Tíminn Sunnudagsblað - 12.01.1969, Qupperneq 10

Væri ég kona..
Sænska samvinnuritið „Vi“
bað fimm karla að svara þeirri
spurningu, hvernig þeir hefðu
hagað lífi sínu sem konur, og
enginn ætlaði að sitja heima og
þvo skyrtur. Það er ljóst af
svörum þessara manna, sem all-
ir eru áberandi í sænsku þjóð-
lífi, að karlmanninum finnst
hann vera, það sem hann gerir.
Engum þeirra kom til hugar
„að vera bara kona.“
Það er Marianne Höök,
sem spyr
Erik Hermansson,
sem teiknar
. Arthur Lundkvist, frægt
sænskt ljóðskáld og gagnrýnandi
lýsir í bók sinni „Sjálfsmynd þess,
sem dreymir í vöku,“ eldri syst-
ur sinni Hildegard. Móðir og syst-
ur voru í hans augum sjálfsagður
kvennaheimur. Hildegard systir
hans var kyrr heima og annaðist
föður þeirra, þangað til hann lézt.
Arthur Lundkvist fór burt og varð
heimsmaður með djúpa skáldsýn.
Hvernig vitum við nema Hildegard
hafi líka átt sér skáldsýn? En ein
hver verður alltaf að sitja heima,
þvo skyrtur og bera mat á borð.
Karlarnir fimrn, sem hér svara
spurningu okkar, cru aliir ákveðn-
ir í, að það hefðu þeir ekki tekið
að sér.
Ingmar Bergman kvikmyndastjóri:
Minna móðursjúkur
Ég hefði orðið leikkona. En þeg-
ar ég var ungur átti leikhúsfólk
fjarska erfitt uppdráttar. Það var
nánast ómögulegt að mennta sig í
þessari grein. Margar stúlkur giftu
sig og hættu að leika, því eins og
við vitum eru í leikbókmenntun-
um fleiri hlutverk fyrir karlmenn
en kvenfólk, en leikkonur eru hins
vegar fleiri en leikarar. Ég hefði
kannski orðið ein þeirra, sem
hættu.
Uppvaxtarár mín sem stúlku
hefðu orðið friðsæhi. Ég hefði alls
e'kki átt erfitt með að laga mig
eftir móður minni. Ég væri ekki
undirlagður af þeim sálflækjum,
sem sköpuðust í mér' af samband-
inu við föður minn, þeim sálflækj-
um, sem hafa fleytt mér svo langt
sem manni og listamanni. Aðstæð
ur mínar væru sem sagt allt aðrar.
Vegna þess að allt frá tíu ára
aldri langaði mig til að fást við
leikhús og kvikmyndir, hefði ég
sem stúlka áreiðanlega verið jafn-
grjótákveðinn í þessu efni. Með
samblandi því at seiglu og móður-
sýki, sem er svo einkennandi fyrir
mig, hefði ég hrundið ákvörðunum
mínum í framkvæmd. Þó hefði
móðursýkin verið minni, hefði ég
verið kona.
Gunnar Strang fjármálaráðherra:
Ræðuskörungur í pilsi
Hefði ég verið kona? Þetta er
ótæk spurning. Og þó. Ég hefði
Mklega orðið eins og systir mín.
Hún dó úr berklum átján ára göm-
ul, rétt eftir að hún hafði staðizt
inntökupróf í kennaraskóla með
hæstu einkunn, þrátt fyrir stopult
nám. Húr> las utanskóla og var í
vinnumennsku til að afla námseyr-
is. Hún og ég vorum líkt að heim-
an búin og í þá daga átti fátæk,
vel gefin stúlka ekki völ á öðru
starfi en kennslu, Hugsanlegt, að
ég hefði farið á lýðhóskóla og síð
an neyðzt til að gerast verkakona.
Aðstæðurnar vöKtu snemma hjá
mér áhuga á verkalýðs- og stjórn-
málum, og sem stúlka hefði ég
ekki haldið að mér höndum, held
ur orðið ræðuSkörungur í pilsi.
Það hefði auðvitað orðið erfiðara
fyrir kennslukonuna en kennar
ann að brjótast áfram, en hefði
gæfan reynzt mér hMðholl hefði ég
M'klega komizt á þing með tíman-
um, og orðið önnur Sigrid
Ekendahl.
Nei, ég neld ekk1 ég hefði skor-
izt úr leik méð því að gifta mig
snemma. Ég hefði haft allt of mik-
inn áhuga á félagsmálum og stjórn
imálum til að söknva mér niður í
rómantíska táldrauma.
18
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ