Tíminn Sunnudagsblað - 20.08.1967, Blaðsíða 17

Nóbelsverðlaunaskáldið ísra
elska, SHMUEL YOSEF AGN-
ON, fæddist 1888 í Buczacz í
Galisíu, Póllandi. Tvítugur
að aldri lagði hann leið sína
til Palestínu, en sneri aítur tii
Evrópu árið 1912. Eftir það
b{ó hann lengst af í Þýzka
landi. unz hann fluttist aftur
til Landsins helga árið 1924.
Upp trá því hefur hann átt
heima í Jerúsalem^ Hann er
helzta sagnaskáld hebreskt
síðari tíma, og hefur ritsafn
hans verið gefið út í tólf bind
um. Eru þar meðal annars
brjár stórar skáldsögur, Brúð
arsængin, Næturgestur og
Liðnir dagar, auk þess rúm-
lega hundrað smærri sögur
>g ireinasafn. Hafa ýms af
ritverkum Agnons verið gefin
út á íextán tungumálum.
Bvja
ar. Þa‘ð er siður Gyðinga að hylja
höfuð sitt, og því ganga sumir í
rfki þessu með höfuðfat. En hinir
— hvers vegna ganga þeir ber-
höfðaðir? Þeir rekja ættir sínar til
þess tíma áður en lögmálið var
kunngert og mönnum boðið að
bera höfuðfat, og þess vegna hafa
þeir ekkert á höfðinu. Þar eð sum-
ir mæla með höfuðfötum og aðrir
móti þeim, eiga íbúar landsins í
sifelldum erjum og hata hverjir
aðra. En höfuðfatsmenn — hví
hatast þeir innbyrðis? Allir hylja
þeir þó höfuð sitt? En sumir bera
húfur og aðrir hatta. Einn gengur
með háan hatt og annar með harð-
an. Sumir bera ferhyrndar húfur,
aðrir kringlóttar, nokkrir stórar
og enn aðrir litlar. Sumar eru úr
flaueli, sumar úr silki. Með þeim
skiptir minnstu máli, hvort maður
hafi höfuð, bara það sé hulið
fati. En hinir berhöfðuðu — hví
hatast þeir sín á milli? Sumir
þeirra íofa hrokkið hár, aðrir slétt
eða stýft. Nokkrir eru sköllóttir
frá náttúrunnar hendi, en sumir
raka höfuð sitt. Og svo skiptir
ekki meginmáli, hvort maður hafi
höfuð, aðeins það sé engu fati hul-
ið
Svo margvísleg sem höfuð
þeirra eru, þannig eru og skoðan-
ir þeirra. Ef annar hópurinn lýt-
ur höfði til vesturs, lýtur hinn í
a istur. Kinki þeir kolli hvor til
annars, er það einungis í því augna
miði að gefa hinum högg á ennið.
Sökum þessa geta þeir ekki stjórn-
að málefnum rikisins í einingu.
Þeir eru aðeins sammála um eitt:
Ailt illt, sem henda kann ríkið, er
hinum flokknum að kenna. Og
væri höfundur framanritaðrar lýs-
ingar ekki smeykur við ýkjur.
mundi hann segja báða flokkana
hafa rétt að mæla.
II.
Maður nokkur bjó í rí'ki þessu.
Hann var hvorki höfuðfatsmaður
né berhöfðungur. Þetta var ósköp
venjulegur maður. Ef hann þurfti
að kióra sér í höfðinu, tók hann
ofan höfuðfatið — þyrfti hann þess
ekki, ]ét hann það sitja kyrrt.
Hann sá, að hallæri var í ríkinu
og sagði: „Ég ætla að biðja um
regn, áöur en allir deyja
úr hungri!“ Og þetta, sem er fyrst
og fremst af öllu, að biðja hinn
miskunnsama um miskunn, hafði
borgurunum sézt yfir, því að fóiki
er gjarnt til að gleyma því, sem
muna þart.' Maðurinn gekk
frá einu samkunduhúsi til ann-
ars og frá einni bænastofu til
annarrar, en fann hvergi rúm i'yrir
bæn sina, þar eð allt höfuðfitsfólk
í ríkinu var að halda samkomur
sínar á þessum stöðum. Þá klædd-
ist hann í sekk og ösku og gekk
út á akurinn, þar sem hvergi sást
maður. Fólkið hafði vanizt á að
eyða öllum stundum i borginni,
þar sem haldnar voru ræður og
annað slíkt. Þessi maður varpaði
sér til jarðar frammi fyrir augliti
drottins, sárbað og grátbændi um
regn, er frjógva mætti hina syrgj-
andi jörð og forða börnum henn-
ar frá hungurdauða.
Drottinn hafði lengi beðið eftir
bæn fólksins, því að hann vildi
þjóðinni vel. En fólkið átti
svo annríkt við erjur og
þjark, að naumur timi þess
entist ekki tii að minn-
ast drottins, sem endurleysir og
frelsar og sýnir miskunnsemi á ó-
gæfustund. minnast hans, sem
raegnar að vera gæzkúríkur við
alla skepnu, ef hún sýnir sig þess
verðuga. Nú mundi fólkið sem sé
ekki það, sem muna þurfti, fyrr
en sá orðrómur lagðist á, að maður
nokkur hefði beðið um regn.
Orðrómur þessi barst allt til
leiðtoga ríkisins, og þeir urðu skelf
ingu lostnir, bæði höfuðfatsmenn
og bernöfðaðir. Berhöfðunga
skelfdi sú tilhugsun, að máski
yrði bænin heyrð í himnaríki og
fólkið uppgötvaði. að einhver fynd-
ist æðri þ>eim. Höfuðfatsmenn
skelfdust vfir þvi, að þessi einstakl
ingur var sennilega ekki í þeirra
söfnuði. sótti ekki samkundur
þeirra og var ekki rétttrúaður,
skvldi taka sér vald til þess, sem
var forréttindi þeirra. Því hverjir
voru nánari og þóknanlegri hon-
um, sem við tilbiðjum, en einmitt
þeir? Nú hófu allir aðilar og flokk-
ar upp hróp og háreysti, sérhver
af annari ástæðu en hinn, en all-
ir fyrir þá sök. að þessi maður.
sem beðið hafði um regnið. var
ekki í þeirra hópi og þeim að engu
tengdur. Hin sameiginlesa gremja
gerði þá sáttfúsari innbyrðis en
ella, ef hvorki á borði né heldur i
orði. þá að minnsta kosti í hugan
um.
En hér skal dagblöðum fært
verðugt lof fyrir hið mikla gagn.
sem þau gera með því að tjá hugs-
anir fólksins. Blöðin lögðu fram
litla spurningu: Hver hefur skipað
þennan mann og fyrir hvers hönd
fékk hann áheyrn hjá drottni?
Þau tóku að gagnrýna þennan góða
mann, sem dirfzt hafði að gera sig
svo breiðan, og hneyksluðust á
drottni, er sýnt hafði stórmenn un
ríkisins lítilsvirðingu og tekið frarn
T í M I N N — SUNNUDAUSBLAÐ
713