Pressan - 12.10.1989, Blaðsíða 24

24
5 0 ** f C * m « >-• * i f -r* >1 4
Fimmtudagur 12. okt. 1989
Maðurinn með
vötn sín ákveðnum manneskjum,
„Vol de Nuit" var virðingarvottur frá
honum til höfundar „Litla prinsins",
St. Exupéry.
Það kom fáum á óvart að sonar-
sonur Jacques, Jean Paul, skyldi
erfa „stóra nefið". Átján ára að aldri
hannaði hann fyrsta ilmvatnið sitt í
samvinnu við afa sinn, „Ode“. Þrem-
ur árum síðar var sett á markaðinn
herrailmvatnið „Vetiver"; það fyrsta
sem Jean Paul hannaði upp á eigin
spýtur.
Jean Paui Guerlain er mikill list-
unnandi og fagurkeri. Hann segir
helstu áhugamál sín fyrir utan kon-
ur og ilmvötn vera hestamennsku
og matargerðarlist, enda sagt að
hann sé snilldarkokkur. Allar þær
ilmtegundir sem hann hefur hann-
að eru sagðar endurspegla sálar-
ástand hans á hverjum tíma og lýsa
konunum í lífi hans betur en nokk-
urt ljóðskáld gæti gert: „Það er eng-
in spurning," segir Jean Paul Gu-
erlain, „konur eru allar af vilja gerð-
ar að geðjast karlmönnum og það er
engin tilviljun að í öilum ilmvötnum
er að finna eitthvað „afródítískt"."
Og nú er væntanlegt tíunda ilm-
vatnið frá Jean Paul Guerlain. Hann
hefur skýrt það „Samsara"; nafni
sem táknar stöðuga endurfæðingu.
„Ég var undir áhrifum frá Indlandi
þegar ég hannaði „Samsara"," segir
hann. „Einkum og sér í lagi var ég
undir áhrifum frá ilmi sandeltrés-
ins," Jean Paul bendir á að ilmvatnið
Jicky, sem Guerlain setti á markað
árið 1889, sé ennþá „ungt og falli
ennþá fólki í geð" og sjálfur hafi
hann trú á því að árið 2089 verði
hægt að segja það sama um Sams-
ara.
TEXTI: ANNA KRISTINE MAGNÚSDÓTTIR
opnaði fyrstu verslun sína á rue de
Rivoli í Parísarborg árið 1828 hefur
hann sjálfsagt ekki órað fyrir því
veldi sem Guerlain-nafnið átti eftir
að verða. Þegar Guerlain-veldið
fæddist voru tímar rómantíkurinnar.
Victor Hugo og Alfred de Musset
voru risarnir í menningarlífinu;
valsar og krínólín fyiltu danssali
Parísarborgar. Rétti tíminn fyrir ilm-
vatn á markaðinn.
Orðstír þessa unga manns óx með
degi hverjum. Hann opnaði aðra
verslun í miðborg Parísar, á einu af
þeim breiðstrætum sem Hauss-
mann barón stjórnaði uppbyggingu
á undir stjórn Napóleons III, þeim
strætum sem í dag eru þau þekkt-
ustu í Parísarborg. Hann var heiðr-
aður af Eugénie keisarynju árið
1858 fyrir ilmvatn sitt, Eau de Co-
logne Impériale" sem ennþá er
hægt að kaupa.
Verksmiðjurnar, sem staðsettar
voru í Colombes, önnuðu ekki fram-
leiðslunni og árið 1890 tóku við full-
komnari verksmiðjur í Bé-
con-les-Bruyéres. Pierre Francois
hafði dregið sig í hlé og fyrirtækja-
reksturinn hvíldi á herðum tveggja
sona hans, Amié og Gabriel Guerla-
in.
Það var sonur Gabriels, Jacques,
sem hannaði ilminn Shalimar sem
án efa er þekktasta ilmvatn Gueria-
in-fyrirtækisins fyrr og síðar, hann-
að árið 1925 og ennþá vinsælt, en
sjö árum áður hafði hann búið til
ilminn Mitsouko sem hann nefndi í
höfuðið á einni hetju frönsku óper-
unnar. Það var hvorki í fyrsta né síð-
asta sinn sem Jacques tileinkaði ilm-
Mörg orðatiltæki hafa verið fund-
in upp til að lýsa þeim tilgangi sem
ilmvatn þjónar. Coco Chanel tók
svo djúpt í árinni að segja að sú kona
sem ekki bæri ilmvatn ætti enga
framtíð, en hönnuður níu ilmteg-
unda frá franska fyrirtækinu Gu-
erlain, Jean Paul Guerlain, segir
ilmvatnið vera það sem hæst ber í
endurminningunni: ,,í návist konu
— í myrkri — er það aðeins rödd
hennar og mýkt húðarinnar sem
maður skynjar — að ógleymdu ilm-
vatninu."
í Frakklandi er Jean Paul Guerlain
gjarnan kallaður „maðurinn með
stóra nefið" og þykja það hinir
mestu gullhamrar. Jean Paul Gu-
erlain er 52 ára og fimmti ættliður
Guerlain-ættarinnar sem staðið hef-
ur framarlega í framleiðslu ilmvatna
um 160 ára skeið. Hann hefur lítið
komið nálægt daglegum rekstri Gu-
erlain-húsanna í Frakklandi, enda
hefur áhugi hans legið á öðru sviði:
hann er höfundurinn að baki níu
ilmtegunda frá fyrirtækinu og eftir
rúma viku verður tiunda ilmvatnið
kynnt í París.
Þegar langalangafi Jean-Paul, Pi-
erre Francois Pascal Guerlain,
Jean Paul Guerlain er fimmti ættliöurinn
sem hannar ilmuötn. Pegar langalangafi
hans opnadi fyrstu verslun sína árid 1828
óradi engan fyrir því ad Guerlain œtti eftir
aö veröa slíkt veldi sem raun ber vitni.
kynlífsdálkurinn
„Hvað er eins og brú sem snertir
land báðum megin en mætist ekki í
miðjunni?" Svar: Kenningar og
rannsóknir um kynhneigð. Vísinda-
menn og almenningur einblína á
gagnkynhneigða eða samkyn-
hneigða einstaklinga ef talað er um
kynhneigð en láta sem tvíkyn-
hneigð sé ekki til. Þetta er furðulegt
t.d. í Ijósi þess að manneskjur sem
hafa að minnsta kosti einu sinni lif-
að samlífi með kvenkyns einstakl-
ingi og einu sinni með karlkyns ein-
staklingi eru fleiri en þeir sem eru
algjörlega samkynhneigðir. Um
75% karla eru algjörlega gagnkyn-
hneigð og um 2% algjörlega sam-
kynhneigð. Restin; um 27%, er þá
tvíkynhneigðir karlmenn.
Hlutföll tuíkynhneigdar
Að vera ,,bæði“, (bisexuel) eða
tvíkynhneigð(ur), er manneskja
sem stundum laðast kynferðislega
að og lifir samlífi með einhverjum af
sama kyni og stundum með mann-
eskju af gagnstæðu kyni. Er sem
sagt ekki algjörlega gagnkyn-
hneigð(ur) eða samkynhneigð(ur).
Að vera 50/50 tvíkynhneigð(ur)
þýðir að hneigjast jafnt til kvenna
og karla. Hlutföllin eru og geta verið
mismunandi, 70/20 eða 10/90, hjá
tvíkynhneigðum.
Berlínarmúr
kynhneigdarinnar
Tvíkynhneigð hefur mætt and-
stöðu og jafnvel heift meðal þeirra
sem þurfa eða vilja setja kynhneigð
fólks í snyrtilega bása. Róttækar
lesbíur hafa stundum litið á „bísexu-
al“ konur sem tækifærissinna, sem
ekki eru sannar sjálfri sér. Þær kon-
ur séu gagnkynhneigðar þegar það
henti best en lesbíur þegar það pass-
ar þeim betur (þá er hoppað yfir
„múrinn"). Aðrir segja að það sé
ekki til neitt sem kalla mætti sanna
tvíkynhneigð heldur að hjá hverjum
og einum sé alltaf ein kynhneigð
allsráðandi.
Þeir sem vilja viðurkenningu tví-
kynhneigðar benda á að hún hafi
vissa kosti. Að vera tvíkynhneigður
skapar til dæmis meiri fjölbreytni í
nánum samskiptum og útilokar
ekki vissa lifsreynslu sem þeir, sem
hneigjast algerlega til sama eða
gagnstæðs kyns, fara á mis. Ég
minnist þess að einn kennarinn í
kynfræðslunámi mínu varpaði fram
þessari athugasemd og síðan spurn-
ingu: „Varðandi samkynhneigð hö
um við líklega verið að spyrja allt;
rangra spurninga eins og hvei
vegna sumir verða samkynhneigí
ir, — sé litið á allt sem við vitum un
kynhneigð ættum við frekar a<'.
spyrja okkur hvers vegna það erv
ekki allir tvíkynhneigðir!" Áthyglis-
vert sjónarmið sem eflaust margir
gætu skeggrætt út frá ýmsum for-
sendum.
Hegdun ekki sama og
tilfinning
Ég minntist á það hér fyrir ofan að
um 27% karlmanna væru tvíkyn-
hneigð — sé eitthvað að marka tölur
um kynhneigð. Margir þessara
karla, ef þeir væru spurðir, myndu
segja að þeir litu á sig sem gagnkyn-
hneigða karlmenn. Einnig eru til
tvíkynhneigðar konur sem líta fyrst
og fremst á sig sem lesbíur þó þær
hafi upplifað samlíf með karlmönn-
um. Hegðun er ekki alltaf í sam-
ræmi við þá mynd sem fólk hefur af
sjálfu sér og tilfinningum sínum.
Ánnað dæmi er gagnkynhneigður
karlmaður sem lendir t.d. í fangelsi
og upplifir samlífsreynslu með öðr-
um karlmanni. Þegar hann snýr til
baka úr fangelsinu heldur hann
áfram að vera gagnkynhneigður
þótt hann hafi sofið einu sinni hjá
karlmanni. Þetta er svona álíka
dæmi og ef hommi væri með konu
vegna þess að hann ætti enga
möguleika á öðru. Enda þekkjast
þess dæmi meðal homma. Þeir
kvænast konum vegna þess að for-
dómar gagnvart hommum eru það
miklir. Má segja að „fangelsið" í því
tilviki sé fordómar samfélags okkar.