Morgunblaðið - 10.11.2002, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. NÓVEMBER 2002 B 7
PABBI, pabbi“, hrópaðistrákurinn minn einndaginn, þegar hannkom heim úr skólanum,„borgarstjórinn kom í
heimsókn í bekkinn og ég tók í
höndina á henni.“ Hún var ynd-
isleg þessi barnslega gleði, sem
spratt af þessu handtaki og heiðri
sem blessað barnið upplifði, við
það eitt að koma við svona fræga
persónu.
Sumir láta sér
nægja að komast
í nálægð við
fræga fólkið, sjá
það tilsýndar,
veifa til þess eða
fá eiginhand-
aráskrift. Það er
algengt í íþróttunum eða í popp-
heiminum, að fá hetjuna til að
krassa nafnið sitt á einhvern blað-
seðil og enn eru þeir til sem leggja
leið sína í heimabæ Elvis Presley
eða jafnvel í kirkju-
garðinn þar sem
heimsfrægar persón-
ur eru jarðsettar.
Ég segi ekki að lá-
varðadeildin enska sé
grafreitur þeirra sem
eru að lifa sjálfan sig
í þarlendri pólitík, en
þangað er mönnum
ekki boðið og þar er
ekki innangengt fyrir
neina, nema þá sem
eru aðlaðir. En eins
og allir vita eru þeir
einir uppfærðir sem
lávarðar sem eru
komnir á pólitískan grafarbekk.
Einn er þó sá maður hér á
landi, sem fær boðskort í lávarða-
deildina. Dr. Hannes Hólmsteinn
Gissurarson. Hannes heimsótti lá-
varðana í London á dögunum, eft-
ir því sem skýrt hefur verið frá í
fréttum hér heima. Ekki nóg með
það. Hann fékk að tala við þá
suma. Og ekki nóg með það. Hann
talaði við Margréti Thatcher.
Hvorki meira né minna.
Hannes Hólmsteinn er lukk-
unnar pamfíll og ekki kannski að
ástæðulausu. Virtur prófessor og
málafylgjumaður góður og dygg-
ur stuðningsmaður og málsvari
frjálshyggjunnar og jafnvel meiri
og betri talsmaður Thatcher en
Thatcher sjálf.
Nú gæti maður haldið að það
væri ekki í frásögur færandi þótt
fólk af þessu tagi og með þennan
bakgrunn og þessar skoðanir og
þessa frægð hittist á stundum til
að bera saman bækur sínar og
spjalli eins og kunningjar um
fyrrverandi afrek og framtíð
mannkynsins á milli þess sem það
skenkti í glösin og kinkaði kolli
hvert til annars. Hópur velgerð-
armanna veraldarsögunnar, bar-
áttumenn frelsis og festu. Jafn-
ingjar við sama borð. Og ekki
tiltökumál eða blaðaefni per se.
En einhvern veginn þóttu þetta
tíðindi hér heima. Að minnsta
kosti mátti lesa um það í DV,
snemma í október, hvernig svo
sem blaðið komst á snoðir um
þennan merka fund þeirra Hann-
esar og Margrétar. Ekki hefur
verið upplýst um að fréttamaður
frá DV hafi verið viðstaddur eða
mættur til að fylgjast með spjalli
þessara höfuðpaura og háæru-
verðugu hugsuða, svo Hannes
Hólmsteinn (eða þá Margrét
Thatcher) sá ástæðu til að upp-
lýsa blaðið um þennan atburð,
sem að sögn Hannesar sjálfs, var
merkilegur fyrir þá sök, að Mar-
grét lét nokkur vel valin orð falla
um ágæti Davíðs Oddssonar. Hún
sem sagt vissi allt um Davíð og
það var með öðrum orðum ekki
nóg með það að Hannes talaði við
Margréti, heldur hitt að Margrét
talaði um Davíð við Hannes og
Hannes hefur eflaust talað um
Davíð við Margréti og síðan hefur
Hannes vonandi sagt Davíð frá
því að Margrét hafi talað um Dav-
íð við sig og þetta samtal átti auð-
vitað erindi til lesenda og sam-
landa Davíðs hér heima. Alveg
eins og syni mínum þótti ástæða
til að ég vissi að hann hefði tekið í
höndina borgarstjóranum.
Það er ekki á hverjum degi sem
Hannesi Hólmsteini er boðið í lá-
varðadeildina, þótt hann eigi það
skilið, og það er ekki á hverjum
degi, sem hann hittir Margréti
Thatcher og það er alls ekki sjálf-
sagt mál, að Margrét tali um Dav-
íð Oddsson og þess vegna leikur
enginn vafi á að þessi atburður og
þetta samtal hafi átt erindi inn á
fréttasíður DV.
Svo leið hálfur mánuður og þá
var aftur sagt frá því (nú í Morg-
unblaðinu) að Hannes hefði hitt
Thatcher og maður hélt auðvitað
að Hannes hefði hitt Margréti í
annað sinn, en þegar betur var að
gáð, var hér verið að greina frá
sama samtalinu. Það kom nefni-
lega í ljós að það var ekki bara það
að Hannes hafi talað við Margréti
og Margrét hafi talað um Davíð
við Hannes, heldur hafði þetta
merka samtal verið myndað fyrir
sögubækurnar og enda þótt það
sjáist ekki á myndinni að Margrét
hafi verið að tala um Davíð, var
hún svo sannarlega að tala við
Hannes, eða í það minnsta að
heilsa honum og það var akkúrat
þetta sem snart mig og alla aðra
lesendur þegar myndin birtist og
miðað við það hvað Hannes er
brosleitur og hýr á myndinni, fer
ekki framhjá neinum að Margrét
var í öllu falli ekki að tala um Öss-
ur eða Steingrím eða einhverja
aðra plebba. Hannes var með
skálaglas í hendinni, eflaust innan
um alla hina lávarðana, en gaf sér
þó tíma til að taka í höndina á
Margréti og kannske var það ein-
mitt þá, á þessari stundu, ná-
kvæmlega á þessum sek-
úndubrotum, sem Margrét
Thatcher, lét orð falla um Davíð,
þannig að þessi sögulega stund
var fest á mynd og hefur aukið
gildi um alla framtíð og Morg-
unblaðið gerði vel í því að birta
hana og Hannes gerði vel í því að
útvega myndina, nema að Reu-
ters-fréttastofan hafi sent hana
út, í mikilvægri meðvitund um
þetta trausta handaband. Davíð
sést ekki á myndinni, enda ekki
viðstaddur, þegar stórmennin
voru að tala um hann, en í texta
með þessari mynd er aftur tekið
fram að Hannes hafi hitt Thatch-
er og Thatcher hafi talað um Dav-
íð, þannig að það er eiginlega
synd að Davíð skuli ekki hafa ver-
ið með á myndinni. Umræðuefnið
sjálft.
Og svo erum við hissa á því þeg-
ar blessuð litlu börnin gleðjast yf-
ir því að hitta fræga fólkið!!
Einbjörn talar
við Tvíbjörn
(um Þríbjörn)
HUGSAÐ
UPPHÁTT
Eftir Ellert B.
Schram
ebs@isholf.is
daggjöldin 11.196 kr. í ár. Daggjöld
miðuð við raunkostnað hafa lækkað
um nokkurra ára bil. Afleiðingin af
lágum daggjöldum er að skuldir
safnast upp frá ári til árs. Annað
slagið er reksturinn síðan réttur af
með eingreiðslum frá ráðuneytinu.“
Áhersla á sameiginleg rými
Guðmundur segir erfitt að mæta
sívaxandi kröfum um aðbúnað þegar
rekstrinum sé jafnþröngur stakkur
skorinn fjárhagslega og raun beri
vitni. „Við höfum í talsverðan tíma
gert okkur grein fyrir því að aðlaga
þurfi Hrafnistu í Reykjavík nútíma
kröfum. Núna eru herbergin 9 ferm.
og klósett sameiginlegt með tveimur
herbergjum. Minnsta breytingin
þyrfti að felast í því að breyta tveim-
ur herbergjum í eina íbúð með kló-
setti og sturtu. Sú breyting myndi
a.m.k. kosta um einn milljarð króna,“
segir hann alvarlegur í bragði og tek-
ur fram að þessi upphæð liggi ein-
faldlega ekki á lausu. „Við ákváðum
því að lengja í lífdögum óbreytts
ástands með því að leggja áherslu á
sameiginlegu rýmin og ráðast í
byggingu 210 milljón króna endur-
hæfingarmiðstöðvar með sundlaug
við heimilið fyrir nokkrum árum. Þar
kom ríkið hvergi nærri með fjár-
framlög. Endurhæfingarmiðstöðin
hefur gefið afar góða raun frá því að
hún var tekin í notkun árið 1996.
Sjúkraþjálfararnir segja dæmi um
að fólk hafi byrjað þjálfun í hjólastól
og verið farið að ganga óstutt eftir
nokkra mánuði. Enn hamlar þó fjár-
hagsramminn okkur og veldur því að
ekki hefur verið hægt að hafa sund-
laugina opna nema hálfan daginn.
Eftir hádegi hefur aðstaðan verið
leigð út til einstakra hópa.“
Tveir kostir til umræðu
Guðmundur segir að tveir kostir
séu nefndir í tengslum við framtíðar-
uppbyggingu Hrafnistu í nýlegu
bréfi til heilbrigðisráðuneytisins.
„Annar kosturinn tengist fyrri
hugmyndum okkar um frekari upp-
byggingu í Hafnarfirði. Hinn tengist
beiðni til okkar um samstarf við
byggingu hjúkrunarheimilis á svo-
kallaðri Landssímalóð skammt frá
Rimahverfi í Grafarvogi. Samstarfs-
aðilar okkar gera ráð fyrir að reisa
íbúðir fyrir aldraða og þjónustumið-
stöð á sömu lóð í samstarfi við
Reykjavíkurborg,“ segir hann og
segist bíða spenntur eftir svari frá
ráðuneytinu. „Við eigum inni annað
erindi hjá borginni í tengslum við
frekari uppbyggingu í Víðinesi. Með
lagningu Sundabrautar verður 38
rýma hjúkrunarheimili þar komið í
alfaraleið. Að lokum má nefna að við
höfum sent Borgarskipulagi erindi
vegna skipulagningar á næsta skipu-
lagssvæði borgarinnar í svokölluðum
Hamrahlíðarlöndum.“
Samstarf á Akureyri
„Hjúkrunarheimili á að mínu mati
ekki að reisa ein og sér. Eðlilegra er
að úthluta lóðum fyrir stærri kjarna
með þjónustumiðstöðvum, hjúkrun-
arheimilum, þjónustuíbúðum o.s.frv.
Með því móti er hægt að bjóða upp á
mun betri þjónustu við aldraðra,“
segir Guðmundur og tekur fram að í
slíkum kjörnum sé styttra bæði að
veita og sækja þjónustuna. „Við höf-
um verið að byggja upp slíka kjarna
bæði í Reykjavík og Hafnarfirði. Nú
er 6 hektara lóðin okkar í Reykjavík
að verða fullnýtt. Þess vegna höfum
við verið að líta til annarra svæða í
því skyni að bjóða ríkisvaldinu og
stjórnendum Reykjavíkurborgar
samstarf um að stytta biðlista og
veita aukna þjónustu í þágu aldraðra.
Við höfum ekki aðeins verið að líta til
höfuðborgarsvæðisins því að við höf-
um lýst yfir áhuga okkar á að aðstoða
við byggingu þjónustukjarna á 8 til
10 hektara lóð við Naustahverfi á
Akureyri. Nú eru hugmyndir okkar í
skoðun hjá bæjaryfirvöldum á Akur-
eyri.“
Guðmundur gagnrýnir hið opin-
bera fyrir stefnuleysi í tengslum við
vistunarúrræði aldraðra. „Heilbrigð-
isráðuneytið hefur gefið út langtíma-
áætlun í heilbrigðismálum til ársins
2010. Sérstaklega er talað um hversu
mikil þörf verði fyrir rými á vistunar-
og hjúkrunarheimilum á tímabilinu.
Hins vegar kemur ekkert fram um
hver sé stefna ráðuneytisins í þeim
efnum önnur en sú að sé vistunarþörf
á hjúkrunarheimili verði biðin ekki
lengri en 90 dagar. Ég hlýt að spyrja
hvernig sú framkvæmd eigi að ganga
upp ef engin stefnumótun er til eða
fjármagn ætlað til langtímaáætlunar
í byggingu hjúkrunarheimila. Nú
hefur verið óskað eftir áliti okkar á
því hvað eðlilegt sé að einstök rými
séu stór. Annað hefur ekki komið frá
ráðuneytinu,“ segir Guðmundur og
gagnrýnir að ekkert samræmi sé á
milli heimaþjónustu og heimahjúkr-
unar aldraðra í Reykjavík. „Eitt
dæmi til viðbótar tengist heilsugæsl-
unni í Reykjavík. Lengst af hefur
Langholts-, Heima- og Vogahverfi
verið án heilsugæslu. Ekki alls fyrir
löngu var tekin ákvörðun um að bæta
úr því og var efnt til útboðs í
tengslum við framkvæmdina. Eftir
að gengið hafði verið frá því að
Hrafnista fengi verkið fórum við að
vinna að hönnun byggingarinnar í
tengslum við fyrirhugaða byggingu
hjúkrunarheimilis á lóðinni hérna við
Hrafnistu í Reykjavík í samvinnu við
fagaðila heilsugæslunnar í Reykja-
vík. Eftir að allt virtist vera orðið
klappað og klárt kom síðan hik á
stjórnendur heilsugæslunnar og er
alls óvíst um framhaldið. Við ætlum
samt að halda okkar striki og hefja
framkvæmdir við bygginguna í nóv-
ember. Getur það annars verið að
eitt af elstu og rótgrónustu hverfum
Reykjavíkur með hæsta meðalaldur
íbúa skuli enn lúta í lægra haldi fyrir
nýbyggðum hverfum nágrannasveit-
arfélaganna hvað þetta mál varðar?“
Ný stefna?
„Við viljum auðvitað halda merki
Sjómannadagsráðs og Hrafnistu á
lofti með því að vinna áfram að því að
byggja upp þjónustu fyrir aldraða í
landinu eins og fyrirrennarar okkar
lögðu upp með,“ segir Guðmundur að
lokum. „Hins vegar er því ekki að
leyna að stuðningur yfirvalda í garð
sjómannasamtakanna, sem unnið
hafa að málefnum aldraðra og um
leið að velferðarmálum þjóðarinnar
frá 1938, er að bresta. Því hlýtur Sjó-
mannadagsráð að leiðrétta sinn
kompás og setja út í kortið nýja
stefnu.“
algengar
Morgunblaðið/Þorkell
Billiard er meðal þess margvíslega félagsstarfs sem boðið er upp á á Hrafnistu.
ago@mbl.is
Svona eiga blokkirnar við Hrafnistu í Hafnarfirði eftir að líta út.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Íbúðirnar í blokkaríbúðunum við Hrafnistu í Hafnarfirði verða afhentar 1. des-
ember og 1. mars á næsta ári.