Tíminn Sunnudagsblað - 09.05.1965, Side 7

Víða í Danmörku eru firnaþykk krjtarlöti, og sums staðar ganga drifhvítlr
höfðar fram í sjólnn. Kunnastir eru Manarklettar á austanverðri eynni Mön,
143 mefra hálr.
ur á einum stað undir mynd ai
Kristi á krossinum og útleggst: Þal
er fullkomnað.
í kirkjunni er fjöldi mynda (mál-
verka) af sálmaskáldum og biskup-
um og öðrum kirkjunnar mönnum.
Hér er meðal annars lágmynd af
Anders Sörensen Vedel, sem þýddi
rit Saxa úr latínu og gaf út hetju-
kvæði og sagnarit. Allt dánir menn.
Ó, þið liðnu aldir, sem óluð svo
marga, er nú hvíla rotnaðir í gröf-
um sínum. Gleymskan hylur allt að
lokum, jafnvel konunga og biskupa.
Við stöndum á bakkanum og horf-
um á eftir þeim, sem halda út á
móðuna miklu — og vitum að bráðr
lega förum við sömu leiðina.
Haldið er út úr kirkjunni og gehg-
ið um götur. Ekki þó til þess að
skoða í búðarglugga. því að þeir eru
oftast hver öðrum líkir, heldur lil
að skyggnast um eftir sögulegum
minjum. Hér sjáum við húsið, sem
Nóbelsverðlaunahafinn og íslending-
urinn (að hálfu) Niels Rydberg Fin
sen átti heima í á árunum 1883 til
1892. Tafla, sem fest hefur verið upp
á liúsið, fræðir okkur um þetta. Fað-
ir hans, Steingrímur stiftamtmaður
Finsen, bjó hér, en faðir hans var
Ólafur Finsen yfirdómari, Hannes-
sonar biskups, Finnssonar, biskups
í Skálholti, Jónssonar prests Hall-
dórssonar í Hítardal. Níels R. Fin
sen varð stúdent frá lærða skólanum
í Reykjavík árið 1882. Síðar lagði
hann stund á læknisfræði í Khöfn
Hann er fyrsti íslendingurinn, sem
hlýtur Nóbelsverðlaunin. Var það
fyrir rannsóknir hans á lækninga
mætti sólarljóssins eins og kunnugt
er. Ekki fer hjá því, að það snerti
viðkvæman streng í brjósti hvers ís
lendings að sjá eða heyra nafn Fin-
sens, mannsins, sem líknaði svo
mörgum með Iæknislist sinni, sjálf-
ur löngum sárþjáður.
Og sjá ihá hér aðra töflu á öðru
húsi, þar sem lengi bjó sálmaskáld-
ið H. A. Brorson, nokkur síðustu ár
in biskup hér í Rípum.
Hann orti mikið af gullfögrum
sálmum, og hafa nokkrir þeirra ver-
ið þýddir á íslenzku. Þó menn séu
ekki almennt mikið lesnir í sálma
kveðskap, kannast þó flestir við jóla
sálminn fagra, Hin fegursta rósin
er fundin, sem frumkveðinn er aí
Brorson, en þýddur af Helga Hálf-
danarsyni.
Heittrúin setur mark sitt á sálma
Brorson, eins og eðlilegt er á þeirri
heittrúaröld, sem hann lifði á (f.
1694, d. 1764), en sálmar hans eru
líka þrungnir innileika og kærleika.
Við kveðjum nú Rípa og þær sögu-
legu menjar, sem hér má finna.
IV. Skipalundur.
Skammt sunnan við Askov, sem
margir kannast við, er Skipalundur.
Hér er veitingahús, umgirt fögrum
skógarlundum. Hér er skóli fyrir ung
menni á vetrum. Ekki er Skipalund-
ur þó merkur staður fyrir þetta
tvennt, heldur vegna þjóðminja-
reits með fjölda minnismerkja um
dönsk stórmenni þjóðernisbaráttunn
ar og fleiri. Hér voru samkómur
haldnar á árunum milli 1864 og
1920 til að efla samheldni og bar-
áttuhug Jóta og landsmanna allra.
Markið var að endurheimta það land,
sem þýzku herirnir sölsuðu undir
sig 1864, og hér voru einmitt landa-
mærin allt til loka fyrri heimsstyrj-
aldar, er Danir fengu aftur á að
gizka helming þess lands, er þeir
höfðu misst, það er Norður-SIésvík
eða Suður-Jótland. Hér er merkur
staður, og vafalaust merkari í aug-
um Dana en okkar íslendinganna,
sem komum hingað í stutta hejm
sókn.
Við höfum að vísu verið öðrum
háðir öldum saman, en þó aldrei
þurft að verja land okkar gegn
óvinaher. Og í raun og veru áttum
við alltaf landið, sökum þess að við
byggðum það einir. Það skilur okk-
ur og Dani. Við dáumst að seiglu
r I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
391