Tíminn Sunnudagsblað - 30.10.1966, Blaðsíða 5

Aldarfarslysing frá Setisda! í Noregi um miðja nítjándu öld
hana. |>eir þyrptust utan um hana,
hvar sem hún kom. Hún var snör
í spoyi, og stuttstíg, rnatur hehnar
martur og bli| í augum hennar,
||hs og sólargeisli á vorgljáandi birki
láufi. Þá gátii augnalokin, sem voru
lilítið of þykk, þrútíiað af eintóm-
Um hlátri.
í dag voru augu hennar dimm og
þung og hláturinn hljóðnaður. Og
hún áttaði sig ekki fyllilega á því,
sem fram fór, því að á morgun átti
hún að giftast Sveinunga á Skeiði,
sem hún vildi ekki eiga.
Úti var vor í lofti, sólgljá á snæ,
og furuskógurinn rétt aðeins bærð-
ist, dimmur og svipþungur. Meðfram
landi var vatn á ísnum, og græn
tæna, þar sem þiðnað hafði og losn-
að frá landi, en utar lá snjórinn enn
alhvítur með' einstaka grænum blett
um hingað og þangað. Snjóflóð féllu
niður í dalinn öðru hverju. Uppi í
ufsunum fyrir sunnan Skeið losn-
aði fannferj'an og dyngjan hrapaði
með dunum og dynkjum, skóf niður á
kletta og klappir og nam að lok
um staðar í túnjaðrinum.
Veizlugestir stóðu úti á túni og
hlaði. Búizt var við kaupstaðar-
æki á ísnum um kvöídið. Nóri á
Skeiði með mjúku varirnar og þunnu
var kominn út á túnið og horfði yfir
að Móum. Hann bjóst við að fá fiðlu-
strengi með kaupstaðarækinu. Hann
dró snöggklipptan hnakkann ofan
undir uppbrettan treyjukragann.
Hann var fölur í andliti, og hann
leit ekkl upp í loftsgluggann.
Nóri á Skeiði var sá, sem Gunn-
hildur vildi eiga. Hann hafði komið
til hennar í fyrrahaust, og það var
í fyrsta sinn, að nokkur piltur hafði
komið til hennar að næturlagi. Hann
hafði fleytt sér yfir fjörðinn á tveim
timburstokkum og róið með skóflu.
Hann hafði ekki sagt neitt. Hann
hafði fyllt síðbuxur sínar af næpum
og bundið sokkabönd sín utan
um þær um hnéð til þess að missa
þær ekki. Hann hafði gefið henni
næpur og verið kátur og hress, eins
og hann væri bara að fara þetta að
gamni sínu um nóttina með næp-
ur handa Kverri stelpu í Móasókn.
En Gunnhildur skildi hann vel. Hann
hafði ekki hætt lífi sinu að gamni
sínu eingöngu. Vatnið hafði runnið
úr fötum hans. Þess höfðu foreldr-
ar hennar orðið varir um morgun-
inn, og er Gunnhildur þóttist ekk-
ert vita, skildist þeim, hvernig í öllu
lá. Og þá fóru þau að ýta undir
Sveinung á Skeiði, þótt hann væri
aðeins seytján ára. En hann var
miklu ríkari.
Og nú átti Nóri að þreyta fiðlu-
slaginn í brúðkaupi Ghlnnniidar.
Nú var tveim sleðum ekið fram á
isinn hinu megih. Þar kpip kaupstað-
afvarniitginn. tíéítá'niir hikuðu
við að léggja út í auða vatnslæn-
una inni við land, en voru knúðir
áfram, og nú komu þeir á harða
spretti yfir ísinn. Síðan bættust við
sleðar úr ýmsum áttum og óku hrað-
ifari á eiftir kaupstaðarförunum
tveimur. Þeir kappóku og fóru hver
fram úr öðrum. Graðhestarnir
hneggjuðu hátt. Þeir hentust áfram
á stökki og náðu þeim, sem á undan
fóru, en fóru aldrei fram úr kaup-
staðarsleðunum. Þar var líka brúð-
kaupsbrennivínið á ferðinni.
Gangandi fólk kom einnig fram á
ísinn og stefndi yfir um. Öllum var
kunnugt, að brennivinskútarnir voru
undir háfermi sleðanna. Sagt var,
að Skeiðshjónin hefðu pantað tvær
brennivínstunnur. Og heima fyrir
höfðu verið bruggaðar sex öltunnur.
Liðnir voru nú fullir tveir mánuðir
frá jólum, er dalbúar fengu sopann
síðast. Það var oft langt á milli, að
þeir fengju bragðið, og þeim mun
þyrstari voru þeir.
Göngufólkið kom í langri röð eftir
mjóum troðningnum á ísnum. Flest
voru þetta ungmenni, grábrúnir vað-
málspiltar í skrautsaumuðum, leður-
botnuðum síðbuxum. Þeir gengu
með hendur á brjósti, stungu þeim
undir brjóstspeldi buxnanna, sem
náði alveg upp í háls, og innan und-
ir þvi hékk slíðurhnífurinn, falinn
í skrautlegu slíðri. Olnbogarnir féllu
inn að síðunum og hlýjuðu beran
skyrtubolinn, þar sem stutttreyjan
náði ekki að skýla, en hún náði rétt
aðeins ofan í armkrikann. En að
aftan náði hár, stinnur kraginn upp
á hnakka. Á höfði báru þeir háa
vaðmálshatta með dálitlu barði, og
var oftast silfurfestum margvafið ut
an um hattkollinn.
Þarna komu einnig ungar stúlk-
ur í stuttu svörtu vaðmálspilsi utan
ýfjr því hvita, bééði með djúpum fell-
illgum að framan, sem vðgguðust
ðífis og smábylgjur um ber hnén.
ttér voru í skrautsaumuðum klæðis-
treyjum, og á hofði báru þær stór-
an og glæsilegan silkiklút, sem
hreykti sér hátt yfir enninu í borða-
lykkjuhnýti. Yfir vinstri ðxl hékk
röndótt breiðbelti, og mættust end-
arnir að framanverðu neðan við
brjóst og var þar haldið saman
fast að pilsinu. Þær gengu hratt, þvi ,
að þeim varð kalt á ísnum — þær
voru berar undir pilsunum.
Gunnhildur stóð og horfði á Nóra
og hlustaði á snjóflóðin, sem hvert
á eftir öðru hrnndu ofan úr ufsum,
flæddu í hendingskasti ofan undir
tún og gáfust þar upp að lokum.
— Heyrirðu snjóflóðin, manjma?
Þau ná víst ekki hingað, sagði hún.
— Sennilega ekki, svaraði móðir-
in og hló við. Annars tækju þau
bæinn þinn.
Gunnhildur settist við gluggann
og horfði á göngufólkið á ísnum
í sömu áttina og Nóri: Silfurhnapp-
ar, silfurfestar, silfurspennur á skóm
og sokkaböndum, brjóstnælur, rósa-
saumur. Komið var sólarlag, og kvöld |
sólin blikaði og roðaði allt þetta i
þarna á ísnum. Og nú féll frostblátt 1
rökkrið yfir ís og hlíðar. !
— Hvers vegna á ég að giftast hon- i
um Sveinungi, mamma? sagði Gunn-
hildur.
— Hvers vegna ættirðu ekki að
eiga hann?
— Ég má ekki til þess hugsa, víst
aldrei á ævinni.
Hún virtist svo fávís og utan við
sig, er hún sagði þetta.
— Þetta batnar eflaust allt með
tímanum, sagði móðir hennar.
Gunnhildur hrökk við. Niðursetn-
ingurinn á Skeiði, Láki gamli hálf-
viti, reif upp hurðina og stundi og
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
917