Tíminn Sunnudagsblað - 30.03.1969, Qupperneq 17

— Það lánaði í veginn. Þett-a
þótti alveg furðulegt — að fá veg
um Jökulclalimn. Sumir héldu, að ó-
gerlegt væri að vega hann.
— Fólk hefur verið efnað þar?
— Öðru nær. Það átti engan
eyiri, nema gamla fólkið. Þetta var
á kreppuárunum — gættu að því.
Mitt í hörðustu kreppunni. Held-
urðu, að það hafi verið hátt, verð-
ið á ditkakjötinu þá? Mig minnir,
að gömul kona legði fram helm-
inginn — gömul vinnukona, sem
aldrei hafði gifzt, systir Þorvalds í
Hjarðarh'aiga. Nei — það var ekfci
af því, að það ætti mikið af pen-
ingum á Jökuldainum, síður en
svo. Þaö var öðru vísi, þegar ég
var strákur. Þá áttu þar. flestir
bændur peninga — margir voru
stórrikir og sátu á gulli.
— Frá Englendingum?
— Fi*á Englendingum. Fengnu
fyriir sauði. Það þurfti ekki svo
mikið að brúka peninga þá, fólkið
líka samhaldssamt. Menn geymdu
þá í sokfcbolum. Þetta voru stór-
bændur allt saman, þegar ég man
fyrst eftir, kóngar í rí'ki síinu.
— Svo byrjaði vegagerðin með
þessa lánspenimga?
— Ég byrjaði ótrauðuir, og þetta
mjakaðist áfram — jú-jú. Vegua-
inn lengdist ár frá áiri, og seinast
stóðuim við í Námaskairði og sáum
yfir Mývatnssveitina. Þá var hjörn-
inn unninn.
— Ekki hefur Þá verið komin
brú á Jökulsá þar efra?
— Nei-nei. Yfir hana varð að
fana á ferju. Ég fainn brúarstæðið.
Það var búið að rífast um það, og
menm höfðu helzt augastað á brú-
airstæði uppi við Möðrudal. Þar
hefði brúin að vísu orðið stutt, en
Vieginn hefði þá orðið að leggja
yfir hraunkafla, tuttugu kílómetra
breiðan. Hagnaðurinn hefði étizt
upp og meira til —þar að auki
hætta á, að áin bryti sér farveg
utan við brúna. Svo kom Geir
Zoega einu sinni og bað mig að
huga að heppilegu brúairstæði. Ég
gerði það, og svo sagði ég: Þarna
á brúin að vera. Og þar varð hún.
—Víðar heíur þú vegað fyrir
austam?
— Miklui víðar: Ég gerði til
dæmis veginn í Hrafnkeisdal. Og
veginn yfir í Njarðvik. Og áður
en ég fór að auatan var ég búinn
að velja vegarstæði yfir Héllis-
beiöi milli Jökulsárhlíðar og Vopna
fjarðar. Við mældum fyrir þvi,
Sveinn K. Sveinssoin og ég. En bíð-
um nú við: Ég verð að segja þér
af því, þegaf ég kom að brúnni á
Jökul’Sá á Dal hjá Hjarðarhaga.
Þetta var járngrindabrú, skal ég
segja þér, og við gerðum han-a á
landi. Hún átti að koma þar, sem
gamli kláfurinn var, og mér hafði
hugkvæmzt að draga hana yfir ána
á kláfvírunum. Fyrir þessu var ilia
spáð, og Þorvaldur í Hjarðarhaga
kom til okkar um morguininn. „Ég
ætfa að horfa á, þegar þið missið
hana í ána,“ sagði hanm. En ég var
búinn að reikna dæmið, hve mikill
hluti af heildarþunga brúarinnar
rnyndi hvíla á vírunum. Eftir rúma
kiukkustund vorum við foúnir að
draga brúna yfir. Litlu síðar kom
Sveinn K. Sveinssom til þess að
stjórna smíði brúar hjá Brú. Hon-
um þótti þetta líka kraftaverk,
v erkf r æ ðin g num.
— Átt þú ekki eitthvað í veg-
inum yfir Oddsskarð?
— Já, vegurinn um Oddsskarð.
Það er sá þjóðvegur, sem hæst
liggur, og búið að kveða upp þann
úrskurð, að þar væri ókleift að
gera veg. Oddsskarð — það var
mesta ævintýri. Búið var að gera
vegairnefnu út í Breiðuvík og um
Dysjasfcarð ofan í Viðfjörð. Þaðan
átti svo að ganga ferja til Nes-
kaupsstaðar, mesta vandræðafyrir-
tæki. Imgvar Pálmason hringdi til
min og spurði, hvort ég vildi ekki
Itia á Oddsskarð og bað mig að
koroa til móts við sig uppi á fjall-
inu á sunnudegi, sem hann tiltók.
Ég fór til Eskifjarðar og gisti þgr
(jj* iagði svo á fjiallið á sunnudags-
morguninn. Um háde’gi'Sbilið hitti
ég svo Ingvar og bæjairstjórann
í Neskaupstað, sem hanin hafði með
sér. Þá var ég búinn að merkja
allar beygjur á hugsaniegu veg-
arstæði að suinmian verðu — reisti
upp steina eða hlóð smávörður. Á
sainxa hátt markaði ég leiðina ofan
til aö norðan verðu. Ég taldi sem
sé ekki frágangssök að koma þarna
vegi. Jngvar spurði mig svo, áður
en við skildum: „Má ég bera þig
fyrir því, að hægt sé að gera veg
um Oddsskarð?" Og ég játaði því:
Það héldi ég.
Um hausbið kom ég til Reykja-
víkuir, og daginn eftir h’ringdi
Geir Zoega og spyr: „Er það rétt,
Eimar, senx haft er eftiir þér um veg
unx Oddssfcarð.“ Mér varð um og
ó, því að ég fann, áð í spurning-
unni fólst ásökun um fljótræði.
Og ég hafði ekki haft nTeðferðis
nein mæJitæki. Samt gat ég ekki
annað en játað þessu Upp í Odds-
skarð gengur gil, og það var þetta
gil, sem olli því, að vegagerð hafði
verið taiin þar ókleif. Og nú
spurði Geir: „Hvað urn gilið?“ Ég
sagðist fara uban við það.
Um vox*ið var óg aftur staddur
í skrifstofu vegamálastjóra, og þá
hriingir Eysteinn, Eysteinn Jónsson
og er að ámálga. að vegarstæðið
verði mælt.. Og ég heyri undix
væng, að hann vill. að Árni Snævan
verði látinn mæla það. Hanne:
Arnórsson var sem sé búinm at
telja ógerlegt að vega Oddsskarð
Zoega vildi þó sijálfur ráða, hvern-
ig hann' skipti v-erkum með mönn-
um sínum, og viku eftir að ég
kom austur gen’g ég fram á Hann-
es á Eskifirði. Við vorum gamal-
kunnuigiir, því að harnn var krakki
að alast upp á Hesti, þegar ég var
Hvanneyri, svo að ég spyr glað-
hl'akkailega: „Ertu kominn til þess
að mæla veginn um Oddsskarð?“
Einni eða tveimur vikum seinna
hitti ég hann aftur á Eskifirði. Þá
gekkst hann þá við því, að liklega
væri skarðið ekki óvegandi. Og
það vair að nxestu leyti farið eftir
steinunum, sem ég reisti — alveg
að sunnan verðu. En ekki kunnu
mér allir þakkir fyrir þetta basl
mitt. Sumarið eftir átti ég að niæla
fyrir vegi úr Viðfirði út á Barðann.
Bændurnir þar út frá voru fyrir
á fyrsta bænuni, seni ég kom á, og
skömnxuðu nxig blóðugum skömm-
um. Þeim fannst 0ddsskarðsvegur-
inn tikæði við sig. Þar sannaðist,
að erfitt er að gera svo öllum líki
— Þú hefuir farið austur nxeð
fjölskylduna, þegar þú gerðxst verk
stjóri þar?
— Nei, ekki fyrst. En svo varð
ég yfirvei'kstjóri, og þá varð ég að
hafa búsetu fyrir austan. Ég settist
að á Reyðarfirði — það árið 1945.
Á sumrin hafði ég bækistöð mína
við Lagarfljótsbrú. Það var mið-
svæðis og fljótlegt að bregða sér
hvert sem var um héraðið. Þegar
ég gerðist of gamall til þess að
gegna þessu starfi, sem óneitan-
lega er talsvert erilsamt, fluttist
ég til Reykjavíkur. Flokksstjórarn-
ir fyrir austan kvöddu með veizlu
er ég fór í. Enn sfarfaðá ég
þó um skeið hjá vegamálastjórn-
innd, og eixn átti fyrir mér að liggja
að læra verk, senx ég haíði ekki
fengizt við fyrr. Sá, senx saiunxað
hafði tjöld handa vegagerðinni,
E3I«it Sehranx seglasnumairi, bað
um aðstoðarmann, og ég varð fyr-
T í M 1 N N — StJNNUBAGSBLAÐ
281