Pressan - 21.11.1991, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR PRESSAN 21. NÓVEMBER 1991
Útgefandi
Blað hf.
Framkvæmdastjóri
Hákon Hákonarson
Ritstjóri
Gunnar Smári Egilsson.
Ritstjórnarfulltrúi
Sigurjón M. Egilsson
Augiýsingastjóri
Hinrik Gunnar Hilmarsson.
Dreifingarstjóri
Steindór Karvelsson
Ritstjórn, skrifstofur og
auglýsingar: Hverfisgötu 8-10,
sími 62 13 13.
Faxnúmer: 62 70 19.
Eftlr lokun sklptlborös:
Ritstjórn 621391, dreifing 621395,
tæknideild 620055.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi.
Verð í lausasölu 190 kr. elntakið.
Fáum hjálpað mikið
í PKKSSUNNI í datfer nu*Aal annars
íjallaó um atvinnutryKKiiiKasjóó. í
þeirri umíjöllun kemur ^lo^^le^a
íram aö sjóðurinn var ekki stoínaöur
til aö reisa viö atvinnulííiö í landinu.
Kunginn úr milljaröa útlánum lians
fór til fáeinna illa rekinna fyrirtækja.
Hetur rekin fyrirtæki eru einíaldle^a
ekki á skuldalista sjóósins. MeKÍn-
hlutverk hans hefur því veriö aö
halda verr reknu fyrirta*kjunum i
eigu mannanna sem voru koinnir aó
því aö missa þau fvrir þrentur árunt.
í sumum tilfellum du^öi hjálp sjóös-
ins ekki einu sinni til.
Nú eru uppi hu^mvndir uitt aö
fresta afhor^unar- <»k vaxta^reiöslum
til sjóösins í tvó ár. Kinhverjunt hefur
jafnvel dottiö í Iiuk aó kalla þaö al-
mennar aógeröir. Langflest fyrirtæki
skulda sjóönum lítió eöa ekki neitt.
Frestun afhorgana breytir engu fyrir
þau.
Pessar aógeröir mundu bæta stóöu
vandræöafyrirta'kjanna á pappírun-
um. I»au hafa Itins vegar borgaö litiö
sein ekkert til baka. svo í reynd breyt-
ir þetta litlu.
Kölilegast va*ri aö stjórnvöld ha*ttu
aö velkjast um nteö þessi fyrirta*ki í
svokölluöuin efnahagsaögeröum og
leyíöu þeim aö rúlla. Kf þörf er á efna-
hagsaögeröuiti. þá va*ri ha*gt aö
ntiöa þær viö fyrirta*ki seni eru rekin
skammlaust.
FJÖLMIÐLAR
Þröstur kvartar undan leiöréttingum
Þar sem flokksblöðin litlu
lifa enn og ekki bólar á nýju
blaði (Mogginn er líka enn að
birta þriggja opnu viðtöl við
formann Sjálfstæðisflokks-
ins) er svo sem fátt stórt um
fjölmiðla að skrifa. Ég ætla
því að nota tækifærið og
svara stuttlega greinarkorni
sem Þröstur Haraldsson. út-
litsteiknari og fjölmiðlagagn-
rýnandi Dags á Akureyri,
skrifaði í blað sitt fyrir stuttu.
Þresti finnst lýti að því
hversu mikið PRESSAN birtir
af athugasemdum við fréttir
sínar og finnst það sönnun
þess hversu margt sé vitlaust
í blaðinu.
Ég er ekki sömu skoðunar.
í fyrsta lagi birtir PRESSAN
ekki fleiri athugasemdir en
önnur blöð, — þ.e.a.s. þau
blöð sem á annað borð birta
athugasemdir. Sum blöð hafa
það sem hornstein í ritstjórn-
arstefnu sinni að hafna slík-
um birtingum ef þau mögu-
lega geta. I öðru lagi eru fæst-
ar af þessum athugasemdum
leiðréttingar við fréttir blaðs-
ins. Margar birta sjónarmið
málsaðila sem ekki höfðu áð-
ur komið fram. Aðrar eru til
áréttingar. — oftast settar
fram til að fyrirbyggja að fólk,
sem er óviðkomandi umfjöll-
unarefni blaðsins, verði fyrir
óþægindum. Þannig má lengi
telja. ()g ef eitthvað birtist í
PREISSUNNI sem reynist ekki
rétt er blaðinu Ijúft og skylt
að leiðrétta það. Leiðin til að
fækka slíkum birtingum er að
treysta upplýsingaöflunina
en ekki sú að þykjast vera
óskeikull.
Það veit Þröstur að blaða-
menn eru ekki frekar en aðr-
ar stéttir. Það átti að minnsta
kosti við þegar Helgarpóstur-
inn birti afsökunarbeiðni yfir
þvera forsíðuna í kjölfar síð-
ustu greinarinnar sem Þröst-
ur skrifaði fyrir það blað.
Þótt PRESSAN sé opin fyrir
skrifum áimarra en blaða-
manna um fréttir blaðsins
vona ég að Þröstur rugli því
ekki saman við eigin reynslu.
Cunnar Smári Egilsson
„Það hefur líka
oft verið sagt
um Stuðmenn,
mína hljómsveit,
að við kynnum
ekki síður að
spila á f jölmiðla
en hljóðfæri. Það er auðvit-
að galdurinn sem liggur að
baki því að halda úti
eldgamalli hljómsveit."
JAKOB magnússon menningarsendiherra
FUúgandi
kvennakroppar
„Baðverðirnir voru líka farnir
að taka eftir því að karlar
stóðu þarna og voru að horfa
eitthvað upp í iofti0.“
Inglmundur Ingimundarson
8undlaugarst|órl I Kópavogl
Hver þorir að mótnuela?
„í mínum huga eru þetta
fyrstu alvðruheimsmeistara-
titlarnir sem íslendingar
vinna í íþróttum. Ég tel að
skák og bridge sé ekki
sambærilegt, það eru annars
konar íþróttir.“
Hjaltl Úrsus Árnason kraftajötunn
Svona hófst ástarsaga áratugarlns
„Ég var á leiðinni í partí og
var að leita að
heimilisfanginu þegar ég sá
Donald allt í einu.“
Marla Maples fylgikona
Lfkkistunaglinn lini
„Þar var sýnt fram á að fylgni
er á milli reykinga og
getuleysis."
Guðmundur Vlðar Elnarsson
þvagfæraskurðlæknlr
Hann lalar að minnsta
kosti ekki af sér!
„Síðan hvenær heyrist ekki
þegar Steingrímur talar?
Sagði hann þetta bara við
hundinn sinn?“
Guðmundur Elnarsson
aðstoðarálmálaráðherra
Mannlegi þátturinn
Aukningin á sjálfsvígunt
ungmenna hefur slegiö óhug
á fólk.
Sumir teija reyndar aö
sjálfsvíg þeirra séu jafnvel
enn algengari en fram hefur
komið. Dauödagi sé skráöur
sem slys þótt hann sé viljn-
verk.
Þeir sem einkum fást viö
vandræði unglinga segja aö
þeir sem taka líf sitt komi úr
hinum sundurlausustu fjól-
skyldu. En eitt sé þeim þó óll-
um sameiginlegt.
Þær nái ekki saman.
Foreldrar geti ekki talaö
viö börnin sín eöa sýnt þeim
ástúð á annan hátt. Enda eru
þeir oft og tíðum báöir úti-
vinnandi. Stór hópur barna
gengur sjálfala á daginn.
Mörg börn eiga að engu aö
hverfa eftir grunnskóla. Þau
eru þá niðurbrotin og ófær
um nám. Á hverju ári „týnist"
fjöldi barna í skólakerfinu. t>á
alast inörg börn upp hjá ein-
stæöri móður, sem verður aö
vinna myrkranna milli svo
endar nái saman. Samveru-
stundum barna og foreldra
hefur því fækkaö mjög. Fjöl-
skyldan sem grunneining
samfélagsins viröúst auk þess
vera í upplausn. Á móti
hverju pari sem giftir sig
skilja ein hjón. ()g stór hópur
unglinga er ánetjaður vímu-
efnum. En slíkt er kannski
besti mælikvaröinn á and-
lega erfiðleika nú á dögum.
Ofanritaö eru staðreyndir
sem komu fram í vor á fundi
l^eknafélags Reykjavíkur og
Landlæknisemhættisins.
Starfsfólk á ungiingastofn-
unum segir aö unga fólkiö sé
fullt af vonleysi og telji sig
eiga lítið val um framtíð sína.
Sé fremur eins og á valdi ör-
laganna.
Þótt sjálfsvíg sé flókiö og
samsetl fyrirhrigöi hlýtur |><>
aö mega fullyrða aö það vitni
um mikla óhamingju. Hún
hefur þá aukist svo unt mun-
ar.
Þjóðlífiö viröist meira en
litiö hafa hreyst til hins verra.
Þaö er einfaldlega miklu
grimmara og miskunnarlaus-
ara en áður, svo viö oröum
þetta nú alveg eins og þaö er.
Náunginn kemur okkur
minna við. Sumir brotna bara
og gefast upp.
Efnahagsmálin eiga þó all-
an hug þjóðarinnar. Og ekki
skal gert lítið úr þeim. Álver
er þó varla mikilvægara en lif
harnanna í landinu. Samt
veröa mannleg samskipti
aldrei fyrsta mál í þjóðfélags-
legri umræöu. Fá aðeins inni
í smáumræðuþáttum.
Verðum við ekki að hyggja
betur að mannlega þættin-
um?
Kvennalistinn sýnist vera
eini flokkurinn sem hefur
gert húmanisma aö virkri
þungamiðju í stjórnmálum
og hefur fyrir vikiö uppskoriö
háö ..alvöru stjórnmála-
flokka" sem tala með fyrir-
litningu um ..mjúku málin".
Kóngurinn
Þótt íslendingar telji sig
merkilegasta allra þjóða eru
þeir í aðra röndina aðeins ný-
frjáls þriðjaheimsþjóð. Þetta
vita allir. Það samfélag sem
þeir hafa byggt sér er ekki
ósvipað öðrum ólík-
inda-þjóðfélögum í þriðja
heiminum þar sem allt er
öðruvísi en heilbrigð skyn-
semi segir til um.
Hér eins og þar verða
menn virtari eftir því sem
þeir verða uppvísir að meiri
vitleysu. Hér eins og þar
verða menn ríkir á þvi að
tapa og sóa fé. Hér eins og
þar er viljinn tekinn fyrir
verkið.
Og annað dæmi sem sýnir
skyldleika íslendinga við þró-
unarlondin er Jóhannes Nor-
dal.
Jóhannes er eins og hvíti
maðurinn í sögunum sem
kemur til Afríkuríkisins og
segir við sjálfan sig; ,,Hér
ætla ég að verða kóngur." Á
sama hátt og hvíti maðurinn
í sögunum notaði vasaljós
eða einhverjar sjónhverfing-
ar til að heilla innfædda not-
Og mannlegum þjáningum
viljum við helsf ýta frá okkur.
Þótt tákn og stórmerki bendi
til andlegrar kreppu höldum
við áfram að ímynda okkur
aö við séum einstaklega
hamingjusöm þjóð með allt á
hreinu. Og nú á víst fagfólk
að ráða bót á sjálfsvígunt
ungmenna. Það á að auka
fræðslu og allt það. Slíkt er
auðvitaö góðra gjalda vert.
En þótt skiígreina megi sjálfs-
víg sem heilbrigðismál verð-
ur slíkur vandi ekki leystur af
sérfræðingum.
Við verðum öll að taka lífs-
hætti okkar til endurmats.
því þar liggur hundurinn
grafinn.
Sigurður Þór Guöjónsson
aði Jóhannes hagfræðital.
Eftir að hafa dáleitt þessa
þjóð sjómanna og bænda
með þessu tali öðlaðist Jó-
hannes konungsríki sitt og
kallaði það Seðlabanka.
Og eins og aðrir konungar
í þriðja heiminum notar Jó-
hannes völd sín til að halda
hirð og safna í kringum sig
prjáli. Hann safnar málverk-
um að bankanum. Bankinn
safnar lika bókum. Jóhannes
kaupir undir hann sumarlönd
og konsertflygil og hann læt-
ur bankann gefa út Fjármála-
tíðindi til að geta kallað sjálf-
an sig ritstjóra Financial Tim-
es á Islandi. Jóhannes kaupir
geirfugla og handrit fyrir
peninga þjóðarinnar til að
geta færl henni þetta aftur og
látið hana þakka sér fyrir. Og
Jóhannes byggir höll yfir
sjálfan sig og hirðina.
Þótt hlutverk bankans sé
að stjórna peningamálum
gerir hann mest lítið af því, —
einna helst að hann stökkvi
til og geri einhvern óskunda
af sér í tengslum við enda-
lausar efnahagsaðgerðir rík-
isstjórnanna.
En í raun getur þjóðin
þakkað fyrir að Jóhannes er
upptekinn við annað en að
stjórna peningamálum. Á
meðan lög gerðu ráð fyrir að
bankinn væri virkari í þeirri
stjórn en hann er nú var
ástand þeirra mála hlægilegt.
Hlægilegra en í dag.
Það hefði líka verið öllum
fyrir bestu ef Jóhannes hefði
verið eilítið óvirkari í hjáleigu
sinni, Landsvirkjun. Þá sæti
þjóðin ekki uppi með rafork-
una úr Blöndu sem hún hefur
ekkert við að gera fyrr en ein-
hvern tímann á næstu öld.
Þangað til mun orkan úr
Blöndu ferðast hring eftir
hring eftir Byggðalínunni.
En kannski skiptir það ekki
máli í þriðjaheims-konungs-
riki Jóhannesar. Aðalatriðið
var að hann fékk að vígja
virkjunina. Aðeins þeir sem
hafa reynt það vita hvers
virði það er að starta heilli
virkjun.
AS