sem oddviti í 16 ár. Hann
starfaði í ýmsum félagasamtökum og
vann að mörgum málum sem til fram-
fara horfðu.
Verkmaður var hann góður, vann
yfirleitt rólega og að því er virtist
átakalítið, hélt vel út og afkastaði
miklu. Hann var yfirvegaður og fátt
sem raskaði ró hans. Komu þeir eig-
inleikar vel í ljós þegar hann tókst á
við sjúkdóm þann er varð honum að
aldurtila. Stóð sú barátta með hléum í
átta ár og undraði marga baráttu-
þrekið.
Við kveðjum nú mann af þeirri
aldamótakynslóð sem með þraut-
seigju og eljusemi byggði upp nútíma
velferðarþjóðfélag á Íslandi. Mann
sem var sáttur við ævistarfið og tilbú-
inn að sinna kalli á nýjum vettvangi.
Okkur og fjölskyldum okkar er efst
í huga þakklæti fyrir samfylgdina og
geymum í minningunni ótal myndir af
kærum frænda.
Ingibjörg, Gunnar
og Guðrún.
ÞORLÁKUR
HJÁLMARSSON
6 

 )
& 
'   

   ) )

  
#&


 3
(

(
A 
B8
 


1#CC$%#&D?

#< %)
9
( 3& 
2#( ," (   

'"- (  $'"
) " & "$  <&&%
),#$$'"
8 "*'#
&"% $$'"
&"2#:<" $ 
1$"
)<&&%  
& ": " $'"
'&  $ "#")
: 
 
 # )
 &   
'   

  '    )
  )

  #& 
 #&


#&
 
#

8
 8
 3


 " $+EF

#<)
 


 
## ;!
  )
!

 6
#3

&
9
( 3& 
$ GH$ 
&5" "$ 
GH "$$'"
1$ " "$$'"
$  "$  3&#-<$#"$$'"
"& &$  
 " "'& "  " ")
<
    
 #3

'



 )  
 ) 

  



#

   
   #&


 
#&

:


*


,, 3


5"& 
-$)

""%#&G $ 
-: & $'"
G : & $'" A$ 1$" & "$ 
"": &  )
"   
  



/
 1

GI 


  '$$

  
  6)




=

%

)
>  

7
 /00
1$""" $ 

.&" ""#$$'"

 /$#& ""#$$'")
: 

#3

'


 )!
) 

 

(
 
 #

:8


 
-

3

)
9
( 3& 
A$  &$#" $$'" "& &8 #$ 
. &#A$ $$'"
&A$ $$'"
#$A$ $ 
'&  $ "#")
EIGI minningargrein að birtast á útfarardegi (eða í sunnudagsblaði ef út-
för er á mánudegi), er skilafrestur sem hér segir: Í sunnudags- og þriðju-
dagsblað þarf grein að berast fyrir hádegi á föstudag. Í miðvikudags-,
fimmtudags-, föstudags- og laugardagsblað þarf greinin að berast fyrir há-
degi tveimur virkum dögum fyrir birtingardag. Berist grein eftir að skila-
frestur er útrunninn eða eftir að útför hefur farið fram, er ekki unnt að lofa
ákveðnum birtingardegi. Þar sem pláss er takmarkað getur þurft að fresta
birtingu greina, enda þótt þær berist innan hins tiltekna skilafrests.
Skilafrestur minningargreina