Tíminn Sunnudagsblað - 15.03.1964, Page 11

Tíminn Sunnudagsblað - 15.03.1964, Page 11
— Það, sem við ættum að geta fcomizt að með þessum mælingum er márgt. í fyrsta lagi má nefna, að IS’r ættu að leiða í ljós, hvort heita TOtnið sé úrkomuvatn, sem hitnar af því að komast í snertingu við heit járðlög, eða hvort það er af öðrum uppruna, komið úr berginu. Þessu eigum við sennilega að geta svarað. í öðru Iagi stendur svo á, að vatn sem berst inn yfir landið sunnanvert með sunnanáttinni er miklu þyngra en það vatn, sem norðanáttin flytur með sér. Munurinn er svo mikill, að það vatn, sem fellur alveg við sjó- inn á Norðurlandi er að jafnaði álíka þungt og það sunnanvindsvatn, sem fer lengst Af þessu leiðir, t. d- að vatnið í Þjórsá er þyngra en vatnið í Blöndu, og vegna þessa þyngdar- munar, er hægt að staðsetja grunn- vatnið, komast að því, hvort t. d. vatn í uppsprettum sé fallið út á staðnum eða komið að neðanjarðar. Og í þriðja lagi er t. d. hægt með mælingunum að komast að því, hvort rennsli jarðvatnsins fylgi sprungulín- unum þvert yfir landið eða liggi þvert á Vitneskja um þessi atriði hefur auðvitað margháttaða praktiska þýð- ingu. Það er til dæmis ágætt að vita, áður en farið er að bora eftir vatni á einhverjum ákveðnum stað, hvort líkur séu fyi'ir að þar sé vatn og að holan þorni ekki upp á áratug eða svo. Annað atriði, sem Reykvíkingar a. m. k. ættu að láta sig skipta nokkru og vitneskja ætti að fást um við mælingarnar,' er hvað vatnsforða- búr Gvendarbrunna sé mikið. — Eru ekki þessar mælingar sein- legar? — Tritiuinimælingarnar, sem Páll er með, eru mjög seinlegar; hann mælir varla nema eitt sýnishorn á dag. í massaspektrómeternum eru núna mæld fleiri, eða átta sýnishorn á dag, en hægt verður að fjölga þeim all- verulega síðar. Það sem nú liggur fyr- ir af vatni á að geta mælzt upp á tveimur árum, en það er auðvitað alltaf haldið áfram að safna, svo að það er ekki hægt að búast við end- anlegum niðurstöðum á morgun eða hinn daginn. — Og það er annað sem ég vil leggja áherzlu á. Með dálitlum breyt- inguni getur massaspektrómetrinn mælt súrefnisísótópa, en þær mæl- ingar koma að gagni á geysimörgum sviðum, með þeim er t. d. hægt að ákvarða hitaslig á löngu liðnum tím- um. Það er mesta þing, þessi massa- spektrómeter og það opnar geysimarg ar leiðir að hafa fengið hingað tæki, sem hægt er að mæla með bæði súrefnís- og vetnisísótópa. — Fyrst við erum farnir að tala um vatn, segðu mér þá: er nokkur líætta á vatnsleysi hér í bráð? Sum- ar þjóðir eru famar að kvarta um yfirvofandi vatnsskort vegna síauk- innar notkunar? — Nei, ég held að hér sé engin hætta á slíku meðan vatn er hér yfir- leitt ekki nema einnotað. Það sagði mér vatnsstjórinn í Hamborg, að vatn ið í ánni Ruhr í Þýzkalandi hefði ver- ið drukkið sjö sinnum, þegar það fellur til sjávar. —Þú lærðir í Þýzkalaniji? — Já, ég var í Tækniháskólanum í Miinchen og lauk þar prófi í efna- fræði. — Var ekki gott að vera í Miinch- en? — Þetta er mikil borg, listaborg, tízkuborg, vísinda- og bjórframleiðslu borg. Hvað viltu hafa það betra? — Og beindist athygli þín lika að vatninu þar? — Nei, þar lagði ég aðallega stund á lífræna efnaíræði. í rauninni þurfti ég að þverskipta yfir, er ég fór að starfa hér. En það er eins og vera ber. íslendingar þurfa að leggja áherzlu á jarðeðlisfræðirannsóknir, kanna þau svið, sem eru sérstök fyr- ir landið og skipta okkur mestu. Við getum látið stórþjóðunum það eftir að rannsaka hormóna, verðum auð- vitað að fylgjast með því sem gert er á þeim sviðum, en frumrannsóknir okkar hljóta að beinast að hinu, sem ekki verður gert, nema við gerum það sjálfir. KB. Hluti af massaspektrómeternum. Ljósm. Tíminn-GE). T t M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ 251

x

Tíminn Sunnudagsblað

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.