Tíminn Sunnudagsblað - 11.12.1966, Page 18

oft hvíldi hún okkur og gladdi, og
gleðin er læknisdómur, þegar áhyggj-
ur og erfiði þjaka manninn. En sem
betur fór þurftum við aldrei að leita
á náðir sveitarfélagsins, þó að oft
værum við tæp með mat — ekki
sízt á vorin.
Já, vorin voru oft erfiður timi
fyrir börnin og mig, þegar afi þinn
var farinn til sjávar á skúturnar —
oftast litlu eftir miðjan vetur, því
að útgerðarmönnum þótti gott að fá
hann sem fyjist til að undirbúa skip-
ln, því hann þótti góður smiður.
— Já, amn.-a, greip ég fram í, fór
hann þá ekki hérna fram dalinn og
yfir heiðina?
— Jú, jú, barnið gott, anzaði amma.
Þegar snjórinn er farinn úr Tung-
unum hérna fyrir botni dalsins, þá
sérðu götutroðningana. Þeir liggja
þarna beint upp á brúnina til hægri
við klettinn, sem gnæfir við loft.
Þú hefur vist heyrt, að hann er kall-
aður Sjömannabanl?
— Af hverju það, amma? vildi ég
vita.
— 0, það er sorgleg saga og langt
síðan hún gerðist. Það voru fimmtan
menn í hóp að koma r.orðan yfir
heiðina, Gerði á þá stórhríð, og þá
greindi á, um hvaða leið skyldi
farin niður af heiðinni. Sumir vildu
fara hérna niður í dalinn, og það
lenti í orðasennu. Átta af mönnun-
um fóru vestri leiðina og komust
við illan leik til býggða, en hinir sjö
komu ekki fram. Þegar leit var hafin
að þelm, sást á harðspora i snjónum,
að þeir höfðu villzt lítið eitt út af
götunni og gengið fram af þessum
Idetti allir sjö. En holurð var undir,
og snjólaust áður en hriðin skali á.
Auðvitað voru þeir allir dánir.
Ó-já, góða mín, það hefur margur
harmleikurinn gerzt í hríðarmyrkri
á heiðavegunum okkar, en villugjörn
gat þó ekki heiðarskömmin okkar
heitið, til þess var landslagið of stór-
brotið og kennileiti mörg fyrir kunn
uga. Svo var líka vörðunum vel hald-
ið við. Marga ferðina fóm mínir
þarna um í misjöfnu veðri án þess
að hlekkjast á. Nei, ekki mönnunum
sem betur fór — en blessaðri Von
minni varð hún að aldurtila.
— Ég sá, að tár læddust fram í
augnakrókana á ömmu.
— Hvernig þá? spurði ég.
— Það var nú þannig, að afi þinn
var búinn að vera lengi i burtu, því
að það var komið fram i maí. Tíðin
hafði verið rysjug og fátt um ferðir
yfir heiðina. Þá kom skipið, sem afi
þinn var á, í höfn með eitthvað bil-
að, og talið var, að þyrfti tvo daga
til að gera við það. Stóðst þá ekki
afi þinn mátið, þegar hann frétti
ekkert að Keiman, reitti saman mat-
væli eins og hann treysti sér til að
bera, aðallega var það biti af lúðu,
sem hann var uýbúinn að draga, og
það sem hann hafði getað sparað við
sig af skipskexinu, sem hásetarn-
ir fengu. Lagði hann síðan land und-
ir fót og hélt heim á leið, vegalengd-
in var þó ekkert smáræði, og heim
komst hann ekki fyrr en komið var
fram á kvöld.
Allt var í góðu lagi hér heima, og
mikil var gleðin yfir heimkomu hans.
En ekki hafði hann þó langan tima
til að hvíiast, því að strax að morgni
varð hann að leggja af stað aftur, og
ég gat ekki vitað hann fara gangandi
yfir heiðina tdl baka og heimtaði að
hann færi á Von. Það vildi líka svo til
að hún var heima, því að viku áður
hafði hún eignazt fodald. Afi þinn var
tregur til að taka hana frá folaldinu,
en ég sagði hana verða því heim-
fúsari, ef folaldið væri skilið eftir
heima- Svo gat ég lika hermt það upp
á hann, að hann hefði sjálfur gefið
mér Von, svo að ég mætti ráða henni.
Ég hafði mitt fram, og þetta virt-
ist svo sem allt i lagi. Fallega, rauða
hestfolaldið hennar var lokað inni
eftir að hafa fengið góðan teyg af
mjólk hjá mömmu sinni, og afi þinn
hélt glaður úr hlaði. En nú var skipt
um veður og hlýr vorylur í lofti, og
brátt byrjaði að rlgna — fyrst smá-
úði er þéttist og þyngdist, er á dag-
inn leið, svo að um kvöldið var komið
óhemju vatnsveður og rokið eftir
þvi.
Amma sagði vel frá, en ég reyni
ekki að nota hennar orð í sögulok.
Þau eru líka hálfgleymd. í þess stað
bregð ég upp þeim myndum, sem
þau fæddu af sér í barnshuga
mínum. Ég sé afa stíga af baki Vonar,
er hann nálgast leiðarenda, strjúka
hana og kjassa og mjólka hana svo
að mjólkin bági hana ekki í baka-
ieiðinni. En nú tekur hún atlotum
hans óvenju fálega og hneggjar hátt
og sárt. Hugur hennar er allur hjá
fallega folaldinu, og hún er ekki
fyrr laus, en hún grípur sprettinn.
Hún hverfur sjónum afa í þokuna,
og hann grunar sizt, að hann sjái
hana aldrei meir.
Veðrið versnar stöðugt, og þegar
Von leggur á héiðina, hefur hún
það alveg á móti sér .En þó að hún
sé nú orðin bæði þreytt og svöng,
þá gefur hún sér varla tíma til að
gripa niður meðfram götunni. Regnið
streymir niður svitastorkinn háls
hennar, þvi að enn hefur hlýnað í
veðri. Þoka grúfir yfir heiðinni, og
stormurinn sviptist um gnipur og
grjóteggjar. En Von leitar ekki skjóls.
Móðurástin knýr hana áfram, hvað
sem öðru líður, og brátt stendur hún
á bakka Fossár. Venjulega er það
ekki mikið vatnsfall, en í slikri
óhemjuleysingu getur hún orðið yfr
ið ljót, enda ennþá mikiil snjór til
fjalla.
ViS vaðið á ánni stingur Von við
fótum, blakar blautum eyrunum og
skekur höfuðið. Vandræðabliki bregð
ur fyrir í dökkum augum hennar,
hún teygir snoppuna út yfir freyö-
andi flauminn og bregður flipanum
ofan i gruggugt, ískalt vatnið. Það
er engu líkara en að hún vegi og
meti allar aðstæður. En svo er eins
og hugsunin um barnið hennar, sem
bíður heima, víki allri varfæmi til
hliðar. Hún verður að komast heim.
Lágt og viðkvæmt hnegg blandast
stormhvininum. Von hristir sig, svo
að úðinn rýkur um rauðan skrokk-
inn, og skyndilega stekkur hún út
i ána, en nær ekki fótfestu. Skeif-
urnar skrika á sorfinni blágrýtis-
heilu, sem vatnsflaumurinn hefur rutt
fram á vaðið um ieið og hann gróf
sig meðfram bakkanum, svo nú er
þar hyldýpi. Þarna bjarga engin
sundtök. Hringiðan færir hryssuna í
kaf, og gljúfrin bíða stelnsnar neð-
ar.
Ég ranka við mér. Amma hefur
lokið frásögninni, og prjónarnir tifa'
ótt og titt I höndum hennar. Ég
kveinfca mér við að rjúfa þögnina,
en forvitnin sigrar þó, og ég stama
ósköp lágt:
— En — folaldið, amma?
Amma hvarflar augunum til glugg-
ans- Óveðrinu er slotað, og veikur
kvöldsólarbjarmi leikur um brúnir
dalsins. Amma lýkur sögunni lágum
og breyttum rómi:
— Það komu menn yfir heiðina
tveimur dögum seinna. Þeir sáu, að
Von minni hafði skolað upp á eyri
í ánni — þá var efcki eftir neinu
að bíða með folaldið. Það varð að
deyja líka, dropinn í kúnni nægði
varla handa börnunum. Já, blessuð
Von mín. — Amma stundi við og
strauk sokkbolinn. — Hún færði
móðurástinni lifið að fórn — geri
mannskepnan betur, sem leyfír sér
þó að kalla skepnurnar skynlausar.
Þessi orð festust mér í minni og
hafa stundum rifjast upp fyrir mér.
Einmitt nú nýlega, var ég að tala
við stúlku, sem hafði eignazt yndis-
legan dreng. Ég sagði við hana:
— Nú kemur þú þér auðvitað
þannig fyrir, að þú getir haft barn-
ið hjá þér — slíkt er svo auðvelt
nú á dögum.
En stúlkan skellihló og svaraði:
— Ekki nema það þó, að ég farl
að fleygja frá mér skrifstofustarfi
fyrir strákinn.
O-jæja. Skrifstofustarfið var lélegt
undirtyllustarf hjá óvissu fyrirtækL
Fyrir það vildi móðirin fórna sæl-
ustu samverustundunum með barn-
inu sinu. Og ég veit svo sem, að
slíkt er ekkert einsdæmi, einmitt nú,
þegar guli og gleðskapur eni orðin
svo ákaflega auðfengin verðmæti —
geti maður þá kallað það þvi nafni.
1074
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ