Tíminn Sunnudagsblað - 09.03.1969, Síða 16

vetrarmaður líka Ég var hór og
þar í kaupavinnu í Borgarfjarðar-
sýslu og Húnaþingi og eitt sumar
í vegavinnu. Svo var það, að ég réði
mig barnakennara, fimmtíu og sjö
ára gamall orðinn. Þá vantaði víða
kennara í sveitum, og menn uiðu
fegnir að fá mig. Fyrst var ég á
Snæfellsnesi, en svo barst ég viðar
um, og seinast kenndi ég tvo vetur
á Ströndum. Já, Strandirnar.
Veiztu það, að mér þykir vænzt
um Strandamenn allra íslendinga.
Ég held, að annað eins fólk sé
hvergi til á byggðu bóli, og sæti
þó ekki á mér að kvarta yfir
öðrum. Ég gef þeim tíu í einkunn
í öllum greinum manndyggða, þú
skrifar það — ellefu, ef það stríddi
ekki á móti lögum og Tandsvenju
að fara svo hátt. Ég hef þó verið
kennari og átt fræðslumálastjórn-
ina yfir mér. Ég kvaddi þá með
vísu, sem ég skrifaði í gestabók,
mig minnir á Hvalsá — reyndar
er hún mest orðaleikur:
Byggðir Stranda batzt ég í,
bjó í Strandarönnum.
Aldrei strandar upp frá því
ást á Strandamönnum.
— Verður ekki Staðarsveitin af-
brýðissöm?
— Ég vona, að ekki komi til
þess. Þú getur séð, að ég er henni
ræktarsamur sonur, því að stund-
um flyt ég yndi hennar með mér
á ferðum mínum. í fyrravor kom
ég einu sinni út heima snemma
um morgun — eldsnemma, því að
ekki eru margir árrisulli en ég.
Það var glaðasólskin um haf og
hauður, morgunljómi um allar
jarðir, og sægur af svönum niðri
á tjörninni — Hofgarðatjörn heitir
hún. Ég ætlaði kannski að bregða
mér í aðrar sýslur, og nú hljóp
ég inn tiT þess að sækja segul-
bandið, svo að ég gæti haft svana-
sönginn frá Hofgörðum, óð fugl-
anna í Staðarsveit, með mér í ferða
lagið. Og meðan svanirnir sungu
íyrir mig á segulbandið, orti ég
sjálíur:
Ekki vil ég úti um land
átthögunum gleyma:
Set ég upp á segulband
svanakvakið heima.
Mörg þar röddin gild og góð
glymur yfir landið.
Ótal fögur fuglahljóð
festi ég á bandið.
— Þér er létt um þetta —
kannski viðlíka og Staðarsveitars
svönunum að syngja?
—Já, það er líklega eitthvað
svipað. Sé nokkuð satt, þá er það,
að ég er síyrkjandi:
Dvalins glóð ei dvínar góð,
drótt sá óður kætir.
Eru Tjóðin íslands þjóð
andans fóðurbætir.
Þetta hrýtur svona út úr mér.
En níð yrki g ekki. Né klám.
Bregð í hæsta lagi fyrir mig tvi-
ræðu orðalagi. Þá freistar orðaleik-
urinn mín. Rímið er mér svo til-
tækt, kannski eðlisgróið og sann-
arlega Tangþjálfað, að ég þarf ekki
að hugsa mig um, ekki að velta
neitt vöngum. í fyrravor var ég
norður_ í Hörgárdal, á Steðja hjá
Erni. Á Krossastöðum var stúlka
af Akranesi. Hún frétti til mín og
hringdi í mig til að spyrja mig
einhvers að heiman. Ég varð að
hygla henni með vísu:
Umg og rjóð og æskuhlý,
æ með sefa glöðum,
lóan syngur dírrindí
dátt á Krossastöðum.
Einu sinni var ég á framboðs-
fundi á Hlöðum á HvaTfjarðar-
strönd — ætli það hafi ekki verið
1956, þú marnst? frambjóðend-
urnir voru fjórir og sátu þar uppi
á pallinum fyrir endanum á saln-
um. Nú kemur inn hundur, mó-
rauður, frá bæ, þar sem fólk var
mjög stöðugt í fylgi við Pétur
Ottesen, kempu þá. Móri lallar
viðstölulaust inn salinn, líkt og
hann hefði alla ævi þjónað á þing-
málafundum, stekkur upp á pall-
inn og rakleitt til Péturs. Móri
var ekki fyrr setztur við fætur
Pétri en ég hafði ráðið við mig,
hvernig segja ætti þessa sögu:
Afbragðsvel mér á þá Mzt,
alla saman fjóra.
Einn af þeim mun eiga víst
atkvæðið hans Móra.
— Hefurðu ekki komizt í kast
við snillingana þingeysku?
— Ekki geri ég orð á því. Þó
hef ég átt orðastað við Egil Jónas-
son á Húsavík. Þingeyingar voru
á ferð á Snæfellsnesi, og þetta var
bændaför, og Staðsveitungar buðu
þeim að matast í fundarhúsi sinu.
Auðvitað varð ég að ljóða á þá. Ég
var fenginn til þess að yrkja kvæði
— hét Refur bóndi þann daginn
og annað ekki, þú skilur. Þingey-
ingar buðu mér í bílinn með sér
út á Sand, einn af þessum stóru
skröttum. En Egill var ekki í hon-
um, heldur ók eins og fursti í litl-
um bíl. Nú sprakk hjá Agli ekki
langt frá Sandi, svo áð hann varð
dálítið seinni þangað en við. Ég
mælti, er hann steig út:
Þrek er enn í Þingeyingi,
því eru allar farir greiðar.
Þó að undir Agli springi,
alltaf kemst hann sinnar leiðar.
Egill svaraði nokkru seinna:
Þoldi ei bíilinn þetta hlass,
því var von, að slangan springi.
En að skjóta ref fyrir rass
reyndist ofraun Þingeyingi.
— Þú hefur sjálfsagt marga vís-
una heyrt á ferðum þínum?
—Bæði vísur og annað —
ég legg eyrun við öllu, og ég skrifa
mér allt til minnis, sem mér finnst
vert að varðveitist, þú skilur það.
Maður heyrir marga söguna sagða,
og sumt er alkunna, en annað vita
kannski ekki nema einn eða fáir.
Það eru til dæmis á kreiki ýmsar
sögur af Stefáni Tómassyni á Egilsá
— Stefán læknir var hann kallað-
ur, trylltur drykkjumaður, en
vísnagerðarmaður, ef svo bar und-
ir. Nú býr á Egilsá þremenningur
við mig, skáld af annarri gerð en
Stefán læknir, Guðmundur L. Frið-
finnsson. Og einhvers staðar fisk-
aði ég upp síðustu vísuna, sem
Kristján Fjallaskáld kvað. Hann dó
af drykkjuskap á Vopnafirði 1869
— á útmánuðunum. Hann var
dauðadrukkinn á plássinu, og
menn báru hann þar upp á búðar-
loft og lögðu hann til. Að því
starfaði Jón einhver frá Skálum.
Þegar hann var að hagræða Kristj-
áni, rumskaði kauði, renndi upp á
hann blóðhlauipnum augum og
drafaði:
Jón frá Skálurn, þyl ég þér,
— þrotnar mál og kraftur:
Fúin sálin í þér er,
úldinn gáluraftur.
Morguninn eftir var Kristján
dauður og stirðnaður. Þannig var
sá pistillinn.
En það þarf ekki alltaf langt
að l'eita. Þá dettur mér í hug, að
208
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ