Tíminn Sunnudagsblað - 10.03.1963, Qupperneq 18

in á borðinu sá danski, á mjög snotr-
um flaggstöngum.
Ekki var viðmót húsmóðurinnar síð
ur alúðlegt en kennarans, og allt
vildu þessi góðu hjón gera, svo að
mér yrði dvölin þarna sem ánægju-
legust.
í fyrstu gekk samtalið ekki sem
bezt, en úr því raknaði von bráðar,
svo ag það varð ekki til fyrirstöðu.
Eftir tveggja daga dvöl þarna, fór
Jensen með mér til bóndans, sem ég
var í-áðinn hjá. Það var síðla dags
og bóndi ekki heima. En kona hans
og dætur tóku mér hið bezta og
Ihugði ég gott til dvalarinnar hjá
þeim.
Að morgni var bóndi heim kominn,
og gekk ég þá fyrir hann og kynnti
mig. Húsbóndinn baug mig velkom-
inn og spurði, hvað mér hentaði bezt
að vinna. Eg sagð'ist nú sennilega ó-
vanur flestum þeirra störfum, en
langaði til að kynnast þeim og reyna
vig sem flest. Hann spyr þá, hvort
ég sé ekki skytta góð,- því að hann
ætli á veiðar í dag með félögum sín-
um, og býður mér að vera með.
Dálítið hafði ég fengizt við fugla-
veiðar heima, og einnig legið á grenj
um og skotið nokkra refi. Fýsti mig
því að kynnast veiðiskap þar í landi,
svo að bóndí fékk mér skotfæra-
belti og byssu góða. Síðan lögðum
við af stað og vorum fimm saman,
með einn veiðihund. Gengum við
víða um skóga og akra húsbónda
míns, en heldur þótti mér lítið um
veiðidýrin. Þó fór svo að áliðnum
degi, að við náðum einum héra. Var
þá haldið heim og setzt ag veizlu.
Skorti þar ekki góð föng. Gestirnir
voru bændur þarna úr nágrenninu,
og fýsti þá að vita ýmislegt um fs-
land. Var því ein helzta skemmtunin
þarna, að ég sagði þeim margvíslegt
frá mínu heimalandi, og var gerður
góður rómur ag því. Að skilnaði buðu
þeir mér allir að heimsækja sig, og
nærri má geta, hvort ég hefi ekki
tekið því með þökkum.
Bær sá, sem ég dvaldist þarna á,
hét Fodstette Andexgárd og var
norðarlega í Langalandi. Bóndinn
hét Christian Pedersen og kona hans
Matthild. Þau áttu 7 dætur, og voru
þrjár þeirra að mestu farnar að heim
an. en komu þar þó iðulega, einkum
um helgar. Þetta var afbragðsfólk,
sem mér féll mjög vel við. .
Þannig var húsum háttað á þessu
nýja heimili mínu, að aðeins ein hæð
var þar til íbúðar, en kornloft yfir.
Grunnflöturinn var 14x24 álnir og
því glnggar til beggja hliða. Aðal-
dyrnar sneru á móti norðvestri, en
bakdyrnar á móti suðri; út í fagran
og vel hirtan garð. Þar voru næst
húsinu sjö Hnditré í beinni röð með
jöfnu millibili. Síðan komu svo epla-,
peru-, plómu- og sveskjutré. Einnig
margs konar berjarunnar, svo sem:
kirsiber, ribsber, jarðarber og jafn-
vel bláber. Einnig var þar Ijómandi
fagur kýprusviðarrunni.
í húsinu næst aðaldyrunum var
dagstofan. Þar var borðað og einnig
setið við vinnu á kvöldin.
Nægur var þar hiti, því ekki skorti
brenni, og lagt var þar í ofn strax
á morgnana. Meðal annars var það
mitt starf að sjá um, að ætíð væri
nægur eldiviður fyrir hendi. Við
þann starfa hafði ég nokkurs konar
vél, svo ag hægt var að klippa mjög
svera bjálka meg einu handtaki. Oft
varð mér hugsað til smiðanna hér
heima, hvað þeim hefði þótt blóðugt
ag sjá á eftir svo fallegum viðum í
eldinn.
í borðstofunni sat bæði fjölskyld-
an og vinnuhjúin saman að máltíð-
um, en aldrei var gengið þangað eða
annars staðar í íbúðarhúsið, á úti-
skóm, heldur ætíð skipt um skó, áður
en inn var gengið. Og jafnan var
andiit og hendur þvegnar áður en
að máltíðum var setzt.
Hins vegar var íbúð vinnumann-
anna fráskilin aðalbyggingunni, en
áföst gripahúsunum. Hún var óupp-
hituð og þvi var stundum heldur
kalt þar.
Húsbóndi minn var talinn vel efn-
um búinn. Hann átti rúmlega 200
tunnur lands. En ein tunna lands er
það kallað það landssvæði, sem hæfi-
legt er að sá einni tunnu af korni í.
En nálægt tveim tunnum lands eru
í einum hektara. Svo átti hann líka
um fjóra hektara skóglendis. Þrír
vinnumenn voru á býlinu. auk fjósa-
meistarans, sem eigi var ætlað þar
annag starf en annast kýrnar.
Vinna var hafin klukkan 7—8 á
morgnana, en hætt klukkan 6—7 á
kvöldin. Alltaf var nóg að starfa,
einkum við að þreskja kornið. Til
þess voru oft fengnir 1—2 aðkomu-
menn til viðbótar heimamönnum, svo
að unnt væri ag láta kornþreskivél-
ina skila fullum afköstum. Sú vél
gekk fyrir vindafli þegar það gafst,
en annars fyrir steinolíumótor, sem
bóndi var nú að vísu að leggja niður,
þar sem hann var búinn aff kaupa
sér rafmagnsmótor. Ýmis áhöld eða
vélar þarna á búinu fengu afl frá þess
um mótorum. Víða var komið raf-
magn þarna um slóðir, en sums stað-
ar voru þó notuð olíuljós.
Stundum varð ég að plægja akr-
ana. Ekki var það alls kostar létt
verk, því að moldin var svo lím-
kennd, ag fæturnir vildu verða þung
ir. Þá varð ég og einnig að verka
illgresi i kring um akrana, og klippa
þyrna. Og svo var mikil vinna við
að koma mykjunni á akrána En það
þótti mér versta verkið, því að svo
mikig var af hálmi í henni, að mokst
urinn var ekki auðveldur. En stund-
um var ég líka við að laga til í blóma
garðinum og oft að hjálpa kvenfólk-
inu við ýmislegt. Þetta voru ágætar
stúlkur og höfðu gaman af ag spjalla
við útlendinginn. En ekki var vinnu-
mönnunum það öfudarlaust, hvað þær
sóttust pftir að hafa hann meg sér.
Á búinu voru 27 kýr. Um þær sá
fóðurmeistarinn ag öllu leyti og
mjólkaði þær með aðstoð konu sinn-
ar. Fyrir það hafði hann ókeypis íbúð
í dálitlu húsi, sem stóð skammt frá
aðalbyggingunni. Einnig hafði hann
eldivið eftir þörfum og svo nokkuð
kaup. Annars var kaup mjög lágt
í Danmörku um þær mundir og mun
lægra en hér á landi.
Árslaun vinnumanna voru þá um
kr. 300,00, þar sem ég þekkti til. En
verkamönnum, sem aðeins voru einn
dag eða skamman tíma, var þó greitt
hlutfallslega mikið hærra.
Þá voru á búinu nokkur svín og
20—30 hænsni. Eggin voru öll seld,
en svínakjötið og fleskið að mestu
notað heima. Svo átti bóndinn fimm
stóra dráttarhesta og einn lítinn pólsk
an hest. Hann var mjög vel taminn
og þægur. Oft stýrði ég honum, ef
ég sjálfur eða einhver úr fjölskyld-
unni þurfti að ferðast þarna um ná-
grennið. Þar á meðal sótti ég oftast
eina dóttur bóndans á járnbrautar-
stöðina, á laugardagskvöldum, og fór
ætíð með hana þangag á mánudags-
morgna, því að hún vann við dag-
blað i Rödköping, en dvaldist ætíð
heima um helgar. Annars var það
ekki meiningin ag fjölyrða um þess-
ar ökuferðir, en sá kunningsskapur,
sem þarna myndaðist, varð þó til
þess, að við skiptumst á bréfum í
nokkur ár eftir heimkomu mína, og
auðvitag varð grannkonu minr.i, Þuru
í Garði, það að yrkisefni, þó að sá
kveðskapur verði ekkj tilfærður hér.
Ég var þarna um jólin og nýárið.
Þá var mikið um heimboð, og var
ég ætíð talinn sjálfsagður að vera
með fjölskyldunni. Þá kynntist ég
mörgum, sem buðu mér að heim-
sækja sig. Aldrei gat ég þó þegið
öll þau góðu boð, en víða kom ég og
fékk alls staðar ágætar viðtökur. —
Bændumir þarna litu á mig eins og
bróður frá fjarlægu landi. Hjá hús-
bónda mínum voru tvær fínar gesta-
stofur, og var þar iðulega setið að
kvöldboðum, jafnvel tvisvar í viku.
Stundum að dýrindis veizlum, þar
sem allt hugsanlegt var á boðstólum
nema vín. Það hafði bóndi aldrei um
hönd. Og ég hygg, að slíkt hafi verið
mjög sjaldgæft þar um slóðir á þess
um árum. Aðe'ins einu sinni var vín
á boðstólum, þar sem ég kom. Það
var í fínni veizlu, að borðvín var
borið með matnum.
Alls staðar voru svo góðar stofur
og vel búnar að húsgögnum hjá bænd
unumrsem ég kom til, að ég sá eigi
234
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ