Tíminn Sunnudagsblað - 17.11.1963, Blaðsíða 22

var krufinn af Jóni Jóhannessyni, var
hann búinn ag villa marga, sem rit-
uðu um sagnfræðileg efni, þar á með-
al Hannes biskup Finnsson í ritgerð
hans Um mannfækkun af hallærum,
þar sem ýmislegt frá Gísla er í
grandaleysi tekið sem góð og gild
vari. Úr ritgerð Hannesar biskups
hefur síðan margt af þessu flotið til
EYÐÍBYLIÐ
t^ramhald af 939. sí3u.
mn 1 Holt öðru sinni. En Hrafn
Oddsson lét hart mæta hörðu og
íékk Þorvald dæmdan útlægan
ó’oótamann. Ekki lét prestur
þann dóm neitt á sig fá og lifði
aldrei áhyggjulausara né glað-
værara lífi. En Hrafn Oddsson
hugðist fylgja dómnum eftir og
hélt í Holt með miklu liði. —
Prestur komst í kirkju, en eftir
nokkurt þóf gaf hann sig á vald
Hrafni. Féll fljótlega vel á með
þeim, og taldi Þorvaldur ailt það
rétt, sem Hrafn gerði, en afneit-
aði Árna biskupi og öllum hans
aðgerðum. Biskup kunni þessum
sinnaskiptum að vonum illa og
svaraði með því að láta fara
fram rannsókn á öllu framferði
Þorvalds prests. Kom þá brátt í
ljós, að prestur hafði sólundað
fé kirkjunnar, og oar biskup
fram miklar fékröfur á hendur
honum og lét dæma hann í þung
ar sektir. Þorvaldur reyndi þá að
komast utan til að leggja mál
sitt fyrir konung, en fararheill
hans varð lítil og varð skip
hans afturreka. Næsta sumar,
1288, siglir hann enn, en skip
hans hrakti að Færeyjum og
brotnaði i spón, en menn allir
björguðust. Og í Færeyjum varð
Þorvaldur ..gripinn af óhreinum
Jóns Espólins og Þorvalds Thorodd-
sens. En héðan af áfellist vist eing-
inn Gísla Þorkelsson fyrir að hafa
reynt að drýgja mjöðinn, þótt uppá-
tækið sé í alla staði kynlegt — en
kynlegast og óþarflegast er það
vegna þess hve hann í raun réttri
hafði úr staðgóðum heimildum að
moða Þorsteinn Jónsson frá Hamri.
HÖLT —
anda“, segir Árna saga biskups.
„Var hann af tíu mönnum leidd
ur til heilagrar Magnúsarkirkju,
en er þeir komu með hann í
kirkjuna, varð hann svo ólmur
af æði, að hann féll sem dauður
niður í hendur þeim, og þau
bein, sem áður voru sterk um
eðli fram, urðu nú blaut og
breiskleg, móti allri náttúru. —
Þeir voru, sem svo töluðu hégóm
lega um þetta, sögðu orðið hafa
af sterkri drykkju. En til prófun
ar að þetta er satt, vitjaði þetta
mein hans eftir að hann kom í
Noreg, á fund Eiríks konungs.
Voru og þeir menn er sönnuðu,
að þá er hann fór að ásaka sinn
herra fyrir Eiríki konungi, sótti
hann hin sama meinsemd. —
Geymdu hans þá fyrst íslenzk-
ir menn ,síðan norrænir. Var
þá gerður bakstokkur nokkur
sérlegur og bundinn við höfuð
honum ,en það dugði eigi. And-
aðist hann í þessari hörmung".
—o—
Þeir eru orðnir allmargir, prest
arnir, sem þjónað hafa Guði í
Holtskirkju, frá því að þar var
fyrst sett kirkja, helguð heilög-
um Laurentíusi píslarvotti. En
sumir þeirra eru nú með öllu
gleymdir mönnum, aðrir ekk-
ert nema nafnið tómt. Þá þarf
ekki að efa, að margt hefur sögu
legt gerzt í tíð hinna gleýmdu
klerka, ef einhver væri svo fróð-
ur, að kunna frá að segja. Það
væri til dæmis fróðlegt að fá að
vita meira um Nikulás Þorsteins
son, sem annálar segja að drep-
inn hafi verið i Holtskirkju á
degi heilags Péturs, 29. apríl
1376. En þeir atburðir, sem leitt
hafa til þess vígs, verða aldrei
uppvísir, og hafa þeir þó eflaust
verið sögulegir.
Holt liggur miðsveitis og er mik
il jörð. Umhverfis hana er það
undirlendi, sem mest gerist á
Vestfjörðum, þótt Sunnlending-
um þyki kannski ekki mikið til
þess koma. Þar hefur nú verið
tekinn í notkun flugvöllur, sem
verður án efa, þegar stundir
líða fram, bezti og öruggasti
flugvöllur á Vestfjörðum. Þar
verður hægt að lenda, þótt ísa-
fjarðarflugvöllur lokist. — Og
skammt utan við túnið hefur ver
ið gerð bryggja til að auðvelda
mjólkurflutninga að vetrarlagi,
þegar akvegir verða ófærir. Holt
er þvi vel í sveit sett og ætti ekki
þess vegna að fara í eyði öðrum
jörðum fremur í Önundarfirði.
En þó var svo komið í sumar, að
þar stóðu öll hús auð. Byggð
hefst þar að vísu aftur í haust,
en hvað gerist, þegar presta-
skiptt verða næst i Holti? Fer
þá ekki á sömu leið og á horfðist
um hríð í vetur? Eða verður þá
sá háttur upp tekinn, að flytja
prestinn til Flateyrar og byggja
jörðina leikum bændum Vel má
vera, að sú lausn yrði íarsælust
öllum aðilum, en þó yrði um leið
lokið þeirri kirkjustjórn á Holts-
stað, sem haldizt hefur allt frá
dögum Þorláks biskups Þórhalls
sonar hins helga.
KB.
Desjarmýrarprestur segir frá
4=ramhald af 944. sí3u.
ar víkur allar í eyði, nema Húsavík.
Og syðsta víkin var komin í eyði,
áður en ég kom austur. Það var
Álftavík, en þar var búið fram yfir
aldamót. Sú vík er fræg fyrir sér-
kenniiega steina, sem finnast þar, svo
kallaða baggalúta. Á þeim var áður
talsverður átrúnaður, þeir voru til
dæmis taldir lækna blóðnasir.
— En var ekki gott að vera í
Borgarfirði. þrátt fyrir þessa erfið-
leika?
— Jú það var gott að vera þai
Fiskur kom þar snemma á vorin og
þar var oft töluverð útgerð. Sunn-
lendingar sóttust eftir að róa þar og
eins var þar alltaf nokkuð af Færey-
ingum.
— Ef þú værir orðinn ungur í %
annað sinn, myndirðu þá vilja flytja
austur í Borgarfjörð aftur?
— Já, það held ég. Mér þótti fyrir
að taka mig upp þaðan. Og ég reyni
að fylgjast með öllu, sem þar gerist,
eftir mætti. Synir mínir búa á Desj-
armýri, eins og ég sagði áðan, og ég
fór austur síðast í sumar og var þar
talsverðan tíma. Það er hvergi betra
að vera en í Borgarfirði. K.B.
Lausn
81. krossgátu
i
15
I

______SZHEl^-
□Íllia.^aa
^anniaaciEimianiQn
958
T í M 1 N N - SUNNUDAGSBLAÐ