Tíminn Sunnudagsblað - 10.07.1966, Blaðsíða 5

austri en mjallJrvít'U.r í noröri.
jómalogn Var og hftffiotuTÍnji Spgg-
. kyggéuí" nema kjaifar báísKns. Víð
glduift vsstur fýí'Tj' Suðurnes, en
o nefnjsj. ý2ti taftgi Seltjarnarness,
lan ofurHtíð suSul- á bóginn og vor-
|fth þá koiftiji á mjoin, seiii næst lágu.
j>að var emn batur kominn á éjó
undan Q%ur, en hann var langt
burtu. IVIiS'in voru morandi af duíi-
(.m og mér virtust þau 611 vera eins,
6n þeir feðgar renndu upp að sínum
duflum eijis og bændur ganga að fé
ænu á skilarétt. Og nú byrjar sjálf
lyeiðin. Þeír feðgar standa báðir í
etafni, annar dregur upp netin og
pnir úr þeim veiðina, hinn greiðir
þau jafnóðum og gefur þau út aftur,
ftftur með bátshliðinni. Þeir eru mjög
Samhentir. Þeir létu bátinn reka und-
an straumi, því að það var byrjað
áð falla út aftur. Það er um að
gera að koma fiskinum lifandi til
knds,- ef hægt er, og selja hann
þannig, þess vegna er hann ekki svo
jftikið sem blóðgaður. Þeir, sem ekki
pekkja horgnkelsi, vita e.t.v. ekki
áð húð þessa fisks er ekki sköruð
jhreistri, iheldur er hún þykk hvelja.
í henni eru margir hornhnúðar —
ikortur — til hlífðar og er það óvenju-
íégt um fiska, að þeir hafi hyrnis-
myndun í húðinni. Körturnar liggja
Í 7 röðum langs eftir fiskinum.
ifYemri hluti bakuggans er vaxinn
saman í háan kamb, og það gerir
tiskinn sérlega gildvaxinn og luraleg-
án. Lengd hans er ca 60 cm. Ginið
er vítt og nasir eða loftholur nokkuð
aberandi. Já, hann er ekki par fríður,
par sem hann liggur geispandi og
gleypir goluna. Sem betur fer er
hann enginn fjörfiskur, annars væri
ftrfitt að festa á honum hendur. Það
ér ritað um þennan fisk, að hann
Ifteldur sig á djúpsævi á Norður-
Atlantshafi, við Grænland og víðar,
Jiokkurn hluta ársins, en liðlega helm
jng þess dvelur hann á grunnsævi
til þess að hrygna. Hrognafjöldinn
er gífurlegur hjá hverri hrygnu, ca.
J50 þús., en þau tína líka mjög töl-
iftnni. Hrognin límast saman í kökk
flieð gati í miðju — hrognahú og
karlfiskurinn — rauðmaginn — gæt-
ir þeirra í botnþaranum, þar sem
þann sýgur sig fastan á steina með
^ogflögum. Hún er orðin til úr kvið-
tjggunum, sem hafa ummyndazt til
þessa sérstaka hlutverks. Ég spurði
Pjörn, hve Iengi hrygnutíminn stæði
Og jafnframt veiðitíminn.
„Frá þvl í marzbyrjun til júlíloka,"
sagði hann.
„Hvar eru aðalhrognkelsamiðin hér
ylð Suð-Vesturland og hafa þau
breytzt eitthvað frá því þú hófst
Veiðar með föður þínum?“
„Það er eiginlega ekkert hægt að
segja um það, því að bátar og veiðar-
tæri hafa breytzt mjög eins og allir
vlta, og það hefur haft áhrif á veið-
ina. En ég held, að aðalhrognkelsa-
mið hér við S-Vesturland séu Skerja-
fjörður og Faxaflóagrunnin.“
„Á hvaða dýpi er mest veiði?“
„Frá þriggja og upp I 7 faðma
dýpi. Þó fæst veiði dýpra úti. T. d.
veiða Norðmenn á meira dýpi.
Veiðin er fremur rýr þennan dag,
því að netin hafa legið svo stutt.
Á að gizka 100 fiskar. En Björn er
ekki klökkur vegna þess. Hann segir,
að það borgi sig ekki að veiða mjög
mikið, þá sé svo mikið að gera í landi.
Þeir fá aðallega grásleppu, bæði í
rauðmaga og grásleppunetin.
„Hvers vegna?“
„Vegna þess,“ segir Björn, að um
þessar mundir heldur rauðmaginn,
mjög kyrru fyrir og gætir bús og
barna — og því veiðist lítið af hon-
um, en í júní hefst svo ný „ganga“
hjá fiskinum og þá glæðist rauðmaga
veiðin á ný.“
„En hvað afhefst grásleppan með-
an rauðmaginn er tepptur við heim-
ilisstörfin?" spurði ég.
„Það veit ég nú ekki vel, en ég
tel víst, að hún fari á nýjan „sjens“
a.m.k. stanzar hún ekki svo, að hún
verði rauð í þaranum eins og rauð-
maginn.“ Hann bætir við, að hún sé
mikið á ferli þessa dagana og veiði-
horfur séu því vænlegar.
„Á hverju sést það?“
„Jú, fiskurinn er svo ofarlega í
netunum og það merkir, að hann er
á ferðalagi."
Rauðmaginn kemur til lands á und-
an grásleppunni, vafalaust til þess
að undirbúa búskapinn. Þá er hann
feitur' og pattaralegur og algrár á
litinn eins og grásleppan. En hann
verður blóðrauður í botnþaranum og
beinhoraður við barnagæzluna þeg-
ar frá líður, því að hann virðist taka
mest alla næringu af sjálfum sér.
Björn segir, að maginn sé oftast tóm-
ur og í innýflunum sé yfirleitt enga
vísbendingu að finna um næringaröfl
un. En sú grásleppa, sem veiðist á
mesta dýpi, er oft full af rækju.
Grásleppan í dag er feit og sælleg.
Þótt hún sé smávaxin miðað við
venju, er hún samt stærri en rauð-
maginn, sem slæðist í netin. Stærð-
armunurinn milli kynjanna er það
mikill. Grásleppan er miklu vatns-
meiri en rauðmaginn og þykir ekki
eins ljúffeng meðan hún er ný. Aft-
ur á móti skilst mér, að þeim sem
á annað borð hafa vanizt siginni grá-
sleppu, finnist hún mesta lostæti, sem
völ er á. Sem sagt: Rauðmaginn er
seldur nýr, en grásleppan er aðal-
lega hengd upp og látin síga. Þó seg
ir Björn, að þetta ár séu grásleppu-
veiðar fyrst og fremst stundaðar
vegna hrognaiina, sem í fyrra voru
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
557