Tíminn Sunnudagsblað - 09.02.1969, Page 10

r
Haimin'gjaa góða, það var líklega
eins gott að standa sig.
Og hjartað fór að slá svo und-
arlega hratt og óreglulega, o-g gott
ef ekki var kominn einhver árans
óstyrkur eða dofi í útlimina. Ja
— hvað þá á morgun.
Þessi heimsókn Imbu var stór-
viðburður, og við fylgdum henni
vel úr hlaði, þegar hún fór.
Ekki er ég nú viss um, að við
höfum borðað mikið um hádegið
daginn eftir, áður en við lögðum
af stað í þetta nýstárlega próf, sem
boðað var um hásumarið. Við geng
um saman þessa gamalkunnu leið,
skvaldrandi um alla heima og
geima, en þó mest um það, sem
okkar beið á Stað. Það tíndust líka
að aðrir krakkar, ýmist gangandi
eða ríðandi, og inn í stofu vorum
við köliuð, eitt og eitt, til þess að
lesa fyrir doktorinn. Þarna sat
hann við borðið, og stór opin bók
fyrir framan hann, blöð og spjöld
í stöflum. Dökkhærður maður í
dökkum fötum með stór horn-
spangagleraugu. Presturinn var
hjá honum.
Ég býst við, að ég hafi heilsað
með handabandi að sveitasið, eins
Oig vel uppöldu barni bar að gera.
En fráleitt er, að ég hafi verið
upplitsdjörf.
Auðvitað þekkti ég prestinn vel.
Hjá honum hafði ég lesið á próf-
um og eins þegar hann húsvitjaði
meðan ég var smáskotta — já, ég
var svo lítil fyrst þegar hann próf-
aði mig í lestri, að hann tók mig
á hné sér. En það kunni _ég ekki
að meta og beygði út af. Á hnjám
pabba kunni ég betur við mig, og
gat stafað þar fyrir prestinn og
farið með bænir, þegar ég hafði
jafnað mig.
Þessar húsvitjanir voru annars
geigvænlegir atburðir, því að allt-
af var ég dauðfeimin við prestinn.
Þó sögðu eldri systkini mín, að ég
væri skammarlega fröm. Já, ég
hafði einu sinni komið inn 1 bað-
stofu til prestsins með brjóstsyk-
urmol/i iímdan á nefið og sagt hon
■um það í fréttum, að Smrtla henn-
ar mömmu værf komin í spað nið-
ur 1 tunnu. Ekki hafði ég síður
verið framhleypin, þegar ég var
við kirkju einu sinni. Þegar prsets-
frúin stóð upp til þess að ganga
út, gneip ég í pilsin hennar og
hékk í þeim fram 1 forkirkju. Því-
lík dæmalaus helgispjöil. Aldrei
hefðu þau diufzt að haga sér
svona.
En ég mundi nú ekkert eltir
þessu, svo það hefur áreiðanlega
hvort tveggja gerzt áður en ég
beygði út af í fyrsta lestrarpróf-
inu hjá prestinum.
Nú var presturinn bara aðstoð-
armaður hjá doktornum, sjálfum
ógnvaldinum — sagði til um nafn
og aldux, bauð mér sæti og benti
mér á það, sem ég átti að lesa.
Ég reyndi að lesa snurðulítið, en
út undan mér varð ég þess vör, að
doktorinn dró dularfull tákn og
skráði athugasemdir í skruddu
sína. Og svo var þessu lokið. Mér
var hleypt út, því að rýma varð
pínubekkinn fyrir þeim næsta. Þar
með kyrrðist hjartslátturinn, gang
limirnir fengu eðllegan styrk á ný
og sveittir lófarnir þornuðu.
Þetta var nú svo sem engin þor-
anraun eftir allt saman. Okkur
systrunum kom saman um það á
heimleiðinni, að þetta hefði verið
skemmtileg tilbreytni, og doktor
inn hefði ekkert verið ægilegur.
Tíminn? Hvernig líður hann?
Ýmist stekkur hann áfram eins og
ramfælinn hestur eða hangir í loft-
inu líkt og eiturormur í spotta.
Tvö ár hafa liðið. Heyannir standa
sem hæst, og tíðin er góð.
Þá kemur sendimaður frá Stað
og boðar mig á ný í lestrarpróf.
Aftur? Já, doktorinn er kominn
aftur, og boðar nú ellefu og tólf
ára krakka í lestrarpróf á Stað.
Og ég er tólf ára, en systir mín
er undanþegin skyldunni — fermd
manneskjan. Hvað þarf hann nú
að athuga? Er það eitthvað nýtt?
En það þýðir ekkert að spyrja út
í loftið, þegar enginn er til að
svara — maður á bara að gegna í
allri undirgefni.
Ég er komin að Stað á tilsett-
um tíma og pískra við jafnöldr-
ur mínar, sem ég hef verið með
á skóla í einn eða tvo mánuði um
veturinn. Kvíðinn og ónotaspenn-
ingurinn er ekki eins mikill núna.
Maður veit, að það er ekkert að
óttast. En samt er ekki alveg laust
við, að einhver glímusjálfti hrísl-
ist 'um mann.
Mér er boðið inn í stofuna, og
einhver kökkur sezt í hálsinn, er
ég stíg yfir þröskuldinn. Hefur
tíminn nú rétt einu sinni staðið
kyrir. Presturinn — doktorinn —
hornspangagleiraugun — blöðin
og stóra bókin — allt er þarna á
sama stað: Var ég ekki hér inni
rétt áðan?
Setjast — byrja. Ég les, og ég
hætti — þeir tala saman í lágum
hljóðum, prestur og doktor, —
halda þeir, að ég heyri það ekki
samt?
Nú á ég að lesa annan kafla —•
og ég les, og ég er stöðvuð:
„Gera svo vel að lesa þetta aft-
ur.“
Ég finn, hvernig blóðið þýtur
fram í vangana og lófarnir svitna:
Bilt við, stóð þarna, hafði ég nú
ekki borið það rétt fram?
Og kaflarnir koma einn af öðr-
um, doktorinn skrifar athugasemd
ir, en presturinn gengur um gólf
með þumalfingurna krækta undir
vestisboðangana. Þetta eru fram-
burðaræfingar af ýmsu tagi, og
loks taka þær enda. En ekki er
mér sagt að fara út.
Nú er ég spurð spjörunum úr.
Heimili mitt — hef ég alltaf átt
þar heima? Hvaðan er faðir minn?
Móðir mín? Ég segi föður minn
fæddan í þessari sveit, móður mína
uppi á Héraðinu. Hvaða bæ? Ég
svara því. í hvaða hreppi — ég
hinkra við, það var aldrei sagt, að
bærinn væri í neinum hreppi, held
ur bara í Skógum, en kannski þetta
sé vitleysa hjá mér.
Presturinn kemur mér til hjálp-
ar og segir, hvaða byggðarlag þetta
er á Héraði. Er hún þar uppalin?
Nei — hingað í sveitina fluttist
hún á áttunda árinu, hefur verið
hér síðan.
Þegar doktorinn hættir að
spyrja mig, taka þeir lærðu menn-
irnir, tal saman — og gleyma mér
samstundis. Doktorinn er ákafur og
sagist hér hafa fundið óvenju skýrt
dæmi um það, sem hann vilji kaila
„samræmdan framburð“: Ékki of
harða norðlenzku—ekki lina sunn-
lenzku — ekki Austfjarðaflámæli
— ekki hljóðvillu. Þetta hefði
hann þurft að fá tekið upp á plötu
til skýringar við framburðar-
kennslu, segir hann.
Hjartað í mér tekur kipp og ég
laumast til að skotra augum á
manninn, sem segir þessi ótrúlegu
orð. Gott, ef ég sé ekki einhver
ánægjuleiftur í augunum að baki
stóru hornspanga-nna. Ábyggilega
var það áhugi. Og hann heldur
áfram — spyr, hvorf sé ekki raf-
magn þarna úti á Ströndinni.
„Nei, ekki að gagni, því miður,“
anzar presturinn — frystivélarnar
voru knúnar með einhverjum rokk,
en það var lélegt rafmagn. Næsta
rafstöð í lagi — 'hún væri nú vist
á Eiðum, og þar væru auðvitað

T t M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ