Pressan - 29.12.1989, Qupperneq 16

16
Föstudagur 29. des. 1989
brídge
krossgátan
Setningin „tökuspil í tapara" er
vanalega notuð í háði þegar mis-
tök henda sagnhafa í úrspilinu. En
lýsingin á vel við í spili vikunnar
þótt leið sagnhafa hafi verið ásetn-
ingur.
♦ K107
¥ 974
♦ DG4
4* 8765
♦ 8653 N
¥ 8653 v
♦ K1085
4» D ________S_
♦ ÁDG
¥ ÁKDGIO
♦ Á
4» K432
4 942
¥2
4 97632
.4» ÁG109
sem austur yfirtók til þess að
halda áfram með gosa. Suður varð
fyrir vægu áfalli þegar vestur
trompaði kónginn. Áugljósum tíu
slögum hafði nú fækkað niður í
níu.
En suður fann afleggjara á
breiða veginum. Hann tók tromp-
in, þá tígulás, síðan spilaði hann
spaðaás og drottningu, drap hana
með kóngi. Bað loks um tígul-
drottningu úr borði. Þegar austur
lét lágt kastaði suður spaðagosa
að heiman!
Sannarlega tökuspil í tapspil.
Vestur vann á kónginn, og með
ekkert nema spaða og tigla á
hendinni varö ekki umflúiö að
blindur yrði tveggja slaga virði, og
tvö lauf fykju í af hendinni.
Allir á hættu, suður gefur og vek-
ur á 2-laufum. Norður svarar kerf-
isbundið með 2-tíglum (neikvætt).
Suður sagði frá hjartalitnum og
parið virtist á hinum breiða glöt-
unarvegi þegar það fór framhjá
3-gröndum, sem eru auðunnin, og
endaði í 4-hjörtum.
Vestur spilaði út laufdrottningu
skák
Staunton
Nú er komið að þeim manni sem
Englendingar teija einhvern
merkasta skákmann sinn fyrr og
síðar.
Howard Staunton (1810—1874)
gat sér mikið orð sem skákmaður
— hann var talinn besti skákmað-
ur heims í átta ár —og þó enn frek-
ar sem skipuleggjandi og rithöf-
undur um skák.
Um uppruna Stauntons er margt
á huldu. Á unga aldri var hann
leikari um skeiö og sagöi stundum
frá því síðar að hann hefði leikið á
móti leikaranum fræga Edmund
Keene í Kaupmanninum frá Fen-
eyjum. Síðar á ævinni stundaði
hann Shakespearerannsóknir og
munu þær hafa verið gagnmerkar.
Hann annaðist heildarútgáfu á rit-
um Shakespeares er kom út á ár-
unum 1857—60.
Staunton lærði ekki aö tefla fyrr
en hann var nítján ára að aldri. En
honum fór ört fram í skákinni og
ekki leið á löngu þar til hann var
talinn öflugasti skákmaður Breta.
Hann aflaði sér góðrar þjálfunar
með því að tefla við John Cochr-
ane, enskan kaupsýslumann sem
var rúmum áratugeldri en Staunt-
on og hafði verið í för ensku skák-
mannanna til Parísar, er þeir
kepptu við Deschappelles eins og
fyrr er getið. Cochrane átti við-
skipti við Indland og dvaldist þar
oft, en hafði engu að síður tíma til
að tefla fjölda skáka við Staunton.
Þær skákir voru stundum megin-
efni tímaritsins The Chess Play-
ers Chronicle sem Staunton hóf
útgáfu á árið 1841. Cochrane var
djarfur og hugkvæmur skákmað-
ur, hættulegur en ekki að sama
skapi traustur. Þetta varð til þess
að Staunton lagði mikla rækt við
varnartafl og varð leikinn í að
hrinda lítt grunduðum atlögum.
Merkasta rit Stauntons um skák
er handbók hans — The Chess
Player’s Handbook — sem þótti
öndvegisrit. Hún kom fyrst út
1847, en var prentuð margsinnis.
Hann tók einnig að sér skákþætti
í hinu virta tímariti Hlustrated
London News og stýrði þeim um
langt skeið. Staunton var vel rit-
fær, en var bæði hvass og hörund-
sár og aflaði sér því oft óvinsælda
með ritum sínum. Ymsum þótti
hann birta of mikið af eigin skák-
um en niðra heldur keppinautum
sínum.
Eitt er það sem minnir á Staunt-
on enn í dag: Stauntongerð tafl-
manna. Þessi gerð er falleg og fer
vel í hendi, vel hönnuð eins og það
er kallað nú á dögum, og er ávallt
notuð á meiriháttar skákmótum.
Staunton átti ekki annan hlut að
þessari gerð en að Ijá henni nafn
sitt. Hann var orðinn slíkt stór-
veldi i skák á Englandi um miðja
nítjándu öld að hönnuðurinn bað
leyfis til að kenna mennina við
hann.
Eins og fyrr er getið vann Saint
Amant naumlega er þeir Staunton
reyndu með sér í Lundúnum (+3
—2=1). En í síðara sinnið, þegar
þeir tefldu í París, vann Staunton
með yfirburðum (+11—6=4). Hér
kemur fjórða skákin úr síðara ein-
víginu, Staunton hefur hvítt:
1 d4 c5 2 d5 f5 3 Rc3 d6 4 e4 fe4
5 Rxe4 e5 6 Bg5 Da5?!
Svartur er þegar kominn í vanda:
Be77 Bb5+ Rd7 8 Rxd6+.
7 c3 Bf5 8 Rg3 Bg6 9 Bd3 Bxd3
10 Dxd3 g6 11 Rle2 Be7 12Re4
Db6 13 0-0 Rd7 14 Bxe7 Rxe7
15 Rg5 h6 16 Re6 Rf8 17 Rxf8
Hxf8 18 b4! cb4 19 cb4 Kf7 20
Khl Kg7 21 f4 Had8 22 Hadl h5
23 Dc3 Db5 24 Dd2 Hf5?
Bæði Hf7 og Rxd7 komu til greina.
25 Rg3 Hf6 26 fe5 Hxfl+ 27
Hxfl de5 28 Dg5 Hd7
og nú boðaði Staunton mát í fjórða
leik:
29 Dxe5+ Kh6 30Dh8+ Kg5 31
Re4+ Kg4 32 h3+ Kh4 33 Hf4
mát.
GUÐMÚNDUR
ARNLAUGSSON
KtyR£)i tF
'Asytfju' v
4/ fLuQtI
TÖhRA£~y
G,S-LT
''orfue
fmiris
G'AZA
f/TLA
SKRtÝTA
\B
ZIRA
HneiQ-Ð
Aumt
&L£h/S

SyL
PBMgum
RösKA
GiKtu-
tAUtitV'
Irlrl
lAUrtACAlt
16

lODOMb

AfTuH-
HLUTI

fiOlfAm
OSKufc
j pE
SPIL
BLAÐuP
TU.KGU-
SKPAf
MorlbULL
S/éri
VÚGurJAR
‘onefKp-
FuP-et
Gtn
r
i
7
7
V,r^T,Tr.
SSPA
SfyjA
T?
FE
E£)L\
B
EiKs
BF-LTlS
MAmuR

LÆGB
Bíídt-
L£&
/tv/-
SKEiG
P'tLA
Iw&rn
KOKAtJ
u>
SKALMi
SPH-OU
STUllO-
AÖI

'<kep
TmMIL
JU
UL'lfl
y
ETCA
yftn -
ti'oT
TPE
10
HV'lLT
HPATT
STR'fB
$£WHt
UTAH
f/SKAfi.
M/tL-
ARmP
kíSIL
DySG-b-
UG T
F/evpjA-

yfiCAP-
f/EAl
TY/?<;r//i
fí
fíUKlST
KAuP
SfíEMMA
fíRirtfl
PLAKTA

TorV
KUSK
Zl
HR/EÖ'
/ST
/3
ue
17

1 2 3 4 5 6
17 18 19 20 21 22
8 9 10 11 12 13 14 15 16
(■rmn.NDnj
l'ttlM \XX
Verdlaunakrossgáta nr. 66
Skilafrestur er til 10. janúar og utanáskriftin er PRESSAN —
krossgáta nr. 66, Ármúla 36,108Reykjavík. f verölaun er bókin
Rósin frá Svartamó eftir Guðmund Frímann.
Dregiö hefur veriö úr réttum lausnum krossgútu númer 64 og upp
kom nafn Trausta Magnússonar, Hólagötu 2, Vestmannaeyjum.
Hann fœr senda bókina Hatur og heitar ástríður eftir hina bresku
skáldkonu Jackie Collins (systur Joan Collins, leikkonu!).
Þaö er bókaútgáfan Skjaldborg, sem er svo vinsamleg aö leggja
til báóar þessar verdlaunabœkur.