Tíminn Sunnudagsblað - 07.02.1965, Blaðsíða 14

í þeim hópi, sem biskupinn hefur
hið næsta sér, eru eigi fáir ungir
menn, sem hann leggur rækt við.
Auk Gissurar eru þar kirkjuprestur-
inn, séra Gísli Jónsson, er áður hefur
verið í Skálholti, Oddur bryti, son-
ur Eyjólfs mókolls Gíslasonar, hefð-
arbónda á Haga á Barðaströnd, og
Helgu Þorleifsdóttur hirðstjóra, Odd-
ur Gottskálksson Hólabiskups og
Pétur Einarsson frá Stað á Öldu-
hrygg. Og biskup er mildur bessum
ungu mönnum og gerir þeim margt
að vilja af engri smásmygli. Þegar í
Skálholt koma þrjú systkin frá Haga
á flótta úr heimkynnum sinum —
bróðir, sem legið hefur tvær systur
sínar og átt barn með annarri þeirri,
ef ekki báðum, tekur hann stúlkurn-
ar í vernd sína, en kemur bróðurn-
um utan til Noregs. Með því að þetta
eru fríðleiksstúlkur af beztu ættum
landsins, verður kirkjuprestinum það
að renna hýru auga til annarrar
þeirra. Ef til vill er hinum sjóndapra
biskupi ekki kunnugt um það, því
að sumt er það í Skálholti, er hann
grunar ekki, en viti Iiann, hver gæg-
ur séra Gísli er í auga, þá skiptir
hann sér ekki af því. Svona mjúk-
látur er Ögmundur biskup vinum sín-
um, enda má hann mikið fyrirgefa,
hafandi legátavald. Og beir eru
tungumjúkir við hann, blinda bisk-
upinn, og liprir til allra vika.
Biskupinn verður að þreifa fyrir
sér með fótunum, þegar hann geng-
ur með veggjum og görðum í Skál-
holti. Hann finnur ekki betur en allt
sé þar tryggt umhverfis veldisstól-
inn. Aftur á móti sígur á ógæfuhlið
úti í löndum. Kristján hertogi, sonur
Friðriks I, lítur um þessar mundir
sigri hrósandi yfir blóðugan val-
inn í Danmörku: Hungurbærinn
Kaupmannahöfn, þar sem kornbörn
FRIÐRIK I
— aðhylltlst lúterskan sið, en lék þó
tveim skjöldum. Hann var ómælandi á
danska tungu, nízkur og fégjarn og leit
kirkjuelgnir hýru auga.
lágu á brjóstum dauðra mæðra, en
hinir, sem skriðfráir voru, eltu uppi
ketti á strætunum sér til fæðslu, er í
þann veginn að gefast upp eftir langt
umsátur. Það er sýnt, hver tfdrif
helgrar trúar verða í Danmörku.
Aftur á móti eru örlög Noregs
ekki útkljáð. Ólafur erkibiskup Eng-
ilbrektsson heldur enn velli norðan
fjalls, en tvísýnt, hversu lengi það
verður. Ögmundur biskup afræður að
senda menn á hans fund með bréf
og gjöld þau af landinu, sem hann á
að standa ríkisráðinu norska skil á.
Hann kallar til sín Eyjólf Kollgríms-
son, skipstjóra biskupsstólsins, og
biður hann að reiðbúa staðarskútuna
hið bráðasta. Þrjú hafskip hefur stóll-
inn misst í biskupstíð ögmundar, en
þó er enn til haffær fleyta. Og ein-
hvern tíma hefði hann sjólfur staðið
við stjórnvöl í svona ferð.
Menn eru kvaddir til farar með
Eyjólfi, þeir er reka eiga erindi bisk-
ups við Ólaf Engilbrektsson. Þar þarf
til forystu mann, sem lærður er og
vel kann þá siðu, er beztir þykja
með höfðingjum utan lands. Gissur
Einarsson, glataði sonurinn, sem nú
er aftur fundinn, virðist vel vaxinn
því hlutverki.
Eyjólfur Kollgrímsson er öruggur
skipstjóri, og honum farnast vel, þótt
háski sé á báðar hendur. Þó komast
þeir félagar í hann krappan. í Nið-
arósi liggur við, að trúnaðarmanni
Skálholtsbiskups verði hált á óvar-
legri meðferð þýzkra bóka, því að
hann blótar þar Martein Lúter á
laun í sjálfum erkibiskupsgarði, og
sér ekki annað ráð vænna en fá Gísla
Eyjólfsson frá Haga, þann er brot-
legur varð með systrum sínum og e£
til vill hefur utan farið með staðar-
skútunni í þessari ferð, að smíða kist-
il að þessum bó'kum, svo að þær liggi
ekki á glámbekk. Hann getur ekki
neitað Skálholtsmönnum um svo lít-
ið viðvik, svo vel þeir hafa reynzt
honum í miklum nauðum. í Björg-
vin lenda þeir Gissur og Eyjólfur
í höndum manna Kristjáns hertoga.
En þar er kaþólskur biskup, Geblení-
us Pétursson, sem snúizt hefur til
fylgis við hertogann og ber kápuna
á báðum öxlum í trúarbragðadeil-
unni, reiðubúinn að hafna sig þar,
sem legufærin fá góða botnfestu. Og
þessi útsjónarsami biskup gengur á
milli og fær Skálholtsmenn leysta úr
haldi eftir þrjár nætur. — Honum
er kannski ekki með öllu ókunnugt
um það, að Skáiholtsmenn kunna
líka að aka seglum eftir vindi.
VIII.
Það er um þetta sama leyti, að ög-
mundur biskup sér fram á, að sein-
ustu forvöð eru að velja heilagri Skál
holtskirkju nýjan forstöðumann, því
að hæpið er, að hann geti síðar feng-
ið þann vígðan, er hann sjálfur kýs
í sæti sitt. Þennan vanda vill hann
leggja á herðar systursyni sínum frá
Hjalla í Ölfusi, séra Sigmundi
Eyjólfssyni í Hítardal. Og honum er
auðsótt samþykki presta sinna.
Séra Sigmundur siglir á fund erki-
biskups. Ólafur Engilbrektsson, sem
nú stendur orðið uppi fáliðaður gegn
miklu ofurefli, forsmáir ekki vilja
vinar síns og sálufélaga í Skálholti.
Það er undinn' bráður bugur að bisk-
upsvígslunni, sem fer fram með
virðulegum hætti í dómkirkjunni í
Niðarósi veturinn 1537. Þetta er löng
Bförgvin á siðaskiptaöld. Hér sátu Gissur Einarsson og Eyjólfur Kollgrímsson
þrjá daga í haldi, unz Björgvinjarbiskup fékk þá látna lausa.
110
T I M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ