Tíminn Sunnudagsblað - 09.05.1965, Blaðsíða 19

Séð út urrt hellisdyrnar í Skrúðnum. Fuglar sitja hér og þar í
berginu við munnann, og aðrir eru á fluc*i úti fyrir.
RAGNAR Þ. JÓNASSON:
Nytjar af Skrúðnum
Þeir sváfu í gistihúsi. Fjórir um
herbergi, einn hírðist í kompu innst
i gangi. Hinn iðrandi syndari ark-
aði þangað. Hann var ekki talinn
hæfur að deila andrúmslofti með ver-
aldlega sinnuðum hreystimennum.
Hann fagnaði þessum útlegðardómi,
sæll og glaður í afturhvarfinu. Vætti
koddann iðrunartárum og gleymdi
veröldinni.
Félögum hans varð eigi svefnsamt
iengi nætur.
Þeim var varla horfið minni, þeg-
ar ókunnur maður gekk inn og
nam staðar í skotinu hjá ofninum —
kolsvörtum kolaofni, háum og gljá-
andi.
Ókunni maðurinn ávarpaði ofninn.
Það var fögnuður í rómi hans og
öllu látbragði. Hann mætti þarna
ungri stúlku. Vorgola leikur í Ijós-
um lokkum. Bros í bláum augum,
rauðar varir hennar voru þyrstar.
Þau leiddust í vorinu og kysstust.
Þau gengu um blómagrundir og kysst
ust. Þau settust við lækinn í hvamm-
inum og kysstust. — Kossar og faðm-
lög guðslangan dag.
Vornóttin varð ljóðaljóð um ást-
ina.
En það er svipvindasamt í mann-
sálinni. Gáski og hlátrar fjara. Harm-
itr og örvænting grúfa yfir vori, sem
var. Ásakanir vegna rofinna eiða.
Tryllingslegum skapofsa, ekkagráti
og kveinstöfum lýkur í hljóðri sorg.
Píslarvottur ástarinnar skjögr-
aði út, krímóttur af ofn-
svertu eftir faðmlög og kossa.
Sviðið stóð autt. Einn fé-
laganna úr heiðinni — sem bældu
sig í bólunum — læddist fram gólf-
ið og tvílæsti.
Okunni maðurinn greip í sneril-
inn. Á næsta brábragði hafði hann
sleppt sér. Hann hamaðist á hurð-
inni, æddi um ganginn grenjandi og
knúði harðlæstar dyr. Högg og brot-
hljóð. Hann gekk berserksgang, .ét
greipar sópa um allt lauslegt og
grýtti því niður stigann.
Fomiælingarnar voru ofboðslegar.
Bölv og ragn í sundurlausum setn-
ingum. Há og skerandi öskur — eða
þungar stunur eins og hryglusog.
Lögreglan hirti hann.
Ókunni maðurinn var vestan úr
sýslum. Dvalizt um tíma í geð-
veikrahæli, en hafði farið þaðan
næstliðið vor. Hann kom til
bæjarins fyrir fáum dögum. Fékk
inni í gistihúsinu, fáskiptinn um
annarra hagi, prúður og rólegur.
Starfsfólkið tók eftir því, að hann
neytti áfengis þetta kvöld.
Fjórmenningarnir voru troðnir
möru. En hvernig leið félaganum í
hornherberginu? Undrunin varð
mikil, er þeir vitjuðu hans. — Hurð-
in var ólæst. I-Iann svaf á sitt græna
eyra. Þeir ýttu við honurn, þéttings-
fast og kallandi unz hann rumskaði.
í 12. tölublaði Sunnudagsblaðsins
er nokkuð sagt frá Skrúðnum. Má ég
gera smáathugasemd við þá frásögn?
Þar er getið um útigang á eynni, er
hagnýttur hafi verið meðan hún var
nytjuð. Ég er nú búinn að búa á
Vattarnesi í tuttugu og þrjú ár síðan
Þórarinn Grímsson Víkingur fór héð-
an, og er mér því málið kunnugt.
Það hefur enginn klukkutími liðið
svo á þessum tuttugu og þremur ár-
um, að ekki hafi einhverjar kindur
verið í Skrúð. Á vorin og sumrin
hafa verið þar rosknar ær með lömb-
um, en á haustin höfum við sett í
eyna gimbrar í smærra lági og haft
þær þar vetrarlangt, en tekið þær aft-
ur á vorin, er fárið er út með ærn-
ar. Ég á því margar góðar ær, sem
Skrúðurinn hefur fóstrað.
„Hefurðu sofið fyrir opnum dyr-
um?“
„Já, hvað um það?.“ .. . ,
Þeir stóðu orðlausir, :Sögðu svo
allt af létta um viðhúrði næturinnar.
Harðsvíraðasti heimsmaðurinn mælti
að lokum:
„Köllun kemur sennilega einu
sinni til hvers manns og þá reynir
á manndóminn. Nú hefur- þú fengið
þína köllun, lagsmaðuh*“<:
Hann horfði eftir þeim út úr dyr-
unum og sá, að þar fóru engin ofur-
menni. Baksvipur þeirra og höfuð-
burður bar vott um trúleysi á mátt
og megin.
Hann opnaði gylltu bókina. Titil-
blað blasti við:
HARPA GUÐS, kennslubók við
biblíunám. Framhald á bls. 405.
Stundum hafa verið næi hundrað
kindur i Skrúð á sumrin, en á vetr-
um nær fjörutíu gimbrar og þó slund-
um fleiri. Ærnar er ekki unnt að
hafa þar á vetrum, því að þær fara
í sjónum af flúðunum. Gimbrarnar
leita ekki að sjónum, því að þær
þekkja ekki þarann. Hafa sama sem
engin afföll orðið á þeim — kem-
ur kannski fyrir, að svona tvær eða
þrjár farist á bólstrum.
Þá er það veiðiskapurinn. Sum ár-
in hefur sama og enginn lundi verið
tekinn i Skrúð. En ég man líka eftir
einu ári, er þar voru teknir nær
fimm þúsund lundar. Eggjataka hef-
ur aftur á móti verið þar nálega öíl
árin. Nú hin seinni ár hefur þó lítið
verið farið í bjarg, en þeim mun
meira tekið af eggjum máva, sem
verpa í grasinu um alla eyna, svo að
ganga má að þeim með fötu í hendi.
Fólksfæðin veldur því, að lítið er
farið í bjargið.
Það ber talsvert á því, að menn
líti Skrúðinn smáum augum. E:i ég
skal benda á, að liundrað kindur
þurfa talsvert land til beitar, ef þær
eiga að dafna vel að sumrinu.
Norðaustan á Skrúðnum er kamb-
ur, sem heitir Sauðakambur. Þar hag-
ar svo vel til, að tveir menn geta
staðið fyrir fénu, þó að fimmtíu eða
sextíu kindur séu reknar niður á
hann. Svo er þar slétt klöpp eins og
sjálfgerð bryggja og nægjanlegt
dýpi við hana. Það er því mjög auð-
velt að koma fénu í bátana.
Þessa læt ég getið vegna þess, að
í skyn var gefið, að eyjan væri ekki
lengur nytjuð.
T I M I N N - SUNNUOAGSBLAÐ
403