Tíminn Sunnudagsblað - 09.02.1969, Qupperneq 15

Þegar þeir höfðu grafið gryfju,
er þeim þótti hæfileg, kom Jón til
þeirra til þess að líta til með þeim.
tti hann þar nokkur orðaskipti
við vinnumennina sína, og var það
saga þeirra beggja, að hann hefði
sagt, þegar hann hafði virt líkið
fyrir sér, að bezt væri að skera
höfuðið af bolnum. Virðist þeim
orðum hafa verið beint til Ingi-
mundar, og dró nú húsbóndi hans
upp brennivínsflösku og staup, er
hann skenkti á tvívegis handa hon-
um, svo að kjarkur brygðist hon-
um síður. Við þessu vildi Jón þó
aldrei gangast. Af Sigurði Guð
brandssyni varð engin vitneskja
höfð, því að hann hafði gleymt
öllu, sem gerðist, fyrir hræðslu
sakir, en Þorkell Gunnlaugsson
virðist hafa hvarflað frá á meðan
Jón ræddi við vinnumenn sína. En
báðir höfðu þeir hermt honum orð
húsbóndans á sama veg.
Jón var í brott farinn, er Ingi-
mundur dró upp hníf og mælti
við Ingjald:
„Skal það þá gilda?“
Ingjaldur kvað já við og brá
fyrir sig dönsku: Það gilti enten
Liv eller Död. Þorkell, sem stóð
hjá, sagði um leið og IngimunduT
brá hnífnum á há'ls kerlingar:
„Því viljið þið gera þetta, pilt-
ar? Eruð þið vissir um, að ekki
verði grafið upp?“
Annar hvor svaraði, að það hefði
presturinn fortekið. Luku þeir síð-
an verki sínu.
Þegar þeir höfðu afhöfðað kerl-
ingu, snöruðu þeir líkinu á grúfu
í gröfina, settu höfuð við þjó og
sneru nefi til saurbæjar. Að því
búnu báru þeir á það stóra steina,
bæði á herðar og fætur, og huldu
loks hræið moldu og grjóti. Þeg-
ar þeir gengu frá dysinni, mælti
Ingjaldur:
„Þú bíður þar döpur dómsins“.
V.
Tvær vikur liðu, og ekki komu
valdsmennirnir suður á Garðskaga,
enda hafði enginn orðið til þess
að segja þeim tíðindi þaðan frem-
ur en áður. Upp úr miðjum ágúst-
mánuði skaut Skúla fógeta loks
upp. Prétti hann þá, hvað gerzt
hafði, kom nafni á bráðabirgða-
rannsókn og sendi Vigfúsi Þórar-
inssyni bréf um dauða og greftr-
un kerlingar. Taldi hann, að
Elin hefði „sálgað sér sjálf“ og
sagði, að hún hefði verið „ofan-
tekin af presti og hreppstjórum
og án víðari umvafa jörðuð“. Má
af þessu ráða, að hann hafi litlar
eftirgrennslanir haft og kastað
höndunum til bréfs síns. Fáum
dögum síðar sömdu hreppstjór-
arnir loks næsta losaralega
skýrslu um för sína að Gufuskál-
um. Um svipað leyti vannst séra
Agli einnig tími til þess að hripa
yfirvöldunum bréf um málið. Hon-
um var í mun að bera af sér, að
hann hefði séð Mkið, tekið það of
an eða yfirleitt verið við málið
riðinn. Að fengnu bréfi prests og
skýrslu hreppstjóra tilkynnti svo
loks landfógeti stiftamtmanni at-
burðinn.
Þegar hér var komið, hugðist
von Levetzov stiftamtmaður láta
til sín taka. Skipaði hann Skúla
fógeta að reisa mál á hendur þeim,
sem á tortryggilegan hátt væru
dðnir við dauða og dysjun EHnar.
En nú kenndi þess, að grunnt var
á hinu góða þeirra á milli. Skúli
taldi sér ekki skylt að takast slíkt
á hendur og neitaði algerlega að
hlýðnast fyrirmælum stiftamt-
manns í þessu efni, og þó von
Levetzov margendurtæki skipun
sína, sat Skúli við sinn keip. Því
fékk stiftamtmaður þó framgengt,
að Elín var grafin upp, og fór
Jón Sveinsson landlæknir suður að
Gufuskálum þeirra erinda síðasta
dag ágústmánaðar. Skoðaði hann
líkið, en fann ekki á því neina
áverka. Rakaði hún hár af höfði
þes.s, svo að hann gæti betur kann
að hvort hörnðkúpan væri löskuð.
Varð sá úrskurður hans, að hún
væri heil, sem og önnur bein, en
andlitið svo rauðleitt, að hugsan-
legt væri, að henging hefði orðið
konunni að aldurtila. Var líkið
dysjað á ný á Gufuskálastekk að
lokinni þessari skoðun.
VI.
Trúlegt er, að Gufuskálafólki
hafi létt, er álit landlæknis varð
á þessa lund, því að mjög lá grun-
ur á heimilinu, og þá einkum Ingj-
aldi, um tildrög að dauða Elínar.
Þessu fylgdi þó, að nú var yfir-
völdum kunnugt orðið á ótvíræð-
an hátt, hversu lík Elínar hafði
verið leikið, er það var dysjað.
Komið var fram á haust, er loks
komst skriður á málið. Stiftamt-
maður hafði um síðir beygt sig
fyrir þrákelkni Skúla fógeta og
skipað Sigurð klausturhaldara Ól-
afsson sækjanda. Og nú geirðust
sumir þeir, sem áður höíðu látið
sér hœgt, áhugasamir um rann-
sókn málsins. Séra Egill Eldjárns-
son, sem beið þess að verða svipt-
ur embætti sínu sökum drykkju-
skapar, kveið því, að Elínarmálin
yrðu honum einnig til áfellis.
Fangaráð hans varð að reyna að
koma sér í mjúkinn hjá Skúla og
leita hjá honum halds og trausts
gegn stiftamtmanni. Einn haust-
daginn skrifaði hann honum svo-
látandi bréf:
„Nú fellur einasta til erindis í
þessum flengjandi hasti, að svo
sem Jóns Sæmundssonar forsóm-
un í að vakta Elínu Stefánsdótt-
ur svo sem tilbærilegt var, þar
hieimilisfóTkið hefði vitnað f.vrir
séra Guðmundi og hreppstjórun-
um, að hún hefði vöktunarmaður
í nokkra daga með miklum hljóð-
um verið og freistingarfortölum,
samt lét hvorki séra Guðmund né
mig fá að vita af hennar þvílíku
ástandi, svo við hefðum getað lag-
fœrt hana með guðsorði . . . .má
sýnast hafa flýtt hennar ofhastar-
l'egum dauða og verið sú sérleg
asta orsök til hans, svo mætíi
mínum herra landfoged þóknast
að anmóða héraðsdómarann að
ganga grandgæfilega eftir þessu,
því varðar mest til allra orða. að
undirstaðan sé réttleg fundin, og
hér af mun hafa mest orsakazt
allt, sem nú er á daginn komið.
En hugur minn segir mér, að sá
góði okkar, hvern þér útmáluðuð
með lit og auðkenni á síðast-
höldnu manntalsþingi, muni ekki
ganga mjög hart upp á Jón Sæ-
mundsson og gjarna sjá, að sökin
lenti á öðrum en honum.“
Sjálfur treysti prestur sér ekki
til þess að standa fyrir máli snu
sökum „elli, heilsuleysis, ringls og
svefnleysis“, og var vörnin falin
Jóni hreppstjóra Þórðarsyni í Junk
aragerði.
Fátt kom fram við rannsókn
málsins, er henda mætti réiður á,
umfram það, er þegar hefur ver-
ið sagt. Vinnukona ein á Gufuskál-
um, sem kvaðst hafa vakað yfir
veiku barni nótt þá, er EMn dó,
og aðeins blundað litla stund, full-
yrti, að Ingjaldur hefði ekki getað
farið úr rúmi sínu, án þess að hún
yrði þess vör, og ekkert vitnanna
impraði á neinu, sem til þess gat
bent, að Elín hefði sætt harð-
hnjaski af hálfu Ingjalds né neins
annars á heimilinu. En þess er að
geta, að Hér voru ekkf aðrir til
frésagnar <m Gufuskálahjón og
T í M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ
111