Tíminn Sunnudagsblað - 10.07.1966, Blaðsíða 13

,
4

Nr. 3— Ólafur, átta ára.
intýri og sögur gegnum bækur. Þessi
nýi heimur grípur oft hug barnsins
algerlega. Það" hættir að teikna og
tjáningerþörf þess virðist dofna. Þau
börn sem verða fljótt læs, teikna
siður en hin, sem gengur verr við
lesturin-n, nema teikning sé gerð mik
ilvæg í huga þeirra.
Á 7.—8. ári verður Myndin til í
huga barnsins. Það lærir að hagnýta
ailan myndflötinn. Hverjum hlut er
að nokkru ráðstafað með tilliti til
biaðformsins. Áður gerði barnið að-
eins teikningu, ólitaða fyrst, en síð-
an með nokkrum litflötum. Þegar
barnið uppgötvar Myndina, eða þann
möguleika að nýta hvern hluta blað-
formsins til hins ýtrasta, getur leið-
beinandi veitt barninu töluvert að-
hald, sem að mestu er fólgið í því
að hvetja það til að leysa viðfangs-
efnið á persónulegan hátt. Kennar-
inn verður að ótta sig greinilega á
því að myndskilningur barna er
háður vissum takmörkunum. Fjar-
vidd er ekki til. Mynd barnsins er
flöt eins og myndir kúibistanna. Hugs-
un þess er ekki bundin afstöðu hlut-
anna í tíma og rúmi. Sólina gera
þau t.d. að nálægum kunningja með
brosandi andlit. Hún getur jafnvel
„spássérað" um göturnar og tekið þátt
í leikjum barnanna eða setzt á fjall-
tindana, sem eru jafnnálægir. Allt,
sem skiptir máli fyrir barnið, er
dregið skýrt og greiniiega. Skynjun
Nr. 5 — Haukur, 10 ára.
þess er næm á einföidustu sannindi,
sem dyljast fullorðnum í einfald-
leika sínum. Allir þekkja sögu And-
ersens um keisarann og nýju fötin.
Enginn hafði dirfsku til að sjá og
opinbera sannleikann nema iítið
barn.
Til þess að skilja betur afstöðu
barnsins til viðfangsefnisins, skulu
alhuguð nokkur mynddæmi.
Mynd 1. af ömmu gömlu sýnir ljbs-
lega afstöðu barnsins. Allt er teiknað
með svörtum útlínum, en þær eru
misjafnlega gildar t.d. er umlína höf-
uðsins greinilegust þvi að hún af-
markar aðalatriðið. Hrukkurnar og,
útlínur andlitsformanna eru mun
fínlegri. Þennan mismun útlinunnar
er barnið nýbúið að tileinka sér. Áð-
ur voru allar línur nokkuð jafnfast-
dregnar. Kinnaroði ömmunnar er
auðkenndur með svartri útlínu. Hví-
]ík fjarstæða! eins og það séu svört
strik umhverfis rauðar kinnarnar
hennar ömmu? Það skiptir ekki máii
fyrir barnið, hvernig þær eru rauð-
ar. Roðinn er, og þá er bezt að
afmarka hann. Raunveruleiki barns-
ins er hugsaður veruleiki (andstætt
sýnilegum veruleika).
Mynd 2 hefur í flestu sömu ein-
kenni og amman (mynd II). Þar eru
útlínurnar þó allar jafnbraiðar. At-
hyglisvert er hvað gleraugun fara vel
við andlitsdrættina. Þau virðast sam-
vaxin andlitinu. Barnið hefur teikn-
að gleraugun m'eð tilliti til augn-
anna. Eldri börn myndu teikna gler
augun fyrst og staðsetja svo augun
kæruleysislega innan í umgerðina.
Skeggið er tvískipt, yfirvararskegg og
hökuskegg. Með þessú er barnið ekki
að sýna ákveðna skegggerð eða skegg
afa síns, heldur leggja áherzlu á þá
staðreynd, að þetta eru tveir helztu
staðirnir í andlitinu, sem eru skeggi
vaxnir. Skeggið er líka svart, en hár-
ið er grátt. Einhvern tímann hefur
barnið tekið eftir því, að skegg grán-
ar seinna en hár. Töluvert bil er frá
efri vörinni að yfirvararskegginu.
Þessj afstaða kemur enn betur fram
ARIHÚR ÓLAfSSOM
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
565