Tíminn Sunnudagsblað - 01.06.1969, Page 13

/
í
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
7
/
/
/
/
>
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
Danskur maður, sem oft hafði
virt Örvarodáa og axir steinaldar
mðl'Jia fyrir sér með spurn í
atigiiitt og undrazt handlag
|eirra, stóðst að lokum ekki
mátið: Hailli dró að sér tinnu
og tók að þreifa sér um það,
hvernig unnt væri að kljúfa
hana og fleyga, svo að úr yrðu
nothæf tæki. Við það mátti
hann ekki nota neitt annað en
það, sem steinaldarmönnuhum
hiaut að hafa verið tiltækt. Og
að lokum fann hann réttu að-
ferðimar: Þannig hlutu þeir að
hafa farið að.
Fornleifafræðingar hafa líka
reist bræðsluofna með því sniði,
sem ætlað er, að fornmenn hafi
notað við járngerð, og prófað,
hvernig gafst að bræða í þeim
járngrýti, og þeir hafa gert til-
raunir með sviðningarækt, er
lengi var stunduð. Þannig hafa
ýmsir menn leitazt við að kanna,
hvernig löngu horfnar kynslóð-
ir höguðu störfum, sem nú eru
fallin í fyrnsku.
Fyrir nokkrum áratugum
heyrði lítill drengur norður í
Skagafirði, dóttursonur Sveins
frá Mælifellsá, sem Veraldarsög
una skrifaði um ævintýri lífs
síns, Hellismannasögu lesna á
kvöldvökum á heimili sínu. Hon-
um varð Valnastakkur svo minn
isstæður, að hann gat ekki
gleymt honum. Hellismannasaga
er ekki sannsöguleg, þótt vissu-
lega hafi útlagar dvalizt í Surts-
helli einhvern tíma í fyrndinni.
En drengurinn eignaðist þann
draum að búa sér til völustakk.
Hann hól'st handa um þetta fyr-
ir tæpum fjörutíu árum. Hann
var lengi áð þreifa fyrir sér,
hvernig stakkurinn skyldi gerð-
ur, svo að hann yrði góð brynja,
líkt og Daninn, sem fleygaði
tinnuna, og þriðju gerðinni og
þeirri, er úr varð traust brynja,
hefur hann ekki enn Iokið. Þó
Valnastakkur við fornmunaþilið.
er hann koniinn svo vel á veg
með hana, að hann gctur brugð-
ið sér í hana.
Hann heitir Andrés Valberg,
þessi maður, og er við fleira
Ljósmynd: Gunnar.
brugðinn cn flestir aðrir menn.
Vandfundinn mun maður, sem
safnað hefur jafnmargvíslegum
náttúrugripun, og menningar
minjum og hami.
é|g ekki ýkjaigamal, eir ég fékk
heátebólgiu. Þá varð það mér til
bjairgar, að Jón Miagnúisson í Gdl-
botd, sem nú á h'eima á Sauðár-
kréki, Iiáinaði pabba (vo eMishesta,
svo að hægt væni að ná i héraðs-
lækindimn á SauðáTtoróiki, Jónas
KrdstjáinisisiO'n. Upp úr hedlabólgunni
fékk éig sro krampa Þá kom mér
m hjálpar meðai frá Sigmundi
hómópata Andiréssyni, bónda á
Vindh'eimum. Síðan hef ég tiölla-
trú á sikottuilœknuun og andalækn-
imgum oig hef oftlega notið þeinra,
er aðtrir hala staðið ráðþrota.
Þriggja ána fimttist ég svo í Kállf-
árdal í Gönguskörðum. Þa>r átti
ég heima til elk-fu ára addtirs.
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
469