Tíminn Sunnudagsblað - 03.03.1963, Blaðsíða 14

Litlir húnar að leika sér. Hjá þeim líður dagurinn í sífelldum leik, og stundum
verður móðirin að refsa þeim harðlega, ef þeir stofna sér í voða í gáska sínum
og gefa ekki viðhlitandi gaum að þeim hættum, er að þeim geta steðjað.
kringum annað, reiða hramminn, rísa
upp á afturfælurna og fitja upp á
trýnið, unz annað hvort lætur undan
síga eða deilan er til lykta leidd með
bardaga.
Grimmilega bardaga heyja birnir
aðeins út af mat eða maka. Það er
undanfari slíkra við'ureigna, að þeir
ógna hvor öðrum og leitast þannig
við að ná því, sem þeir girnast. Mæt-
ist tveir birnir á förnum vegi, rísa
þeir undir eins á afturfæturna, teygja
úr sér eins og þeir geta og bera
hrammana fyrir sig. Þannig standa
þeir kyrrir og gefa nánar gætur hvor
ag öðrum eða mjaka sér út á hlið,
urrandi og rymjandi. Að jafnaði end-
ar þetta með þeim hætti, að annar
lætur sig falla á framfæturna, leggur
á flótta eða sveigir hjá andstæðingi
sínum. Stundum gerist lika, að báðir
láta sig falla á fjóra fætur samtímis,
líkt og eftir samkomulagi, og lallar
þá hvor sinn veg án frekarí ýfinga.
Laxinn grípa birnirnir jafnaðarlega
í kjaftinn. Þeir standa grafkyrrir úti
í ánum og rýna niður I vatnið, unz
þeir reka hausinn allt í einu niður í
strauminn og glefsa til fisksins. Stund
um fatast þeim, og verður laxinn þá
ofsahræddur, og getur þá komið fyr-
ir, að björninn elti hann með mikl-
um buslugangi á grynningar, þar sem
hann er auðunnin bráð. Liggi lax-
inn undir steinum eða sokknum trjá-
bolum, leitast þeir oft við að hrekja
hann brott með hramminum, og sagt
er, að stundum ljósti þeir hann eða
fleygi honum jafnvel upp á þurrt.
Þegar mikil laxgengd er og afla-
brögð góg hjá birninum, hópast fugl-
ar að þeim, einkum mávar, hrafnar og
skjórar, er þá njóta góðs af leifum
þeirra. Vappa fuglarnir rétt fyrir
framan nefið á björnunum og vaka
yfir því, ef færi gefst á gómsætum
bita. En birnirnir láta sem þeir sjái
ekki þessa fiðruðu tvífætlinga, sem
sitja um þá. Þeir eru of lítilmótlegir
til þess að veita þeim athygli.
Á menn ráðast grábirnir sjaldan,
nema þeir séu áreittir eða haft í
frammi óviðurkvæmilegt flangs í
kringum þá. En það getur verið býsna
viðsjárvert að nálgast húnana. Þá er
birnunni að mæta, og hún auðsýnir
enga vægð, þegar hún á afkvæmi sín
að verja. Hugsunarlaust slangur við
laxá, þar sem bjarndýr hafa helgað
sér veiðiréttinn, er varhugavert. Stór
og huguð dýr verja landhelgi sína, þótt
við mann sé ag eiga. En þau ráðast
ekki á hann, ef hann hörfar með hægð
og gerir ekki neitt það, sem björninn
skynjar sem tilræði við sig.
Natural History (Solitary Carni-
vore eftir Milton B. Trautman).
206
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ