Tíminn Sunnudagsblað - 08.06.1969, Síða 5

Tíminn Sunnudagsblað - 08.06.1969, Síða 5
f JyatMam óþetakita heim, með VéJluim og öðruim óskapaaði, og eitt, sem vísiindiin stenda nú andsþænis, er yfirTOifa-ndi inatarskortnr, en á meðan þruimalr páifiiimn méð sinni guðsrödd suður í Róm, út af svo- kaiiaðri pilitu, og flietibir upp í heigd bók á setnimgu, sem mun vera ©itt- hvað á þessa teið. „Verið frjósöm Óg upþfyffiið j'örðima, og niðjair ^kkiar skiulu vera, sem sandur á éjávarst'rönd fiskar sjávarins oig fugiar 'ÍK>ftsinis.“ Þebta er kirkjuun- Bii' franffiag: Fleiri sáttir tii að níyrða og drepa, Oig var ekki við Öðru að búast úr þeirri átt. Nú veiit ég, að einhver mnn h'Ugsa: Þetfa er nú nnedri trúieys- iugi'nu. En svo er nú ekfci, sem fram befuir kornið í öðnurn Skrif- uan hjá mér. En væd ekki kom- inn tímffi tii að stmíklkia upp spffiin, hætta við þetta Mósesarrugl og byrja nýja lærdóniskviðu, sem væd í samn æmi við m'emminigu nú- títnans. Ég held, að þáð vær| vei haegt, án þess að raska svo mjög viö kjarna 'kriStinsdiónnsiins. Affit það, sem menn ekfci þekkja eða skilja, eru þeir hiræddir við, og heifiur það fyligt mammskepn- umni frá því hún kom fyrst ofarn úr trjánum. Frumstæðlir þjóð- fiokkar hrædduist myrkrið og sátu skjál'famdii í hreysum og hellum. Menm liiræddusit himintunglin, ef kom sólimyrkiri eða tungiimyrtori. og svona mætti tengi telja. Nú kunmia tnienm Skii á þessu og mörgu fleira, en hræðast þess i 9tað kjarnorku- spren'gjuna. En hún mun einnig verða vfirunmim, og stuttur tími framiumdan, þar ti'l fadð verður á mifli hnatta. Affit þetta hefuir mann vitið getað teyst. En eitt ©r óráðim gáta enn í dag. Þar er mannkyn- *ð engu nær heidur em þegar það skreið á fjórum fótum. Þetta hef- ur þó fyligt þvi fram á þennan dag. eins og skugginm og gengið uindir ýrnsum nöfnum: Huidufólk átíar, draugar, vofur, afturgöngur, andar. effiífðairve'rur. Það er ósköp eð'liteigt. að manm- kyniið sé emm eims og steinaldair- menm í þessum fræðum. Eng- uiuí ber fremur að leysa þessa þraut em hinu svokailaða samfélagi fcristinma mamna, kirkj- unmi. En hún virðist ekki sam- ræmast menmingunmi, er langt á efbiir þróuninmi í heiminum og sbendur i sömiu sporuin og hún Stóð fyrir tæpuan tutfugu öldum. Hún mæuir hara upp í iljarnar á IfMINN - SUNNUDAGSBLAB freTsaramum, allt frá þvi ihanm hvarf sjónum og hefur það eiitt að Teið- airijjósi, sem er vissulega úr fall- egustu og skynsanffiegustu ræðu, sem haldin hefur verið: „SæTir eru fátækir í anda.“ En væri ekki kontinn tínffi tffi að kirkijam færi að mumska og starfa í anda ræðumanmsims mikla frá Nasanet, moiba skymsemima og taka Vísiindin í sína þágu. Allt mann- kymið þráir að sijá bak við þetta tjald, og þá fyrst myndi vafcna áhugi niúifcímaimanmsms á fcirkju- legum afchöfmium, ef kirkjummi tæk- ist að lyfta því og þyrfti þá eng- inm okkar góðu presfca að fcvíða á- hiugaieysi sókmarbarna sinma. eða viljalleysi að fconna og bliusta i kirkj- 'unum þeirra. þött þeir mæni á þær tómair mú. Vafcnið, þjónar kirkjunn ar, em gamgið e'kki sömu leið og oáliinm. II. Þá er fyrst tffi að tafca. að árið 1761 koma að Berufirði presfcs- Itjón suinmam úr Árnesþingi, semi hétu Nitouites Magmússon og Rósa Snorradóttir. Með þeiim kom vimmu maður. að nafini Jón Þorstéins- son. tvitugur að alidri, og var Ramgæimigur að ætt. Ekki eru kummar neimar heimffildiir umi ferða- Iiaig þeissa fólfcs, anmað em það, sem affiir geta ímyndað sér, að leiðin var löng o.g ströng, yfir eyðisanda og jökuivötn að fara og aðrar tor- færur og himdramlr erfiðar á frum stæðunm farartækjum, að dómi ofcfcar nútímiamanma. Hjón þeissi, sem hér voru á ferð, hafa lifað á vörum niðja þeirra. sem urðu mairgir og þekkt fólk um al!a Aust'filiði og víðar Þar á meðaT eru piresbsfrúr og prestat'. sem prýdd u hvent kirik'jusetur á næstu fjörðum, breppsbjórar og aðrir fyrimmenm — semi sagt affiit sæmdainfó'l'k. og nöfm þeirra hera niðjar þeinra emm í dag. Enginm þarf að Ibaílda. að tffi þes'sara'r ferð- ar baifi verið vaffim liðleskja að fylgd'anmanmi, þótt niaifn hams hafi efcki rist djúpt á spjölduim sög- ummiar, í saimambuTði við nöfn prestshjóniainma. Ern kanmisfci er ekfci von till þess, þar sem hann sfcildi efcfci e'ftir siig nieina niðja. Sá, senn var kjöninin fciil þessarar flerðar. er einm af hjarðsveimunum íslenzku, sern hamm Benediki, fræmdi mium frá Hoffceigi sfc'rifar um í bók slnmi íslettdu, og heflur verið að reyiua aö öróða inm fyrir höfuðsfk'eiinia á fræðmtönmiumiuim. Enigum hefur víst dottið það i hug, að þeir fyndusrt svona nálægt otók- utr i því fornffi saigna, sem þjóð- .sagan hefur vairðveitt urn Sfcála- fi'ranld. Bn j>amnia hðfuir banin geymzt á vörumt fóífcsi'nis, anmars héfði harnn horfið þeigjaradii í djúp gieymskummair. þót.t haran hafi sennffiega borið l>uraga og strifc ferð- aniraraar. þar sent ekki var hátfcuir fyrit.imaniraa þessa tíma. að mylja raeitt undir sTíka piiba. Þó mtw það nú svo, að Jóin Þorsteirasson skildi eiftir sig spor. ekfoi síður en prests- hjónin, þótt á aran.am háfct væri, og veit engimrn hvað þassir meran hafa Skffiið eftir sig í íslenzkri þjóðar- sáT fi'á upphafi miammahyggðar hér á þessari sögueyju. Þeim, sem lögðu fyrir siig li'timíemirasku, famm'fc yfirleifcfc efcki taika því að miiranast mikið á nöfn þei'rra, svona skussa, og er jafnvel svo eran í dag, að þeirra er ekki mifcið getið, sem i sfcritirau sbanda. nema þá helzt ef þeir eru svolítið Toðnir unt lóíaraa, eins og kaffiað er. En ég ætla nú að Mfca vfir ævi- feriil þessa miáinns, eftir að hattn nemiur larad á austfii: zfcri grund. Eflaust hefui' haran verið trúr og tryg'gur sínum hús'bændum. sent fcemur fram i því, að hamn yfn gef- ur æs'kiustöðvar síraar og flvzt nteð þeim í ök'Unn héruð, sem virðast efcíki vera fýsiiegrý em einhverjair bús’ældaritegustu sveifcir landsiins, sem hanm kont úr. En afdrifarik varð þessi för haras Auistifi'rðimgumt, semt ég muin sýn-a frant á hér síð- ar. Leið harns varð etoki löng um Aust'Uirland, að miransta kosti ekki í Tifenda tölu. Hanm var vinmumað- ur í Bö.'Uifirði og síðast í Keldu- skóguint, og endaði hérvi'sbardaga sína nteð þei'iii hætbi, að hamn varð úfci á miffii KeTduSkóga og SkáTa á Beruif'jarðarsbrönd 20. miarz 1788 og famnst ékki f.vrr em eftir langa leifc, vifcu seinina, þá ef til viffl i'lia úfcfleiikmm, eftir því sernt fcom fram í sögumum seimina, og þarf varla að gera því skóraa að öðru leyti en því, að móðffi jörð er vön að giaraga frá simu. þegar tffi heranar basta kennur, og ef tffi viffi fieiri miuininar svangir á þessum tíma em á imörarauraum. * 10. Næst liggut' teið nffim út Beru- fjat'ðai'sbrörad. É;g æbla fraat hjá Skála 1 þebba siran, oig væri þó 435

x

Tíminn Sunnudagsblað

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.