Pressan - 12.10.1989, Blaðsíða 14

Pressan - 12.10.1989, Blaðsíða 14
14 Rafn Geirdal, skólastjóri fyrsta nuddskólans á Islandi FOLK ER AÐ HAFNA LÍFSGÆÐA- KAPPHLAUPINU Þetta er maðurinn sem þú munt aldrei hitta á balli. Sénsinn á að hitta hann i Heiðmörk er lítill en farirðu i vinnuna til hans geturðu békað að hann er þar. Rafn Geirdal hefur opnað fyrsta Nuddskólann á íslandi og það er ærinn starfi að vera skólastjéri og kennari tæplega 50 manns. EFTIR ÖNNU KRISTINE MAGNÚSDÓTTUR MYND: EINAR ÓLASON Það er föstudagsmorgunn, um- ferð mikil í borginni og ég komin í hina dæmigerðu tímapressu. Þori ekki annað en anda djúpt að mér áður en ég hringi bjöllunni hjá þess- um manni sem mér hefur verið sagt að sé dæmi um mann sem þekki ekki streitu. Það virðist ekki alveg rétt, í það minnsta viðurkennir hann að hann verði stundum stress- aður: ,,Ég verð stressaður þegar ég er á spani í bænum og lendi í tíma- pressu við að ná hlutunum saman,” segir hann. Kann hins vegar ráð til að losa spennuna þegar heim kem- ur; ráð sem hann segir alla geta nýtt sér og felist í jóga, öndunaræfingum og hugleiðslu. Hefði orðið góður læknir Hann ætlaði sér að verða líffræð- ingur eða læknir. Hafði unnið frá eli- efu ára aldri við að aðstoða föður sinn, sem er rafverktaki, en segir að þótt sér hafi þótt gaman að starfinu hafi rafiðn ekki heiliað sig: „Þetta var ágætis aukavinna,” segir hann. „Ég hjálpaði pabba á sumrin, um jól og páska frá því ég var ellefu ára fram að sextán ára aldri. Ég var nokkurs konar „handlangari” raf- verktakans, ef slíkt stöðuheiti væri til.“ Rafn var við nám á náttúrubraut Menntaskólans við Hamrahlíð, næstum ákveðinn í að fara í læknis- fræði eða líffræði, þegar hann rak augun í grein í tímariti Máls og menningar. Sú grein breytti ákvörð- un hans á augabragði: „Þetta var f'rein rituð af prófessor við Háskóla slands, þar sem hann fjallaði um að í rauninni væri raunhyggjan, sem efnisvisindin byggja svo mikið á, engar staðreyndir þar sem hún byggði ekki á nægilega sterkum að- ferðafræðilegum grunni. Hann hélt því fram að margt í mannvísindum væri alveg jafnsterkt. Eftir lestur þessarar greinar ákvað ég að læra það sem ég vildi iæra og mér þætti vert að athuga; manninn sjálfan, fé- lagslíf hans og menningu.” En held- urðu að þú hefðir ekki orðið góð- ur læknir? „Jú — eflaust!" segir hann og hiær. Eftir þriggja ára nám í þjóðfélags- fræði við Hl hélt Rafn til Boulder í Colorado-fylki í Bandaríkjunum, þar sem hann fór í fimmtán mánaða nám við nuddskóla: „Það var alveg stórkostlegt nám,” segir hann þegar hann lítur til baka. „Það byggði á heiidræna heilsulíkaninu sem geng- ur út á að samræma líkamlega, vits- munalega og andlega þætti heils- unnar, þannig að einstaklingurinn upplifi sig sem eina heild. Sálin hef- ur yfirleitt lent í „ruslakistunni” og verið út undan hjá heilbrigðisstétt- um, því það er svo erfitt að höndla hana. Það er núna fyrst, með heild- ræna heilsulíkaninu, sem farið er að gera ráð fyrir að sálin sé til og að við höfum andlegar þarfir sem eru jafnmikilvægar og þær líkamlegu." Ef manni líkar illa við sjólfan sig . . . Rafn segir að rætt sé um „sjö stig” andiegra þarfa, sú fyrsta er þörfin fyrir að upplifa öryggi: „Þegar fólki líður vel og er öruggt gengur allt betur. Sú tilfinning að það sé enginn að ofsækja mann verður til þess að fólk gengur að verkefnum sínum með jákvæðu hugarfari. Önnur þörfin er þörfin fyrir vellíðan, en til að þjálfa þessa vellíðan þarf að efla sjálfstraust og koma í veg fyrir kvíða, minnimáttarkennd og ótta; þróa vissan viljastyrk. Viljastyrkur- inn er innri tilfinning, en hann getur gefið góða endurspeglun í ytra lífi. Þriðja þörfin er fyrir sjálfstraust. Eftir að einstaklingurinn hefur sinnt þremur fyrstu grunnþörfunum fer hann að hafa tilfinningu fyrir öðrum. Þá fyrst er hægt að fara að tala um vináttu og hlýleika í garð annarra, sem spannar alveg frá góð- um samskiptum manna á milli dag- lega til góðra samskipta við aðrar þjóðir. Það er ekki grundvöllur fyrir friði í heiminum ef stríð ríkir innra með fólki. Ef manni líkar illa við sjálfan sig líkar manni iila við ná- ungann. Maður þolir ekki Banda- ríkjamenn, Svíar eru leiðinlegir og Japanir eru rottur. Þannig breiðir óánægjan úr sér, allt frá nánum samskiptum til alþjóðlegra." Fríður á jörðu: Hugsjón í hóloftum? Fjórðu grunnþörfina sem þarf að hreinsa segir Rafn vera þá að „hugsa með hjartanu": „Við verð- um að læra þá list að gefa og þiggja í mannlegum samskiptum og sýna almennan hlýleika. Þetta er grunn- urinn að góðum samskiptum innan fjölskyldu; grunnurinn að samvinnu í daglegu starfi; grunnurinn að vin- samlegum samskiptum á alþjóða- vettvangi og því sem við getum kall- að „friður á jörðu”. Friður á jörðu er algjörlega ómögulegur ef hinar grunnþarfirnar hafa ekki verið hreinsaðar og ræktaðar. Þangað til er þetta hugsjón í háloftunum og hljómar eins og algjört „húmbúkk”. Þegar ég spyr hann hvort hann haldi ekki að langt sé í land með að allir sinni þessum andlegu þörf- um, þannig að friður ríki innra með öllu fólki, svarar hann að bragði: „Jú, en ísland getur orðið fordæmi. Við erum — þrátt fyrir allt — frið- söm þjóð. Hér eru friðsamleg sam- skipti og nokkuð góður einhugur. ís- land er líklega eina menningarþjóð heimsins sem ekki hefur eigin her, enda er talað um fsland sem kjörinn stað fyrir alþjóðlegar ráðstefnur um friðsamleg samskipti þjóðanna." Vonin um frama espar upp streitu Hann hefur afar ákveðnar skoð- anir á streitunni meðal landa sinna, streitu sem hann varð aldrei var við í Bandaríkjunum, enda bendir hann á að Boulder sé gjörólík Reykjavík: „Boulder er háskólabær, fyrst og fremst mennta-, menningar- og fræðslubær. Streitan á íslandi orsak- ast að mínu mati fyrst og fremst af kapphlaupinu sem hér ríkir. Fólk er haldið einhverju æði að fara eftir þessu og hinu og það er komið í hart vinnutempó. Kaffidrykkjan hér or- sakar að hiuta til þessa streitu; að hluta til er það vonin um frama sem espar hana og að hluta til er streitan fyrir hendi vegna þess að það er bú- ið að setja alla athyglina út á við, að ná ytri árangri, en ekki innri. Innri árangur er yfirvegun, það að vera sáttur við lífið eins og það er. Ef maður sinnir innri frumþörfum eins og þeirri að sofa vel, borða vel o.s.frv.; haida líkamlegu jafnvægi, þá eflir maður innri gæði og dregur verulega úr streitunni. Um leið og kapphlaup við ytri gæði minnkar minnkar streitan.” Streita er eiturmeín fyrir líkamann Þetta er einmitt það sem hann kennir nemendum sínum við Nudd- skólann. Hann segir námið fyrst og fremst byggjast á „hollum lifsstíl. Inn í það kemur þetta heildræna heilsulíkan og kennslan gengur einnig út á sjálfsábyrgð einstaklings- ins”. Hann segir okkur sjálf geta gert ýmislegt til að losa um streitu, til dæmis á vinnustaðnum: „Fólk í tímapressu kannast við tilfinning- una þegar maginn spennist upp eða það missir andann af stressi. Það er mjög auðvelt að losa um slíka spennu með æfingum, sem ekki þarf að eyða nema nokkrum sek- úndum í. Flestir anda á rangan hátt. Flestir anda alltof grunnt, draga loft- ið hægt og varlega að sér en þrýsta því hratt frá sér; öfugt við það sem á að gera. Streita er ein aðalástæða þess að fólk er hætt að anda á réttan hátt. Streita er eiturmein fyrir lík- amann vegna þess að hún slær hann úr jafnvægi. Streitan gerir að verkum að það er stöðugt verið að ögra því jafnvægi sem líkaminn hef- ur komið á.“ Hann segir nuddið ekki aðeins gegna þeim tilgangi að örva blóð- rásina og vera góð heilsubót: „Meg- ingildi hefðbundins nudds er tvennt þetta fyrrnefnda, en það slakar einnig á taugakerfinu. Nudd hreins- ar líkamann því það kemur úr- gangsefnum úr „millifrumuvökvan- um” inn í blóðrásina. Fruman skilar frá sér úrgangi sem fer í millifrumu- vökvann og til að þessi úrgangur skiljist út er nudd nauðsynlegt. En til þess að halda blóðrásinni hreinni nægir nudd auðvitað ekki eitt og sér; hver og einn verður að halda henni hreinni með því að borða hreint fæði og fá góða hreyfingu. Sogæðakerfið virkar ekki hjá þeim sem sitja kyrrir allan daginn og þeir geta þar af leiðandi ekki hreinsað vöðvakerfið. Um leið og fólk hreyfir sig, eða pumpað er á vöðvunum, kemst úrgangurinn í gegnum sog- æðakerfið.“ Sjálfur segist hann lifa heilbrigðu lífi og fylgi því vel eftir sem hann hefur lært og kennir: „Já, ég geri það. Ég borða blöndu af hreinu fæði og þessu venjulega íslenska fæði, hérlendis, en þegar ég er erlendis borða ég nær eingöngu hreint fæði. Úrvalið af hreinu fæði er minna hér er erlendis, en á móti kemur að hér höfum við þennan ferska fisk og kindakjötið. fslensku lömbin eru uppi á heiði allt sumarið — hér er ekki hormónabætt kjöt eins og tíðk- ast í Bandaríkjunum." Nútímamaðurinn ekkert nema augu og eyru Rafn segir koma skýrt í Ijós að ekkert hafi gerst í þróun á innri gæðum og andlegum verðmætum og það sé það sem hrjái nútíma- manninn: „Nútímamaðurinn lifir nú í fyrsta skipti í sögu mannkynsins á tímabili þar sem stórfelldar ytri tæknibreytingar eiga sér stað. Jafn- vel þótt við tölum um nokkra manr.saldra, eins og frá sextándu, sautjándu öldinni þegar iðnbylting- in hófst, þá eru þessi þrjúhundruð ár ekkert í samanburði við milljón ár í sögu mannkynsins. Járnöldin varði í tíu þúsund ár, en allar þessar stór- felldu breytingar hafa átt sér stað á þrjú hundruð ára tímabili. Núna þró- ast hvert stigið á fætur öðru — og sí-

x

Pressan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Pressan
https://timarit.is/publication/298

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.