Tíminn Sunnudagsblað - 20.07.1969, Blaðsíða 9

Tíminn Sunnudagsblað - 20.07.1969, Blaðsíða 9
faalfði höfumdiuir þessa stöbu úr palgmaTtmáluini: Síðam geysa í bústainigBbokk, byrja reisu kæra, tóog, dall, eysil, ais(k né kopp dbki í hreysið fsena. Alimennt voru greinar þessar eignaðar séra Sigurði, oig bar hanm lyiíðt aldirei þamm orðróm af sér. Em tómthúsmönnuim fanmsit ómaktega ®ð sér vegið, og margir aðrir töldu, a'ð hér vseri ráðizt á garðinn, þar sem hamn var íægstur og af litl- um skilningi veitat að þessu uim- bomuMt'la fólki, sem var að leita sér staðfestu í sjávarplássunmim í vom um betri iifsislMyrði Einlkmm þót.tu víst eimkunr.arorð greinanma nokk uð grá. Héidu ýmsir því fram, að greimar þessai hefðu átt drjúgam þátt í fal'li séra Sigurðar að þessu sinní. Þessum greinumi „Hávarðair kar1!s“ var svarað í blaðinm Hauki, sem þá var gefið út á ísafirði. Hygg ég, að höfumdur þeirrar greinar hafi verið Sigurður Bjarnason, bátaismiður frá Broddadaisá, sem þá átti heima á Laweeyri, greindur barl og hagorður. Hans er minmzt í „Gömilium glæðum“ Guðbjargar á Broddamesi Geta má sér þess fcl, að her- Skvldusagan frá kosnimgunum 1900 hafi eitthvað verkað Skúia og séra Sigurði í hag. Sú 9aga fékk kimilegan búning í Albingisrímum- um. en ólMegt má telja, að hún hafi verið tekim alvarlega Sigurð- ur Pálsson, þá verzlunarstjóri á Hesteyri. sagði mér. að tildrög her skvTduorðróms þessa hefðu verið þau að hann lét þau orð falla við tvo eða þriá kiósendur í Sléttu- hreppi, að svo gæti farið. ef Val- tvzkan yrði saimþvkkf á alþingi, að íslendiingar vrðu gerðir herskyld ir með Dönum En það hevrði ég, að Sigurðu’- fcrúðí gjálfur alls ekki þessari hviksögu simmi. Hún var bú- in fcil í blekkimgaskvmi. Kvaðst Sig- urður lönigu seinma hafa sniallað við SkúTa Thóroddsen urn her dkvTdus'öguny oe háði-r gert góð- íátlegt gaman að Kjósendur í 'Grunmaivíkiir- og STéttuhreppum sitóðu víst vPirleiH ebki að baki ki'ós emdum í öðrurn sveitum. Þeir voru ýmsir alvel greindir og fórðTeiks- menm talsverðir en vifcamTega ó- skólagengnir að örfáum mönnum undawteknum Við þessar kosningair voru báðir flokbar . H e im astj órna rme-n n og svonjdfmdir Valtýinlgar, sem þá köTl- ulðu sig FramsókmarHokk, sam- mála um að samþyikkja stjórmar sbrarfru mvarp ið með búsetulákivæð inu ótoneyttu, og vair allm'enint litið svo á, að því mætti treysfca. Hiammies Haf.sifceim þakkaði sér með miklum réifcti, að ákvæðið uim búsetrn ráð herramis í Reykjayílk var tebið upp í frunwarpið. Þetifca áflleit Hanmes, að kjósendur sýslunmar myndu virða Við sig. og sumir fyllgismemm hans gerðu jafnvel ráð fyrir aulknu fylgi hians við þessar kosniimigar. Em Skúli og fremsfcu fyllgismieinm harns í kjördæminu hömiruðu á því, að ef Heimiastjórniarflioklk'urinm kæmist í meiriMuta, yrði Magnús landislhiöfðingi Stephemsem fyrsti ráðtoerra vor. ísfirðingar velflestir máttu ekki tiT þess hugsa, að Magn- ús hlyti ráðherraemtoættið, og voru víst mieðal þeirra ýmisir, sem kusu Hannes Hafstein árið 1900. Þeim voru í fersku mimmi SkúTa máTin matnkunmu. Málaireksturinm, rétfcarhöldin, hið þokkalega fram- ferði rannsóknardómiarans, Lárus ar H. Bjarnasonar, inman og utam réttar og ofsóknirmar í garð ýmissa einstablimga. sem ollu óhemjuóigu og æsimgum i héraðinu, voru möng- um þeírra nógu minnisstæðar til þess, að þeir fengu rótgróma and- úð, jafmvel skömm, á Magnúsi lamdshöfðingia og ölm hans athæfi. Ýmsir hugðu fyrr á árurn, að damskia stjórnim hefði jafnvel átt upptökin að SkúTamáTunum. Em SkúTi og fylgismenm haus hér vestra færðu þetta a-lTt á reiknimg Magnúsar. Hafa síðari sagnaritarar, þar á meðal Þorsteinm Thórodd sen og nú s íðast Jón Guðmason sagnfræðinguir, staðfest það álit þeirra. Að vísu má segja, að Hanmes Hafsteim nefði eigi átt að gjalda Mag-núsar Stephensen í þessu efni. En um hans hemdur, landritarams, fóru þó bréfim milli Tamdshöfðingja og ranmsókniardómarans. Hins veg- a-r verður varlr. sagt, að Hamnes hafi látið t.árus njóta mágsemda, þar sem Lárus kvæntist Elímu svst- ur hans fvrst dðla sumiars 1895. En nú voru Hávarðargreinar séra Sigurðar gleymdar, o-g að ölu þessu athuguðu verður kosnimga- sigur séra Sigurðar í Vigur í ísa- fjarðarsýsiu vorið 1!?X)2 skiljanTeg ur. Ég vil nú að síðusifcu drepia á fláie.im atriði, s&in é® fcell mislhieirmd eða grip'in úr lausu loifti. Þorsteimn getUr þess — og sfcað hiæfir, — aö Magmús Steptoemsem, þáiveramdi foirseti meðri deldar, hiafi geymt í forsetaborðinu Skammbyssu (pístólu), er hamm víst hafii hugsað sér að möta, ef bænda- fumdarfultrúaimir kynmiu að ráð- ast inm í salinm. Áreiðanieg vitn eslkja þyrfti að flást um þetta til vilk, því að víst væri þetfca í fyrsfca sikipti, se-m skotvopmi hefur verið bomið fyrir í alþimgistoúsimu. Bændafunduri-rnn 1905, sem ko-m saiman tl að imótmæla ritsíimasamm- imgum, virðist ekki ha-fa gefið til- efmd til ófcta um ofbeldisaðgerðir fum-darmanna af því taigi, að al þimgisme-nn þyrftu að hræðast Bændafundur þessi hefur femgið ómlda dóm-a, og vissuiiega var ti) hams sifcofmað af flas'fengi. En máls- bætur þeirra, sem að honum stóðu hafia lítt verið skýrðar, og hefur slíkt truflað nokkuð rétt m-at á mönmum og málefnmm á þessmm tíma. Á bls. 390 í „Eldimum“ segi-r h'öfundur, a-ð Skúli Thoroddsen hafi setið á tali við hinn gamla fjamdm-ann sinn , ÞorvaTd lækni, síðad árin, er hamm hafði flutzt að Bessastöðum Óhætt er að segja, að hér sá tim hei-laispuma að ræða. Skúli vandi aTdrei kornur sínar á beimili kaupstaðarbúa, og sízt myndi hann haf a kvatt dyra hjá mágramina slmum ÞorvaiTdi Tækni, jafnvel hótt tekið væri að femn-a yfir forna óvináttu. Hins vegar hafði Skúli, eða verzlum hams, skipti við útibú Landsbankan-s, bar sem Þoi’valdur vair forstjórinn. Fó-r þar iafnan vel á þeim um viðskínf. in. Ekki kom SkúTi þar þó, r-ða mjög sjaldan, e-n sendi verzTunar- stiióra sinm, Jón Hróbjartsson, til þess að neka þar erindi sín. — Stufctu fyr;r andlát sitt ha-fði Skúli selt Jóni Hróbjartssyni verzlu-n sím-a. Það er naimgt, að Davíð Seh. Thorsteinsson héraðslæknir, hafi verið fylgismiaður SkúTa. En hann mum hafa verið mótstöðumaður Lárusar H. Bjarnason-ar, árin sem þeir voru s-aimtíða í StykkistoóTmi. Davíð læk-niT var jafmam mjö-g va-r kár og mátti teljast fremur íhalds simn-aðuir. Hamm va-r ákveði-nm fylg- ismia-ður séra Sigurðar í Vigur, eft i-r að slitnaði upp úr stjórnmála tengsTum þeimra SkúTa, e-n taldi-st til Heimiasti órnarfTvk'k-sins. T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ 633

x

Tíminn Sunnudagsblað

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.