Morgunblaðið - 29.10.2002, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÖSSUR Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, kveðst vera
mjög ánægður með hversu afger-
andi niðurstaða varð úr Evrópu-
könnuninni sem gerð var innan
flokksins. „Þetta er meira en fimm-
faldur munur. 80,5% gjalda jáyrði
við spurningunni en einungis 15,6%
segja nei. Þetta þýðir að umboð for-
ystu flokksins í þessum efnum er
ákaflega skýrt og afdráttarlaust,“
segir hann.
Össur segir að gert hafi verið ráð
fyrir því að þátttakan í kosningunni
gæti orðið á bilinu 30–40%. „Hjá
verkalýðsfélögunum er yfirleitt 20–
30% þátttaka í póstkosningum og
þegar formaður Samfylkingarinnar
var kjörinn í fyrsta sinn í almennri
póstkosningu í maí árið 2000, var
þátttakan 37%. Við töldum því að við
gætum vænst þess að þátttakan í
þessari kosningu yrði svipuð og það
varð nærri lagi því hún var 35–36%,“
segir hann.
Þurfum að fara sparlega og
varlega með þetta umboð
Össur segist sjálfur vera mjög
ánægður með niðurstöður könnun-
arinnar. „Ég lagði nokkuð undir í
þessari kosningu. Ég var sá forystu-
manna Samfylkingarinnar sem tók
afdráttarlausa afstöðu í þessu máli
strax á síðasta lands-
fundi. Sú framganga
mín var nokkuð um-
deild, en ég tel að nið-
urstaðan sýni að ég
hafi þarna verið í takt
við grasrót flokksins,
sem mér hefur jafnan
fundist vera mjög
hlynnt nánari
tengslum við Evrópu.
Hið afdráttarlausa
umboð sem við höfum
nú fengið breytir því
hins vegar ekki að við
þurfum að fara bæði
sparlega og varlega
með það. Ég er þeirrar
skoðunar, eins og ég lagði upp með í
ræðu minni á stofnþingi Samfylking-
arinnar, þar sem Evrópumálin voru
fyrst reifuð, að það væri aldrei ráð-
legt að leita eftir því að Ísland yrði
aðili að Evrópusambandinu, nema
ljóst væri að fyrir því væri pottþétt-
ur stuðningur meirihluta íslensku
þjóðarinnar. Við eigum að læra af
sögunni, bæði okkar og annarra. Ég
vil ekki að Evrópusambandið verði
að utanríkispólitísku deiluefni, sem
tæti þjóðina sundur líkt og vera
bandaríska varnarliðsins gerði ára-
tugum saman,“ segir Össur. Hann
bendir einnig á að taka beri vara af
reynslu Norðmanna,
þar sem deilur um Evr-
ópusambandið hafi um
stundarsakir verið sem
flakandi sár á þjóðinni.
„Það þarf því að fara
fram umræða um þetta
mál og fá þarf ítarlegar
upplýsingar, sem auka
skilning og gera mönn-
um auðveldara að taka
fordómalausa afstöðu.
Fyrst um sinn munu
menn því anda rólega,“
segir Össur.
Össur segir að
fyrstu skrefin af hálfu
Samfylkingarinnar
verði þau að óska eftir ítarlegri upp-
lýsingum um þá þætti sem varða
mögulega aðild og minnst er vitað
um. „Við sem stjórnmálaflokkur vilj-
um auðvitað leggja okkar af mörk-
um en þetta kallar á sérfræðiþekk-
ingu og kostnað við rannsóknir sem
eðlilegt er að ríkisvaldið inni af
höndum fremur en stjórnmálaflokk-
arnir,“ segir hann.
„Við munum gera kröfur um það á
hendur ríkisstjórninni, að hún leggi
fram ítarlegri upplýsingar um ýmis
flókin mál sem varða aðild okkar að
Evrópusambandinu. Það þarf til
dæmis að brjóta til mergjar hvaða
áhrif aðild að Evrópusambandinu
hefði á íslenskan landbúnað og velta
upp hvaða möguleikar eru þar fyrir
hendi. Ég vísa í því sambandi ekki
síst til upplýsinga sem komu fram í
viðtali Morgunblaðsins við Paavo
Lipponen, hinn finnska forsætisráð-
herra og jafnaðarmann, þar sem
hann segir að þegar upp er staðið
hafi áhrifin á finnskan landbúnað
verið jákvæð. Svo almenningur geti
áttað sig betur á málinu þurfum við
líka að fá hlutlægar upplýsingar um
hvaða áhrif aðild að ESB kynni að
hafa á hin dreifðu byggðarlög lands-
ins,“ segir hann.
Össur kveðst einnig vera þeirrar
skoðunar að nauðsynlegt sé að fá
fram upplýsingar um hvaða kostn-
aður gæti fylgt aðild að Evrópusam-
bandinu. Forsætisráðherra hafi
kastað því fram, á meðan hann hafi
enn verið fastur á því stigi umræð-
unnar að reyna að drepa henni á
dreif, að aðild gæti kostað Íslend-
inga a.m.k. 12 milljarða. Fyrir
skömmu hafi hins vegar komið fram
í máli erlends sérfræðings af vett-
vangi Evrópusambandsins, á ráð-
stefnu um Evrópusamvinnuna á
Hótel Sögu, að þótt útreikningar
lægju ekki fyrir þá myndi aðild aldr-
ei kosta Ísland meira en fjóra millj-
arða í versta falli og í besta falli gæti
hún leitt til fjögurra milljarða ávinn-
ings fyrir Ísland.
Ákveðin kaflaskil
í íslenskum stjórnmálum
„Nú er afstaða Samfylkingarinnar
alveg skýr í þessum efnum. Að því
leyti hafa orðið ákveðin kaflaskil í ís-
lenskum stjórnmálum, því nú er
kominn fram stór stjórnmálaflokkur
sem hefur afdráttarlaust á sinni
stefnu að það beri að sækja um aðild
að Evrópusambandinu af fullri al-
vöru og leggja niðurstöðuna undir
dóm þjóðarinnar í atkvæðagreiðslu,“
segir Össur að lokum.
Össur Skarphéðinsson um niðurstöður Evrópukosningar Samfylkingarinnar
Forystan hefur fengið skýrt
og afdráttarlaust umboð
Össur Skarphéðinsson
SIÐANEFND Blaðamannfélags Ís-
lands telur að Eiríkur Jónsson,
blaðamaður á Fréttablaðinu, hafi
brotið siðareglur BÍ í frétt sem
hann skrifaði undir fyrirsögninni:
Konur á kafi í sorptunnum. Nefndin
taldi brotið ámælisvert, sem er
vægasta brot gegn siðareglunum.
Fréttin birtist 3. september og
var þar sagt frá því að flokkur
kvenna af asískum uppruna hafi að
undanförnu farið vítt og breitt um
íbúðahverfi í miðborginni og leitað
grannt í öskutunnum að flöskum og
dósum, sem bera skilagjald. Þessa
iðju stundi þær eldsnemma morg-
uns og séu sérstaklega útbúnar til
þeirra starfa. Jafnframt var rætt
við rekstrarstjóra sorphirðunnar í
Reykjavík sem kannaðist við málið
og taldi þessa starfsemi óæskilega.
Lesandi Fréttablaðsins skrifaði
siðanefnd BÍ bréf vegna fréttarinn-
ar sem hún sendi einnig til ritstjóra
Fréttablaðsins og bað um birtingu á
því. Þeirri ósk var hafnað og 15.
september sendi lesandinn siða-
nefnd formlega kæru.
Hvað ef Skagfirðingar
hefðu verið á ferð?
Eiríkur Jónsson ritaði lesandan-
um tölvupóst sem jafnframt var
málsvörn hans í málinu. Þar segir
hann að frétt hans hafi þjónað þeim
eina tilgangi að varpa ljósi á þann
veruleika sem við búum við. Í sjálfu
sér sé það ekkert nýtt að fólk leiti í
sorptunnum, en útbúnaðurinn sem
þessar konur noti heyri til tíðinda.
„Þó hygg ég að orðanotkunin „af
asísku bergi brotnar“ (svo) fari
mest fyrir brjóstið á þér. Segjum
svo að Skagfirðingafélagið í Reykja-
vík stæði fyrir söfnun úr sorptunn-
um af þessu tagi. Mætti þá ekki
geta þess að þar væru Skagfirð-
ingar á ferð? Viðkvæmni og yfir-
drifin tillitssemi við nýbúa er eng-
um til góðs og þá sérstaklega ekki
þeim sjálfum. Enda óska þeir ekki
eftir slíku.“
Veldur óþarfa sársauka
Í úrskurði siðanefndar segir að
um sé að ræða þjóðfélagshóp sem
eigi erfitt með að bera hönd fyrir
höfuð sér, auk þess sem umræða
um hugsanlega kynþáttafordóma
snerti almenna hagsmuni. Siða-
nefndin taldi að orðin „af asískum
uppruna“ hafi verið til þess fallin að
ala á kynþáttafordómum. Ekki hafi
verið gætt fyllstu tillitssemi og
fréttin valdið fólki af asískum upp-
runa óþarfa sársauka. „Í fréttinni
er ekki verið að fjalla um málefni
nýbúa á þann hátt að nauðsynlegt
hafi verið að geta kynþáttar
kvennanna. Um er að ræða frásögn
af fólki í vanda, vafalítið litlu broti
þeirra kvenna af asískum uppruna
sem hér búa. Fréttin hefði fyllilega
staðið undir sér þó sleppt hefði ver-
ið orðunum „af asískum uppruna“.
Siðanefnd telur vörn kærða ekki
standast. Ekkert mælir gegn því að
fjalla um nýbúa eða aðra hópa inn-
an þjóðfélagsins í fjölmiðlum, en við
slíka umföllun þarf að fara að siða-
reglum,“ segir í úrskurðinum.
Ámælisvert brot
gegn siðareglum BÍ
Ekki nauð-
synlegt
að geta
kynþáttar
BJÖRGUNARSKIP Slysavarna-
félagsins Landsbjargar, Ásgrímur
S. Björnsson frá Reykjavík, dró
fimm tonna sportbát af strandstað í
Skerjafirði síðdegis á sunnudag.
Björgunin gekk vel og var aldrei
hætta á ferðum
Fljótlega kom hraðbjörg-
unarbátur Hjálparsveitar skáta í
Kópavogi á staðinn og síðan bætt-
ust við tveir slöngubátar björg-
unarsveitarinnar Ársæls. Björg-
unarskipið Ásgrímur náði að draga
bátinn á flot. Tveir menn voru í
sportbátnum. Báturinn var dreginn
á flot og síðan til hafnar í Kópavogi.
Morgunblaðið/Kristinn
Strand við
Löngusker
ÞRÍR bílar sem lögreglan á Selfossi
hafði afskipti af á einum degi í síðustu
viku voru með röng skráningarnúm-
er. Grunur leikur á að einn bíllinn hafi
verið notaður í innbrotaleiðangur á
Suðurlandi en hann fannst yfirgefinn
úti í vegarkanti.
Á einni bifreiðinni var aðeins eitt
skráningarnúmer.
Í dagbók lögreglunnar kemur fram
að við athugun kom í ljós að númerið
tilheyrði ekki þeirri bifreið heldur
annarri sömu gerðar en númeraplöt-
unni hafði verið stolið af þeirri bifreið.
Einnig kom í ljós að stýrinu, sem var í
bifreiðinni, hafði verið stolið úr bifreið
sem brotist var inn í á Stokkseyri fyr-
ir um þrem vikum. Afskipti voru síðan
höfð af þriðju bifreiðinni þennan dag
en hún hafði verið skilin eftir á Suður-
landsvegi vestan við Þjórsárbrú. Á
henni voru skráningarnúmer sem
áttu við aðra bifreið. Inni í bifreiðinni
fannst svo ein númeraplata. Grunur
er um að þessi bifreið hafi verið notuð
í innbrotaleiðangur fyrir austan fjall.
Í dagbókinni er líka sagt frá því að
starfsmaður fyrirtækis í Reykjavík
átti leið um Selfoss og tók eftir fólks-
bílakerru sem hann taldi vera kerru
sem stolið hafði verið frá fyrirtæki
sem selur slíkar kerrur. Kerran var
tengd aftan í bifreið og hafði lögregla
tal af umráðamanni hennar. Hann gaf
þá skýringu að hann hefði keypt kerr-
una fyrir hálfvirði af einhverjum
manni í Reykjavík fyrir skömmu.
Hald var lagt á kerruna og sá sem var
með hana boðaður í lögreglustöð þar
sem hann var yfirheyrður.
Stolin núm-
er á þrem-
ur bílum
ÖKUMAÐUR bifreiðarinnar sem
fór út af veginum í Vattarnesskrið-
um 27. ágúst sl. hefur verið yfir-
heyrður af lögreglunni á Eskifirði
vegna gruns um að hann hafi sett
slysið á svið og þar með gerst sekur
um tryggingasvik. Ekki hefur verið
tekin ákvörðun um hvort maðurinn
verður ákærður.
Engin vitni voru að því þegar bíll-
inn fór út af veginum og stakkst nið-
ur snarbrattar skriður þar til hann
hafnaði í fjörunni um 130 metrum
neðar. Í samtali við Morgunblaðið
28. ágúst sl. sagðist maðurinn hafa
ekið á 50 km hraða þegar bíllinn lenti
á grjóti, við það hafi stýrið snúist til
hægri og á augabragði hafi bíllinn
verið kominn fram af vegarbrúninni.
Hann hafi strax séð í hvað stefndi og
þar sem hann var ekki í bílbeltum
náð að kasta sér út úr bílnum.
Fljótlega vöknuðu grunsemdir um
að ekki væri allt með felldu og að
slysið hefði jafnvel verið sviðsett.
Lögreglan á Eskifirði hefur m.a. afl-
að sér álits eðlisfræðings á tildrögum
slyssins.
Grunaður um að
hafa sviðsett slys