Tíminn Sunnudagsblað - 14.01.1968, Blaðsíða 14

eftir andlegu frelsi. Hann les
Sartre, Camus eða Kafka.
Kannske er hann existensíalisti
— kannske marxistiskur endur-
skoðunarsinni. Hann veit ekki,
hvernig hann á að bregðast við
afbrotum eldri kynslóðarinnar. Feð
urnir í leikritinu eru endanlega
allir myrtir. Kannske er þýðingar-
mesta persónan nú Fortinbras,
ungi, glaðlegi prinsinn, sem í leiks
lok gengur inn á likum stráð svið-
ið, og segir: „Berið burtu hina
dánu. Nú tek ég við.“
Miklum harmleik er lokið. Ung-
ur, hressilegur piltur hefur tekið
völdin. Faðir hans hefur áður fall-
ið í einvígi við föður Hamlets. Og
nú spyrja hinir pólsku áhorfend-
ur: Megum við vænta þess, að
hildarleikurinn sé á enda og björt
tíð runnin upp?
Hér gefst ekki tóm til að rekja
meira af hugleiðingum Jans Kotts.
En snerti Shakespeare hjarta Pól-
verja sem samtíðarmaður væri, þá
er freistandi að ígrunda, hvort
hann eigi nokkurt erindi við ís-
lendinga nútímans. Nú getur hver
gruflað fyrir nig. ið skulum vona,
að það sé ekki harmleikurinn Lear
konungur, sem hæfir okkur bezt.
Það fjallar um stórbrotinn kon-
ung, sem fyrir talhlýðni og hé-
gómaskap lætur hengja hjarta-
hreinustu dóttur sína, Cordelíu.
Skáldið leggur áherzlu á andlegu
blindu hans með því að láta óvini
hans stinga úr honum augun.
Eftir langa raunagöngu iðrast
hann heimsku sinnar, en enginn
máttur fær vakið Cordelíu upp frá
dauðum.
„Þvi lifir hundur, hestur, rotta,
ekki þú. Og kemur aldrei aftur.
Aldrei, aldrei, aldrei, aldrei,
aldrei“, veinar hinn ógæfusami
konjingur og springur af harmi
hjá yndinu sínu látna.
Etidir.
Úr ferðabókum —
Framhald af 39. síðu.
til þess, að við hypjuðum okkur
burt.
Ég snaraðist út í bátinn af mikl-
um móði og vakti Axel og Tony.
„Við höldum frá bryggiu eftir
klukkutíma. Þá verður dráttarbát-
urinn kominn“.
Þeir sveifluðu sér fram úr og
luku því, sem gera þurfti, áður en
við lögðum af stað. Tony var með
okkur út í fjarðarmynnið en fór
síðan aftur í land með dráttar'oátn
um. Við höfðum verið sex daga á
Seyðisfirði í seinna skiptið, en
sextán daga alls.. .
Við nálguðumst nú opið haí, og
alltaf mættum við fleiri 03 fleiri
drekkhlöðnum síldarbátum, sem
voru á leið til Seyðisfjarðar. Loks
var síldin komin — enginn þurfti
framar að segja: Engin síld.
Ensk tónlist —
Framhald af 44. siðu.
hvergi er sparað við lýsingu á
djúpum tilfinningum hinnar
grimmu örlagasögu úr Trjóustríð-
inu. En það er hvergi skotið yfir
markið, alls staðar er gætt
fyllsta jafnvægis forms og hljóms
af slíkri fullkomnun, að helzt væri
leita til Mozarts um samanburð.
Því má svo við bætaj að Hándel
mun hafa hugað vel að kórþátt-
um Didos, áður en hann tók til
að semja sínar stórbrotnu óratór-
íur og lært eigi fátt, gott sem gagn
legt. Aðra óperu eftir Purcell,
King Arthur, telja sumir jafnvel
enn merkari en Dido að drama-
tísku gildi og tónlistar, en hún hef-
ur ekki enn náð eyrum nema
þröngs hóps nútímamanna hvað
sem síðar verður. Sá er samdi text-
ann var enginn annar en John
Dryden, eitt virtasta skáld brezkr-
ar sögu, og ætti það eitt að við-
halda áhuga margra góðra manna.
Eftir Purcell liggja kannski engin
ósköp, miðað við afköst Bachs eða
Mozarts og fleiri af „duglegasta
kynstofni jarðarinnar“ enda lézt
hann aðeins 37 ára gamall 1695.
En kirkjutónlist hans, sem hann
samdi í skylduvinnu hjá kónginum
fhann var lengi irðorganisti),
hljóðfærasónöturnar og strengja-
fantasiurnar, að ógleymdum leik-
húsverkunum, munu þó lengi
halda nafni hans á lofti, og sanna
þó að ekkert annað komi til, að
minnsta kosti einu sinni var Eng-
land stórveldi á tónlistarsviðinu.
Mannfæð —
Framhald af 34. síðu.
og hafnir og margt annað. Það
yrðu fleiri bök að gera þær byrð-
Lausn
1. krossgátu
ar, sem hver þjóð verður að sjanda
undir. Og fleira kemur til. Á við-
ræðufundi í útvarpinu að kvöldl
nýársdags var drepið á eitt atrið-
ið; Það er mun hagkvæmara að
ráðast í stórvirki, ef geta er til
þess, en stiga stutt skref í einu.
Stórvirkjanir eru hagkvæmari en
smávirkjanir. Á sama hátt eru stór
ar verksmiðjur með mikilli fram-
leiðslugetu hagkvæmari en smá-
verksmiðjur. En til mikilla átaka
þarf margt fólk. Mannfjölgun er
því eigi aðeins landvörn í framtíð-
inni, heldur beint hagsmunamál
allra, sem nú eru uppi og geta
gert vonir um að lifa fáeina ára-
tugi til viðbótar.
Jakob Gíslason raforkumála-
stjóri vék lí,ka að því á þessum
viðræðufundi, að sú stund kynni
að koma, að kjarnorkustöðvar
gætu miðlað ódýrari orku en fall-
vötn. En slíkar kjarnorkustöðvar
yrðu stærri en svo, að við réðum
við byggingu þeirra í mannfæð
okkar. Ég veit ekki, hve fjölmenn
þjóðin þyrfti að vera til þess að
standa þolanlega að vígi til þess
að koma upp kjarnorkustöð til
orkumiðlunar, ef til þess þyrfti að
taka. En augljóst er, að lífskjör
íslendinga hljóta að versna í hlut-
falli við aðra, ef kjarnorkutækni
tekst á þetta stig á meðan við er-
um ekki nægjanlega margir.
Það er nöldrað í blöðum um eld-
spýtur, sem brotna, ostbita, sem
hafa verið gerðir upptækir, og
margan annan hégóma. Það getur
svo sem verið gott og blessað. En
eldspítnabrotin og ostbitinn ættu
ekki að. skyggja á það, er meira
varðar.
J.H.
46
I I - i\ N _ SliNMUDAGSBLAÐ