Tíminn Sunnudagsblað - 20.07.1969, Blaðsíða 5

fíMhJ&iwa N'orðmatma, og heiba á
ifaalnin ffcifl. liðsinnis við bankastofn-
mlniinia, með því S&njtra.Oibanikáinin i
ösió hafði þá skorlzt dr lelk og
hætt við að ieiggja fnaim ráðg&ft
Wiulfcafé til stofinuniar banfcans. Kil-
dial sencli þegar einm af starfs-
inönnum bankans tl Kaupanainna-
jþiafnar fcill að ráðgast um málið við
Iþá Arnltsen og Warbung, aðalstofn
endur bankanls. Hafa Birni Jóns-
$yni minna verið þöfcfcuð afsikipfci
hans af Íslandsbanfeamáiimu á loka
Stigi þess en skyidi.
Þá er akeammtlegur þáttux af
Tlióro d dsen sbræðrum, Þorvaldi,
Þórði ,Skúla og Siguirði. Koma þeir
mjög við sögu og eintoum Sfcúli síð-
ar í bótounum.
Þórður vair franian af ævi m-jöig
geðþe-kkur maður, en va-r ektoi að
islam-a sfcapi heppiinin með M-utskip-ti
isifct í líf-inu. H-ann gerðist að, lœkina-
prófi loknu, kennari v-ið h-inn ný-
istofnaða Möðruval-a-slk'óila, en ve-rð-
n-r að þoka þaðan fyrir HaiMó-ri
Briem. Úr því verður hann læknir
é Suðurnesjum, öðlast þar mitoiar
vinsældir, gerist grjófcpáll í verzl-
unarsamfcökum í Kelflaví-k og læt-
ur si-g velferða-rmiál almenininigs
mifelu stoipta. Er hann því taiinn
sjátfkjörið þingmannsefni Guill-
brimgiu- og Kjósarsýáiu við fráfail
séra Þórarins Böðva-rssonar í Görð-
pm vorið 1895 og feHir Han-nes
líafstein þar með miklu-m atk-væða
mun. Han-n gerist þeigar attovæða-
mi'kil þingm-aiðu-r og lætu-r si-g eink
um bankamálin skipfca. Va-r hann
íramsögumaðu-r í íslandsba-nkamál
i-nu á þingin-u 1901. Áfcti hian-n, að
sögn mia-nna, mestan þátt 1, að lög-
in komust i gegn uim þin-gið. H-Iutu
þeir þi-ngmeinin, er að því Stóðu,
harða dóm-a, eintou-m fy-rir það að
sæt-ta sig við þá upphafflegu kröfu
Mutlh-afa að le-gg-ja Laindis'bank-a-nn
niðu-r. En fy-ri-r t-iistMi Magnú-sa-r
landshöflðingja va-r það ákvæði
feiit niður ' e-f-ri deild, ein-s og áð-
ur segi-r. Þórðu-r va-r þvi hugsað-ur
bantoastijóri við íisOlanid-s-ba-nk-a alf
mörgum fl-olkksbræðr-uim sí-mum,
og dr. Válltýr fulvissaði h-an-n um,
að hi-nir erle-n-d-u stjómend-ur
inyndu skipa hann í sfcöðun-a. Þórð-
ur ga-f upp þin-gisæt-i sitt og réði
því, að Va-ltýr var settu-r þa-r i það.
Björn Jónsso-n hafði áður sk-rifað
u-m iia-n-n -hárei-s-ta Tofgrei-n í Sunn-
anfara. Allt þe-fcfca st-uðiaði að þvi,
að Þórður mun ha-fa fcalið sér fyrir-
ihugaða bankaistjórastöðu vísa. En
(þelgar til skylidí t-afca, ruinmiu reipin
g-aris-amliega úr hön-dum Þórð-ar. Af
frá-sö-gn Þorstei-ns verður helzt ráð-
ið, að Valtýr h-afi sjálif-ur æ-fclað s-ér
bank-astijórastöðu-na, og ví-st fle-iri
úr röðum Valfýimga, og m-áski
Björn KrMjiánsson, sem lömgum
varð sleipiiT á-róðuirsmiaður bak við
tijöMim. Þeir Bj-örn og Vaitýr léku
Þórð þam-a hraklega, eftir þvi sem
Þorstei-nn seig-ir. Endir málsi-ns
va-rð s-á, að da-nsbur miaðuir, E-mdl
Stíhou, varð aðalbainkaistjóri, e-n
Báíll a-mfcniaður B-ri-eim nokfcurs kon
ar Tögfræðile-gur ráðunautu-r. En
h-ain-n 1-ézt áður en harnn tófc að
full-u við stöð-unni. Þórður varð
nú að láta sér nægja gjaTdkera-
Stöðu í baink-an-um. Ha-nin lét þó
að þrernur á-rum liðnum (1907) af
gjiaiMiker-astöðumimi og stund-aði úr
því 1-ækinimgar í Reytoj-avíto og hiaifði
að s-öig-n ærið þ-a-r að st-a-rf-a. Bauð
hanin si-g nofcfcru-m sinn-u-m fi-am í
sínu gaiml-a kjö-rdæmí e-n hlaut lít-
ið fyig-i.
End-al'o-k þess-ara sfcknpimga um
yfirráðin i íslan-d'sb-anka urðu þau,
að Hei-mias-tjórnarflokkud-nn fékk
Siighiviat Bja-rnason skipaðan ba-n-ka-
Stjóra við hiiðina á Söhou og síð
an To-flfce. Hannes Hafste-in setfcis-t
þa-r síð-a-n i banfc-astjóra-stöðu, e-r
hianm sfl-eppti ráðherra-embættinu,
og efltir það voru bankasfcjórastiöð-
urnar ei-natf bitbeim stjónmmálá-
fltoklkianna á víxil.
Málle-fni Kaupfélags ísfirðinga
fch-ins el'dra) ber allvíða á góma í
bótou-m Þonsteiins, o-g e-r það í alla
staði t-ilhlýðile-gt. S-toflniun K. í. o-g
fo-rstöðu þes-s ber ei-n-n-a hæst af
störf-u-m S'kúla utan em-bættisverfca
hans. Nok-krar athuiga-semdir vil ég
'gera við þessi skri-f Þo-rsteins.
Það, sem bratt fél-a-gsstofn-uninni
af st-okk-unum, v-ar auðvitað verzl-
unairhættir st-æ-rri tsaifj'arða-rveral-
-a-n-a, o-g þ-á einna helzt, að ve-rðið
á saffitfiskinum þótfci ailflit of l'ágt,
svo að gremju vakti víða. Er ra-un-
-ar getið um tM-rögin að stofn-un
félagsins, og mu-n sú írásögn nærri
sa-nni. Forsprökkuim fél-aigsstofn-un-
a'nimmia-r, einfcu-m þó sóra Sigurði í
Vigu-r, var tou-nin kaupfél-ags-
h-reyfing Suiður-Þi-nigeyi-nga, se-m þá
h-afði þetgar kvatt sór hljóðs í bl'öð-
-u-m og á ma-nnifiu-ndum og látdð
mikið að sér kveða. Síðast en etoki
sízfc fcom hér til sjálfStjónn-arhyggj
a-n og hina-r rót-tætou stjóm-mála-
iskoð-a-nir Skúlfi sjáilfls. En sé litið
á áivinininginin af rek-stri fcaupfé-
-lfiigsiin-s þessi á-r þe-ss, ve-rð-u-r sk-iffij
anleg-ur fög-nuðú-r sfcoflnenda fél-a-gs
ins yfir áranigirinu-m.
í Þjóðviljanum 27. des .1888 er
þess getið, að Ög.ursveitungar hafi
brugðizt vel við að verzita víð fcaup-
flóla-gið og alfihtenda þvl saltf-isb tl
Sölu. „Má eftaust þalkltoa því, að
fléHagilð klomslt á lag@iimar“, segir
T í M I N N — SUNNUDAGSBLA®
629