Pressan - 21.11.1991, Side 24

24
FIMMTUDAGUR PRESSAN 21. NÓVEMBER 1991
K»]VUI;
Tölvur notaðar við kennslu í Melaskóla
Sameinar nám oq leik
á ákjósanleqan hátt
„Tíu úra börn fá aö nola
tölvur, til dœmis i slœrdfrœdi-
námi, og þegar komid er upp
i 12 ára bekkina vinna allir
krakkarnir meö forrilunar-
málinu „logo". Siöan hefur
kennslan hjá mér þróasl í þá
áll aö nola forrilunina til þess
aö láta krakkana vinna verk-
efni i greinunum sem þau eru
hvorl er aö lœra hjá kennur-
um sinum," sagöi Ragnheiöur
Benediklsson, lölvukennari i
Melaskóla.
Börnin í Melaskóla hafa
þau forréttindi framyfir
marga aðra grunnskólanema
að þau fá að læra á tölvur og
um löndin og eru þar af leið-
andi að læra landafræði sam-
tímis. Þau finna líka tónlist
sem hæfa landinu. lög sem
tónmenntakennarar skólans
hafa valið. Raunar fer einn lít-
ill hluti nótnalærdómsins
fram í tölvutímum. í þessu
landafræðiverkefni er því
verið að samræma kennslu i
landafræði, stærðfræði og
tónmennt og læra i leiðinni á
tölvurnar," sagði Ragnheiður.
Hún sagðist reyna að örva
börnin til að vinna sjálfstætt á
tölvurnar. Til dæmis gætu
þau breytt eða lagað forritin
ef þau vildu en hún gerði
skjá. Enda sagði Ragnheiður
að allt annað væri að læra
sum hugtökin úr algebru á
þennan hátt en þegar hún
var að berjast við hana i
skóla. Nemendur þyrftu ekki
að bíða eftir að kennarinn
hefði tíma til að svara hverj-
um nemenda hvort hann
væri á réttri leið í dæmunum.
Tölvan sýndi það samstundis
og jafnóðum.
Fram til þessa hefur lítið
farið fyrir því að tölvur væru
notaðar við kennslu í ís-
lensku. Ragnheiður sagðist
hafa setið ráðstefnu móður-
málskennara fyrir skömmu.
orð úr textanum finnur tölv-
an orðabókarmy nd þess áður
en leitað er að samheitum.
Einnig er unnt að skoða beyg-
ingar þar sem notaður er orð-
myndasmiður á sama grunni
og Púkinn sem Friðrik Skúla-
son tölvunarfræðingur samdi
og margir tölvunotendur
þekkja. Þennan stafsetning-
arpúka er hægt að hafa vak-
andi þegar slegið er inn til að
hressa upp á stafsetninguna.
Styrkur fékkst til að prófa
þetta forrit í tveimur 11 ára
bekkjum í Melaskóla. Sá
hængur er á að nú á skólinn
ekki tölvukost til þessa verks.
minni kröfur um að þau semdu eigin forrit. Ragnheiður sagði að upphaf- ^v .
lega hugmyndin með » , ’ ' Éi1
logo-forritunarmálinu væri H t x . Æ -
sú að þetta væri tæki til að . ji T.-i.
læra stærðfræðihugtök og fá frið frá kennaranum til að
læra og uppgötva stærð- 11*&S££>5ÍÍ feítfej Iéét hÆSLMFm
fræði. || '/V -f-; —
Útsendari PRESSUNNAR ..j ?«4' L7W
fékk tækifæri til að spreyta ayfrBHiiy . mm
sig á landafræðiverkefni í
;k' 'U einni tölvunni. Það fjallaði
liiA J um Belgíu og eftir að útlínur landsins höfðu komið fram á
milli nemenda
vinna hluta námsefnis á þær.
Ragnheiður sagði að það
þyrfti raunar ekki langan
tíma til að kenna börnunum á
tölvur. Mörg þeirra væru búin
að kynnast tölvunotkun
heima hjá sér og þau væru yf-
irleitt afar fljót að gera sér
grein fyrir möguleikum tölv-
unnar. Það gerðu þau best
með þvi að fara að vinna
verkefni sem fyrst.
VERKEFNI SEM
SAMÞÆTTA MARGAR
GREINAR
„Mér finnst mjög spenn-
andi að hafa verkefnin þann-
ig að þau samþætti margar
greinar. Til dæmis eru landa-
fræðiverkefnin sem börnin
hafa unnið samsett af stærð-
fræðilegum hugtökum eins
og hnitakerfið sem er siðan
notað í landafræðinni. Þau
teikna landakort í hnitakerf-
inu og þar með eru þau að
æfa sig í þessu
kerfi sem er
kennt hér i
stærðfræði.
Börnin ná i
alls konar
upplýsingar
skjáinn liðaðist skyndilega
lína yfir landið og tölvan
spurði hvað þessi á héti.
Gefnir voru upp fjórir mögu-
leikar á svari og löngu
gleymd kunnátta PRESSU-
manns hefndi sin þegar hann
valdi rangt svar. Á skjánum
birtist setning þar sem spurt
var hvort nemandinn væri al-
gjör api eða eitthvað i þá átt.
Ragnheiði var skemmt og gaf
þá skýringu að krakkarnir
settu athugasemdir frá eigin
brjósti inn í forritið. Þau pukr-
uðust við að búa til spurning-
ar og valmöguleika og kátín-
an næði hámarki þegar
kennarinn gataði og fengi á
baukinn.
Síðan komu spurningar um
ýmislegt er varðar Belgíu,
svo sem stærð landsins, ártöl
úr sögu þjóðarinnar og hvaða
borg væri höfuðborg lands-
ins. Við hvert rétt svar birtust
hrósyrði á skjánum en þegar
rangt var getið til komu hinar
háðulegustu athugasemdir.
Það er greinilega bráð-
skemmtilegt að læra landa-
fræði á tölvu. Og ekki sakar
að rifja upp bágborna stærð-
fræðikunnáttu með hnita-
kerfinu um leið.
Ragnheiður sýndi ýmis
fleiri dæmi um hagnýta
kennslu þar sem
tölvurnar koma að
góðum notum og
sameina leik og
nám á
skemmtilegan
hátt. Tyrfin
stærðfræði lítur
miklu vinalegarút
þegar hún er sett
upp á myndrænan
hátt á tölvu-
Björnsson geröu smáhlé á hliðrunardæminu til að skoöa Spessa
Ijósmyndara.
Þar voru flutt mörg gagn-
merk erindi um móðurmáls-
kennslu, en Ragnheiður
saknaði þess að heyra engan
af frummælendum minnast á
að heppilegt gæti verið að
nota við móðurmálskennslu
tækni á borð við hljóðbönd,
myndbönd eða ritvinnslufor-
rit, móðurmálsfræðslunni til
framdráttar. Vonandi er þetta
að breytast enda til dæmis
tölvur kjörin tæki til þess
arna. Jón Torfi Jónasson
vann frumgerð að forriti í
logo sem var áfangi í að laga
ritvinnsluforrit að íslensku
máli. Þessi frumgerð var
reynd í Melaskóla veturinn
1989-1990. Ný gerð forrits-
ins hefur síðan verið skrifuð
undir heitinu Ritvöllur. Hildi-
gunnur Halldórsdóttir, sér-
fræðingur á Reiknistofnun
Háskólans, og Ragnheiður
Benediktsson önnuðust verk-
efnastjórn og skipulagningu
á vinnunni.
í forritinu er notaður ein-
faldur ritill sem er sérstak-
lega skrifaður fyrir þetta for-
rit til þess að slá inn texta.
Auk einföldustu aðgerða í
ritli er unnt að athuga tíðni
orða og lengd málsgreina í
texta. Þetta kennir nemend-
um að ofnota ekki sömu orð-
in og teygja málsgreinar ekki
úr hófi. Margir eiga erfitt með
að byrja ritsmíðar en þarna
er hægt að fá dæmi um ýmiss
konar upphaf texta sem
hjálpar nemendum af stað.
Þá er hægt að fletta upp í
samheitasafni sem byggist á
aðalmynd orða. Ef valið er
HERRA ÓLAFUR SKÚLASON Já, ég á tölvu heimu sem ég notu ein-
göngu sem uppfœröu ritvél og hán er mér ómetunleg sem slík. Þuö eru leikir í
lölvunni sem sonur minn og burnubörn hufu gumun uf uö grípu í. meö þeim uf-
leiöingum aö stundum þegar ég kem aö lölvunni veil ég ekki hvaö snýr þur upp
eöa niöur. Verö aö kalla á hjálp til aö stilla hana fyrir ritvinnslunu.
Hratt flýgur stund á tölvuöld
og átta níðsterkar Appie-tölv-
ur Melaskóla duga nú
skammt. Enn er eftir mikil
vinna við þetta verkefni.
TÖLVUSAMSKIPTl
VIÐ UMHEIMINN
Hér hefur verið stiklað á
stóru varðandi tölvukennsl-
una í Melaskóla en ótalinn er
einn þáttur sem er ekki sá
ómerkasti. Það er tölvusam-
skipti við skólabörn í öðrum
löndum, einkum Bandaríkj-
unum. Þetta er umhverfis-
verkefni byggt á raungreina-
námi. Um er að ræða sam-
vinnuverkefni tveggja stofn-
ana í Bandarikjunum og
nefnist það Kid's network á
ensku. Viðfangsefnum er
skipt í einingar sem snerta
umhverfi okkar, svo sem súrt
regn, veður, drykkjarvatn og
gæludýraeign nemenda.
Hver eining spannar sex vik-
ur og byggist námið meðal
annars á umræðum, verkleg-
um æfingum, gagnasöfnun,
tölvusamskiptum og sam-
vinnu við nemendur í öðrum
löndum og starfandi vísinda-
menn.
Ragnheiður sagði þarna á
ferðinni ákaflega skemmti-
legt verkefni. Nemendur
gerðu alls konar tilraunir og
rannsóknir sem þeir hefðu
samvinnu um milli landa.
Þeir skiptust á upplýsingum
og niðurstöðum athugana og
þar kæmi margt spennandi
og óvænt í Ijós. Við þetta
verkefni hefur Melaskóli af-
not af gagnaneti Pósts og
síma.
Ljóst er af snóggri kynn-
ingu af notkun tölva við
kennslu í Melaskóla að með
tólvunum eru tólgnir nær
óendanlegir möguleikar til
að auka og bæta kennsluna
með þessum hætti.
Guðrún: Pabbi ætlaði að verða bóndi og amma lika.
Bóndaefni sem
hygqst nota tölvu
við bókhaldið
Þuö er lif og fjör i lölvulim-
um hjá Rugnheiöi i Mela-
skóla. Þegur PRESSAN
sluldruöi þur viö voru 12 ára
nemendur uö glíma viö aö
komu flugvélum frá loppi
skjásins niöur á botn. Þellu er
liöur i slæröfrceöikennslu og
nefnisl hliörun. Nemendur
voru ýmisl einir viö lölvu eöu
Iveir saman og þuö var líf og
fjor. Kullaö vur á Rugnheiöi
úr ollum állum og hún beöin
um ráö og leiöbeiningur.
Við eina tölvuna sat Guð-
rún Ogmundsdóttir, niður-
sokkin í verkefnið en gaf þó
færi á stuttu spjalli. Hún var
fyrst spurð hvort það væri
tölva á hennar heimili:
,,Já, það er til tölva heima
og nokkrir tölvuleikir. Ann-
ars erum við búin að týna ein-
um leik. Pabbi á til dæmis
leiki fyrir golf. skák og billj-
ard."
— Krt þú í iþróttaleikjunum
lians pabba?
,.Það er nú ekki mikið. Að
minnsta kosti ekki í skákinni.
Ég er frekar í öðrum leikjum
eins og til dæmis einum sem
heitir Law Runner. Hann er
um þjöf sem stelur peningum
og reynir að sleppa frá lög-
reglunni."
— Hvaða hlutverk leikur
þú í leiknum — ertu lögga?
..Nei. ég er sko þjófurinn og
set upp alls konar gildrur fyr-
ir lögguna. Til dæmis að
grafa holur sem þeir eiga að
detta í og fleiri gildrur svo ég
Bjöm: Hafur þú náð i slúður
fyrir PRESSUNA?
komist undan með pening-
ana."
— Gengur vel að sleppa við
lögguna?
,,Já, já. Mér tekst oft að
sleppa og það drepast stund-
um nokkrar löggur í eltinga-
leiknum."
— Hm, hm. Það er nefni-
lega það. Guðrún mín. En
notar þú tölvuna hans pabba
þíns í eitthvað annað — fyrir
skólann?
„Ég hef æft mig að skrifa
verkefni á hana en við eigum
að handskrifa heimaverkefn-
in fyrir skólann. En það er
mjög skemmtilegt að læra á
tölvuna hérna."
— Sérðu fyrir þér hvernig
þessi kunnátta nýtist þér í
framtíðinni?
„Ha? Hvað meinarðu?"
— Ég á við — áttu eftir að
nota tölvu þegar þú ert búin
í skóla og farin að vinna?
„Já. ábyggilega. Ég ætla að
verða bóndi því mér finnst
gaman í sveitinni og að um-
gangast dýrin. Þá get ég not-
að tölvu við bókhaldið og
ýmislegt fleira. Annars ætlaði
pabbi að verða bóndi og
amma líka. En það tókst nú
ekki hjá þeim."
Við töfðum Guðrúnu ekki
lengur en snaggaralegur
strákur sem sat þar skammt
frá leit upp frá verki og spurði
af ákefð: Hefur þú einhvern
tímann náð í gott slúður fyrir
PRESSUNA?
Hann lét dræmt svar ekki á
sig fá og spurði enn: Bættirðu
þá ekki einhverju við það til
að gera það betra?
Eftir þessu að dæma mætti
ætla að hann Björn Omars-
son væri farinn að gera sér
vissar hugmyndir um að
reyna blaðamennsku í fram-
tíðinni, en hann linnti yfir-
heyrslunni þegar sessunaut-
ur hans fórnaði höndum og
kallaði: Þetta er vitlaust. A
þetta ekki að vera 85? Annar
heyrðist kalla með vanþókn-
un í röddinni: Svo segið þið
40. Það getur bara ekki pass-
að.
Við truflum ekki kennsluna
lengur. enda höfðu PRESSU-
menn engin ráð til að miðla
neinum fróðleik um hliðrun