Tíminn Sunnudagsblað - 27.05.1962, Qupperneq 14

Skammdegisnótt. Pollurinn á ísa-
firði er drepinn í klakadróma. Brekk
urnar fram með hlíðinni eru löngu
sviptar sínum fagra sumarbúningi,
þar sem birkig ilmaði og blómskrúð
ið Ijómaði á löngum sólskinsdögum,
liggur nú þykk fannbreiða og storm
urinn ýlfrar í gljúfrum og gráum
klettum, sem gægjast út í sortann.
Kofarnir í kaupstaðnum eru hálf-
ir á kafi í snjó, því að veturinn
lagðist snemma að, það er búið að
slökkva á flestum grútartýrunum bák
vig hélaðar gluggaborurnar — Enn
þá er bærinn ekki upplitsdjarfur,
því að ártalið er aðeins 1859.
Eitt reisulegasta húsið niðri á
Tanganum er þó enn þá uppljómað,
þar sitja húsbændurnir — vel efnuð
kaupmannshjón — í glöðum góðvina-
hópi yfir gullnum veigum. Hlátra-
sköllin og matarilminn leggur alla
leig upp undir þak, inn í lítið súðar-
herbergi, þar sem grönn og veiklu-
leg 6 ára gömul telpa liggur grát-
andi í lélegu fleti. Litli líkaminn
skelfur af kulda og reynir að vefja
þunnri sængurfiðunni betur utan um
sig, milli þess sem hún grúfir sig
niður og reynir að kæfa ekkasogin.
Kuldinn er bitur, en óttinn er. þó
enn verri. Hér er hún alein og ofur-
seld öllum þeim forynjum og illu
öndum, sem fólk þeirra tíma fræddi
börnin fúslega um. Skuggarnir í her
berginu verða að skelfilegum svört
um krumlum, sem teygja sig í átt-
ina til hennar, því að ljós má hvergi
loga að óþörfu, og þegar bláleitir
geislar mánans gægjast gegnum
glufu á skýjarþykkninu og glitra í
hélunni á glugganum, hrekkur barn-
ið við og sýnist þar bregða fyrir
skininni hauskúpu. Sulturinn sker
BERNSKURAUNIR OMMU MINNAR
hana líka innan, því að lítig var
vandað til kvöldmatarins fyrir vinnu-
kindumar og ómagana, í öllu um-
stanginu út af komu gestanna. Og
við þetta allt bættist kvíðinn fyrir
þeirri stundu, þegar Jónína vinnu-
kona kemur upp til að s'ofa, því að
þetta er hennar herbergi og rúm,
sem telpunni var bætt í hvort sem
Jónínu líkaði betur eða verr — og
henni líkaði það áreiðanlega verr!
Barnið þekkir af reynslunni, hvernig
það er, þegar Jónína kemur upp
þreytt og örg eftir hálfa vökunótt
vegna gestanna. Þá er hún ekki mjúk
hent, þegar hún hrindir telpunni upp
að hélaðri súðinni og sviptir til hálfs
af henni sænginni — sem reyndar
er allt of mjó fyrir tvo. Þannig er
vont að vakna af værum, nýfengnum
blundi, og vera á ný varpað í greipar
hungurs og kulda.
Þá var lílca heppilegra að geta
bælt niður grátinn, því að ekki var
það vel séð af kaupmannsfrúnni, þeg
ar Jónína var að klaga yfir, að hún
fengi ekki svefnfrið á nóttunni fyrir
orgunum í stelpunni. Þó að telpan
væri ung, þá var hún farin að skynja
það, að vald kaupmannshjónanna
var mikið, og „hyskinu" hollara að
misbjóða því ekki — en „hyskið"
hafði henni skilizt, að væri fólkið í
kofunum í kring, og líklega allir, sem
unnu hjá kaupmannnum.
Orðið bögglaðist fyrir brjóst barns
ins, en þó gat hún ekki skilið, a'ð
það væri neitt ljótt, þar sem pabbi
hennar og mammá voru í þeim hópi
— og þau voru þó bezt af öllum.
Hugur barnsins og augu hvörfluðu
oft til kofans í hæsta kaupstað, þar
sem foreldrar hennar og bræður
bjuggu. Þar var svo gott að vera. Þótt
matur væri þar ekki alltaf til og
kofinn veitti stundum takmarkað
skjól á vetrum, þá var mamma jafn
an mild og hlý og yljaði íitlum kulda
bólgnum fingrum á berum brjóstum
sínum. — Verst hvag mamma grét
oft, og helzt þegar hún hélt, að eng
inn sæi til. Barnig skildi ekki alltaf
tilefni þeirra tára, en setti það þó
1 samband við fátækt þeirra og
fleira. Það var til dæmis von, að hún
gréti einu sinni, þegar hún var nærri
búin að sandskúra gúlfið heima og
Páll, sonur hennar kom æðandi inn
á flótta undan elzta syni kaupmanns-
ins, Eðvarð, sem var stór og sterk-
ur svoli, 14—15 ára að aldri, og ein-
um tveimur árum eldri en Páll.
302
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ