Tíminn Sunnudagsblað - 05.08.1962, Side 10

auðveldlega til æviloka, en þegar
bakkarnir hættu að koma, og kolin,
sem þau keyptu út í pundatali úr
búðinni, var ekki lengur unnt að
greiða, — þá var það, sem þau gerðu
sér ljóst, að sorg þeirra var óbæri-
leg.
Fyrsta dáginn, sem enginn matur
kom, héldu þau í vonina fram undir
nón, og þau hlupu til dyranna, þeg-
ar þau heyrðu fótatak úti fyrir og
vonucust eftir að sjá stóran bakka
með hvítan dúk yfirbreiddan. En í
stað þess sáu þau bara venjulegt fólk,
sem tók þátt í önnum hversdagslífs-
ins, það gekk fram hjá, og tómar
hendurnar héngu hirðuleysislega
niður með síóunum. Um kvöldverðar-
leyti skiidu þau, að enginn myndi
færa þeim mat, svo að þau urðu að
eltia sér mat heima, eins og þau
voru vön á.Sur fyrr. Síðustu dagana
höfðu þau vanizt á gerólíka fæðu og
fannst erfitt að breyta um og hafa
einréítaðan. fátæklegan málsverð,
sem eingöngu voru kartöflur, sem
Gulnaz hafði steikt án þess að smjör-
ögn væri með. Þau áttu ekki annars
úrko-ta en venja sig aftur á slíkan
rnat Þau voru ekki verulega hungr-
uð riæstu fjóra da.gana. En þá var
líka smjörið, sykurinn og kartöflurn-
ar til þurrðar gengið. Næstu daga
á eítir átu þau hvað sem þau fundu
í koíanum.
En-að lokum kom sá dagur, að allir
pottar, kirnur og körfur voru gal-
tómar orðnar. Þann dag fóru þau
hungruð í rúmið í fyrsta sinn.
Næsta daginn var sama saman.
Síóla þann dag fór litli drengurinn
að hrópa:
— Mamma, mér er illt í magan-
um! Mamma hans sagði: Vertu þolin-
móður, drengur minn! Okkur hlýtur
að leggjast eitthvað til! Þeim fannst
öllum eins og magar þeirra hefðu
herpzt saman. Þau voru öll mátt-
farin, þegar þau risu upp, — Það
var bezt að liggja kyrr á bakinu;
þá var eins og þau væru að dreyma.
Þau sáu öll græna og rauða depla
fyrir augunum; það var líka kynlegt
bergmál, sem ómaði í eyrum þeirra.
Þau veittu því athygli, að raddir
þeirra urðu þýðari en áður.
Daginn eftir dreymdi Gulnaz
draum: kannski var einhver í göt-
unni, sem þurfti á þvottakonu að
halda. Það var aldrei að vita. Kann-
ski myndi hún fá 'skilaboð: „Segið
Gulnaz að koma og þvo fyrir mig
I dag“. Já, hún Gulnaz, sem hafði
heitið því að koma aldrei nálægt
þvottabala framar, þráði nú að fá
þessi skilaboð. En allt fólkið í göt-
unni hélt, að það væri ónærgætni
að kalla hana til vinnu. „Vesalings
konan“, sögðu þau öll. „Sorgin hlýt-
ur að naga hjarta hennar. Hún getur
ekki lagt á sig að vera að þvo núna,
veslings manneskjan“.
Þennan dag datt engu þeirra í hug
að fara á fætur." Þau sáu öll matar-
sýnir. Litli drengurinn sagði stund-
um: „Eg sé brauð. Sjáðu, sjáðu,
mamma, og hann rétti fram hönd-
ina eins og til að grípa það, brauð,
sjáðu, hvað það er fallegt — svo vel
bakað ....
Eldri drengurinn sá hins vegar sæl-
gæti. Mikið hafði hann verið vitlaus
að hafa ekki stungið nokkru undan,
þegar það kom á bökkunum — hann
hafði verið aldeilis óheyrilega
heimskur að borða allt upp, þegar
honum var gefið. Ef hann fengi að-
eins einu sinni enn sendan bakka
með mat, vissi hann, hvað hann
myndi gera: hann ætlaði að borða
voðalega hægt, aðeins örlítinn bita
í einu.
Gulnaz lá í rúmi sínu og hlustaði
á muldrið í börnum sínum, hún beit
ákaft á vör sér til þess að kæfa hróp,
tárin flóðu niður um kinnarnar og
hún fann saltbragð koma í munn sér.
Hún gat fylgzt með öllu, sem gerðist,
með því einu að hlusta — öllu lífi
götunnar, þar sem hún hafði búið
í mörg ár.
Dyr lokuðust. Litli drengurinn í
næsta húsi, Cevat, var að fara í skóla
Hann skellti alltaf á eftir sér hurð-
inni. Ef það hefði verið eldri dreng-
urinn, Sulyman, hefði hann lokað
gætilega á eftir sér; bræðurnir voru
svo ólíkir í sér. Nú heyrði hún eldri
konu þurrka kurteislega af fótunum
á sér. Það var móðir Sallihs, sem er
messadrengur á skipi. Hún er að fara
út til þess að verzla. Aftur fótatak.
í þetta skipti er það Tashin Efendi,
rakarinn, sem býr í rauða húsinu við
enda götunnar. Hann fer alltaf út um
þetta leyti morgunsins til þess að
opna rakarastofuna sína, sem er við
aðalgötuna. Næsti er Hasan Bey,
hann er barnabarn Idris Agha, kaup-
mannsins; hann er skrifstofumaður
í rafmagnsfyrirtæki. Hann ætlar að
flytja úr götunni, jafnskjótt og hann
nær sér í menntaða konu og kvæn-
ist henni. Sá, sem kemur núna, er
barnakennarinn, Nuriye Hanim. Síð-
an kemur Feyzullah Efendi, hann er
skósmiðurinn. Þá Cemil Bey, skatt-
heimtumaðurinn. Og þarna er bakar-
inn, sem alltaf stanzar hjá húsi Rif-
kys Bey. Hann kemur á hverjum degi
á nákvæmlega sömu mínútu. Stóru
körfurnar eru bundnar sín hvorum
megin á hestinn. Þær eru sneisa-
fullar af brauði ....
Það var eldri drengurinn, sem
heyrði fyrst í hestinum með brauð-
ið, og hann leit til bróður síns.
Yngri drengurinn heyrði það svo.
Hann leit líka til bróður síns; augu
þeirra mættust. Sá yngri tautaði:
„Brauð“! '
Hljóðið færðist nær. Gulnaz reis
seinlega á fætur í subbulegu her-
berginu og vafði trefli um hálsinn og
bjóst til að fara út. Hún hafði ákveð-
ið að biðja um tvo brauðhleifa og
fá þá skrifaða. Hún gæti borgað það
ef hún fengi einhvern tíma að þvo
fyrir fólk aftur. Hún hélt hendinni
á snerlinum; hikaði fyrir innan dyrn-
ar. Hún hlustaði af öllum kröftum.
Hún heyrði hófahljóðið nálgast og
kjarkur hennar -jókst; nú var það
aðeins fáein skref í burtu, og það
neyddi hana til að Ijúka dyrunum
upp. Gulnaz horfði blóðhlaupnum aug
um á þessa blessun, þennan dýr-
lega mat, hvar hann þokaðist hjá.
Stórar körfurnar dingluðu' á hvítum
hestinum, þær voru svo stórar, að
þær huldu alla hlið hestsins og svo
mikið brauð var í þeim, að þær dróg-
ust hér um bil við jörðu. Báðar körf-
urnar voru fullar. Brauðiö var bak-
að úr hvítu, mjúku hveiti. Hleifarnir
voru svo nýir, svo ferskir og lysti-
legir; það hlaut að vera unun að koma
við þá. Dásamlegur ilmur barst að
vitum hennar frá brauðunum, fór
inn um nefið ofan í hálsinn. Gulnaz
kyngdi og kyngdi. Hún ætlaði einmitt
að fara að opna munninn og segja
eitthvað við brauðmanninn, en þá
æpti hann skrækri röddu: „Farðu
frá“. Og hún missti alveg kjarkinn,
gat ekki stunið upp einu einasta orði,
stóð þarna eins og negld við jörðina,
og starði á körfurnar, sem snertu
næstum dyrastafinn hjá henni. Mat-
urinn, þessi guðsblessaði matur, var
að fara fram hjá húsi hennar, en hún
gat' ekki rétt út höndina og tekið
hann. Hesturinn rölti silalega áfram
og veifaði taglinu, hvítu og löngu
eins og vasaklút: „Vertu sæl, Gulnaz,
vertu sæl! Vertu sæl! Vertu sæl!“
Hún skellti hurðinni og sneri aftur
inrní herbergið. Hún dirfðist ekki að
líta í hitasóttarkennd augu drengj-
anna sinna, sem höfðu beðið von-
góðir eftir henni. Hún gat ekki fund-
ið neinn stað til þess að fela tómar
hendurnar. Skyndilega var eins og
hún skammaðist sín fyrir að hafa á
annað borð hendur. Ekki var mælt
orð af vörum inini-. í herberginu;
drengirnir sneru sér bara á hina
hliðina; eldri drengurinn lokað'i aug-
unum til þess að þurfa ekki að sjá
tómar hendur móður sinnar. Gulnaz
hneig niður á miðju gólfinu, fæturn-
ir vildu ekki lengur bera veikbyggð-
an líkama hennar, hún faldi hend-
urnar undir pilsinu, svo skreið hún
í felur út í eitt hornið, eins og hún
vildi helzt gufa upp fyrir fullt og
allt. Andrúmsloftið í herberginu varð
þrungnara, þögnin varð æ þyngri. —
Enginn hreyfði sig meira en í hálfa
klukkustund. Að lokum var það enn
yngri drengurinn, sem rauf þögnina.
Hann kallaði úr rúmi sínu:
— Manima! Mamma!
— Já, sonur minn!
— Eg þoli það ekki lengur. Það
er eitthvað að gerast inni í mér.
$38
TÍIBINN
SUNNUDAGSELÆÖ