Pressan - 01.06.1989, Side 20

20
Miðvikudagur 31. maí 1989
brfdge
Bricigespilari getur kyngt ýmsu.
Svo sem ásökunum um að vera
svikull eða þjófóttur t.d. En þegar
hann hefur spilað frekar vel úr
spili og er síðan sakaður um
heppni nær ósvifnin hámarki!
I spili vikunnar var það suður
sem var svo freklega móðgaður.
♦ 543
v Á65
♦ KD73
4» 943
♦ D87
V10973
♦ ÁG96
4» D10
♦ ÁKG10962
V 84
♦ 5
4» ÁK6
S gefur með alla á hættu og
opnar á 2-spöðum. Með tromp-
stuðning og hliðarás lyftir norður
í 3-spaða. Síðan tóku við l'yrir-
stöðusagnir, 4-lauf og 4-hjörtu,
en 4-spaðar suðurs bundu enda á
þreifingarnar.
Vestur spilaði út hjartakóngi og
ruddi þar með innkomunni úr
* —
¥ KDG2
♦ 10842
4» G8752
borði, áður en suður gæti sótt sér
tigulslag. En þrátt l'yrir þetta út-
skot virtust 10 slagir auðfengnir.
Sagnhafi byrjaði á því að hirða
á hjartaás, spilaði síðan trompi
. . . á gosann. Þegar hann hélt var
suður með allt sitt á þurru.
Austur var sár og innti eftir því
hví þessi „undarlega" íferð í
trompið hefði fundist.
Ég vona að svarið blasi við þér.
EF vestur fær slaginn á tromp-
drottninguna (að nauðsynja-
lausu) skapast innkoma í blindum
í trompi eftir að suður hefur rekið
út tigulás. Eftir að austur fylgir í
fyrsta trompið er samningurinn
öruggur. Eina hættan í spilinu var
legan sem reyndist vera fyrir hendi
og suður sá við.
skák
Þáttaskil í
skáksögunni
Philidor kannast allir við sem
eitthvað hal'a fengist við skák.
Fullu nafni hét hann Francois
Andté Daniean Philidor. Danican
telja fróðir menn að sé kontið úr
skoska nafninu Duncán, en lor-
feður Philidors komu frá Skot-
landi og settust að í Normandí.
Philidor er einn þeirra manna sem
liafa unnið sér orðstír á fleiri svið-
um en einu. Hann var mjög snjall
tónlistarmaður og var um skeið
vinsælasta tónskáld Frakka. Eftir
hann liggja margir söngleikir, en
frægð þeirra hefur ekki enst jal'n-
vel og hróður hans í skákinni.
Philidor fæddist árið 1726 i
borginni Dreux. Tónlistarhæfi-
leikar hans komu fljótt í ljós, barn
að aldri var hann tekinn í konung-
lega kapellukórinn í Versölum, og
hann varekki nemaellefu ára þeg-
ar fyrsta lag hans birtist. Hjá
hljómsveitarmönnunum kynntist
Philidor skáklistinni, taflið var
vinsæl dægradvöl þeirra. Fjórtán
ára að aldri kemur Philidor til
Parísar til að bæta við þekkingu
sína í tónlistarfræðum. Þar fréttir
hann um Café de la Régence, fer
þangað og sest við fótskör Legals
sem þá var fremsti skákmeistari
Frakka. Sagt er að Legal hafi í
fyrstu gefið Philidor hrók í for-
gjöf — en þá tíðkaðist mjög að
menn gæfu veikari andstæðing-
um forgjöf, en sá siður hélst út
alla nítjándu öld. En ekki liðu
nema þrjú ár þar til Philidor var
orðinn læriföður sínum fremri í
skáklistinni.
Árið 1745 fór Philidor með
hljómsveit í ferðalag til Hollands.
Einsöngvari léll skyndilega frá og
leystist hópurinn þá upp. Phílídor
var ekki nema nítján ára, en hann
bjargaði sér á taflmennsku sinni.
Hann komst í kynni við hertog-
ann af Cumberland sem var for-
ingi breskrar herdeildar í Hol-
landi og þannig opnaðist honum
leið til Lundúna. Þar tefldi hann
við fremstu skákmenn Breta og
GUOMUNDUR
ARNLAUGSSON
vakti mikla athygli, einnig fyrir
blindtefli sín — það þótti með
ólíkindum að hann gat teflt meira
en eina skák samtimis án þess að
sjá borðið og mennina. Þar tefldi
Philidor einvigi við Sýrlendinginn
Stamma er síðar verður nánar
getið. Philidor sigraði með niikl-
um yfirburðum og þóttust menn
þá í engum vafa um hver væri öfl-
ugasti skákmaður heims.
Árið 1748 fór Philidor aftur til
Hollands og þar skrifaði hann þá
bók sem haldið hefur nal'ni hans á
lofti: L'Analyse des Echecs —
greining skákarinnar. Hún var
gefin út í Englandi.
Philidor er nú orðinn víðfræg-
ur maður. Skamma stund er hann
við hirð Friðriks mikla, en nokkru
síðar er hann kominn til Parísar.
Lúðvík 15. veitir honum laun,
söngleikir hans vekja hrifningu,
sumir telja hann höfund grín-
óperunnar í Frakklandi.
Þannig líða árin. Philidor er til
skiptis í París og Lundúnum,
hann kynnist Voltaire og
Rousseau, og Diderot skrifar um
hann grein i alfræðibókina miklu.
En vinfengi við höfðingja og
Breta reyndist Philidor dýrkeypt.
Skömmu eftir byltinguna 1789 er
hann staddur í Englandi og fær
ekki að snúa aftur heim, við það
missir hann verulegan hluta af
tekjum sínum. Rétt í þá mund að
hann fær leyfi til heimferðar deyr
hann í London tæplega sjötugur
að aldri, vonsvikinn maður.
Um áhrif Philidors á skákina
verður fjallað í næsta þætti. Af
tónlist hans er það að segja að
hún hefur ekki enn verið grafin
upp úr djúpi gleymskunnar. Á
tveggja alda afmæli hans 1926 var
einn söngleikja hans sýndur í
fæðingarborg hans Dreux, og
1976 var haldin svipuð hátíð í
Lundúnum vegna 250 ára afmæl-
isins og var þá sýndur söngleikur-
iiin Blaise de Savitier.
krossgátan
QALGDPfíK-
nMKs.
irJ/VAU ■ y
P1Æ.LIS
frtOLir
t'þflSA'IQ
/ÍTLuk
TlölAM
HÆTTA
AMútC

RtYKIfj
Ey-öi
Ko/? a'
fOR
h’o-ÐuR
fU’oT
)Z
OSToeuG
Lf-SGtO-
ftRWAL
GcfíAffi
PlLuM
20
ÖGÆ-Tliff
SLfiSlft
J/4KA
LYKT
LlfifiA
Hfir/Gj
T
PLftfiTfíhJ
VtSOL
'OftftSlfi-
irTftl
HREYf-
láGr
II
STfifif
liOGi
15
HVili
Gfifi)-
Lftrto
21
T'oáfi
tr
þRfilATifi.
UftrTAR
ORSoK
u
HJhLP
TfiufLA
MuHKufi

A1ftLM-
uií
TfiP-
SVtLCufi
GfiGrií-
LfíUST
SMOKfi-
fifi/sr
SKiH/V-
POKfi
/<?
máfi
fi/fifi
Gofir

k&fLT
fiLuoun
Scl'ofi
HEm
)?
flTT
HA&
foHrfi
NOT
w
SKÍTufi
OfiKu
SPIL
I NrJ
QfiLfi
GAT
*T—
lOGM'AL
VOfi-
KiíHa/I
H
HfthUR
UMRbt
LIT/R
LOhT-
TPX-ur/0
fi/NS
SLfttfi
LdSTÆTI
fiGrk-
\^LP
HROÍS-
iHu
SEKT
SYfiR-
OAC-A
OÝRfi -
HLJéfi
KiHD
PRYKK-
Ufil/TH
HLflSS

1 2 3 4 5
17 18 19 20 21

10 11 12 13 14 15
16
er:
VERÐLAUNAKROSSGATA NR. 36
Skilafreslur krossgátunnar er til 12. júní. Utanáskriftin
PRESSAN, krossgáta nr. 36, Árrnúla 36, 108 Reykjavík.
Bókaverðlaunin eru aðþessu sinniIjóðabókin Heimkynni við sjó,
eftir Hannes Pétursson. Þetta er önnur útgáfa ásextíu Ijóðum og er
eitt sainfelldasta Ijóðasafn höfundarins. I Ijóðunum fjallar hann
um náttúruna og hvernig einstaklingurinn skynjar hana.
Dregið hefur verið úr lausnum 34. krossgátu. Lausnarorðin voru
„Hver er sinnar gœfu smiður“. Að þessu sinni var sá heppni Sigur-
geir Jónsson, Rauðási 16, 110 Reykjavík. I verðlaun fœrhann bókina
Nunnur og hermenn eftir bresku skáldkonuna Iris Murdoch.