Tíminn Sunnudagsblað - 20.07.1969, Blaðsíða 17

I
og inn að ósuan Eyjafjarðaráir er
fcaMm vera lúmiega 60 kílómetirar
N'afnið Eyjafjörður er af sumurn
firæðimönnuim taMð staiía frá eyj-
uimum Hrísey og Hröl'fsskeri, seau
á liamdsnánistíð hafi verið hærra úr
sjó heldur en nú er, en flelrtalan
Eyjafjöröur getur tæplega verið
bundin við Grímsey ,þótt Gómsey
hey.ri undir lögisaignarumd'æmi
Eyjafjaröar.
Ifór áður fyrr voru Síglufjörður
og Ólafsfjöiður taldir mieð Eyja
fjarðarsýslu en nú er hvor urn sig
þessara staða sórstök lögsagnar-
umdæmi, og teljast þeár því ekfci
ie-mgur tii Eyjafljiairðarsýáliu. Að
Eyjafiirði að aus-tan liggja tveiir
lnreppar úr Þingeyjarsýsiu, Sval
barðs'stranderh-reppur og Grýtu-
bafcifcahreppur Þessk’ hreppar
verða þó að teijast ti-1 landisvæðis
Eyjafjarðar . íbúatate aite þessa
landsvæðis mun nú ve-ra tæp
íiimmtán þúsuimd manns:
Afcnreyri 10.200
Eyjaifjarðairsýsla 4.000
Þiin-geyzku hireppamir 600
Eins og skýrt er frá í bókimni
Lýsimig Evjafjarðar ,sem Steindór
Steiindórsson -s fcóteimieisitari slkiriff
aði, þá skerast bygigðir Eyjaifjarðar
iinm í eitt stórskorna'Sta l'ja-THendi
lan'd®ins. Ilinir firjósömu dattir eru
uimlkirimgdir h'áuun fljöllum, hvass-
brýndum og ti'ndóttuim og gró'ður
llauisuim hið efra. En fjöMiim eru
tryggir verðir gegn næð'ingum oig
úrsvate hafsinis. Um ytri Miuta hér-
aðsims er ströndin sæbrött, en hiö
irnnra eru ail'breiðar strandlengjur
og diair. T últsveitum er næðinga-
sarnit og snjóþumgt, en ininsveiitir
eru skjólgóðar og smjólétt víða á
vetrunn.
Við Eyjafjörð e-ru mokfcur þétt
býlislhverfi. Þar miá nefna Sval-
barðseyri og Gremivik að austan,
en Daivifc, Hau'ganes og Iljaiteyri
'áð vestan, aulk Hríseyjar.
E-f við lítum á fjalialhringiimn um
hverif'i'S Eyjafjörðiimn, þá er fyrst
að nefna að vestan fjalið Keirl'imgiu,
eem er 1550 metra hátt og hæsta
fjal við Eyjaifjörð. Þá kotma Súlur
suðvestan Akureyrar og eru um
1150 metrar á bæð. Þair morðain við
jselmur svo HMðarfjial, en vestu-r af
þiví miá sjá buimguma á Vind'heima-
ijök'Ti. í Hiíðarfjalii er sfcíðahó'tel
ið, em þar er nú aniðstöð skíða-
djþróltamima hér. Uppi í miðja hMð
ifljaisins hefur verið geiti sfciða
Íyfflta og logbnaut handa sfcíðafóOk
imu, en æílun íþrótt'alleiðt'Oganna er
að lengja togbrautima upp á fjals-
brúnina, upp að meðri brún Vind
hieimajökuls.
Gterárdalur er 16 kilóniietra lamg-
u-r og fyrír botmj hams er Glerár-
dalishmjúkur 1338 nnetrar á hæð.
Vífcurnar aö vestan, niður und
am Kræklingaihlíðiminá, eru Skjald-
arvík, j)agverðareyrarvílk og yzt
Gæsavik. Norðari Gte'rárþorps eru
Jötunheimar, Krossanes og utar
Dagverðarevra.
Ef li-tið ov yfir til aus'turtendsins
þá sjáurn við Vaðlaheiðdna, sem
svo er nefnd, en hún er 600—700
mieitrar á hæð Þessi heiði nær frá
Bldsársika,’ðj inn við Kaupang að
suimmain, og norður tii dajlsmynmis
Fn.iós'k'adals Norðaríega er þó heið
in skorin sundur af Víkursfcarði.
Upp aí Svalbarðseyri er Steins-
skiarð, en um það ldggur þjóðvegur-
irnn austur. Svaibarðseyri var lög
giltur verríuiniarstaðuir 1894. Þar
sta-rfair Kaupfélag Svaltoarðseyrar.
Au'k verzainar reku,r það steturhús
og firysitilhús .Úr Hörgárdial, vestan
við fjörðinn, remimur Hörgá, en að
austain rennur Fngóská úr Dals-
mymni .Báðar þessar ár hafa á
unidamfórnum öltduim flurtt til sjáv
ar mifcið magn af möl, samdi og öðr-
um frarnburði, og hafia við það
myndazt víðátitumdifcii grunn, sem
þremgja nokkuð inmsiigMmgumi um
fjörðinm.
Suniniam Hörgárósa er Gáseyri.
Þar er fórn ve'rzluimarstaður. Eru
þar rústíi m'Mar, vailgrámar, þar
sem var hinn fórni fcaupstáður, er
var höfuðkaupstaður norðam lands
í miargar aidir. Ofar og vestur af
verbúðunum er tóft gamiaila'r
kirkju Lengd kirikjun'nar befutr
verið fjörutíu fot og breidd seytján
fet. Kórinn hefur verið tóif fet á
hvorn veg Þetta er timtourkirkja.
Áirið 1393 er i Skálholtsannál
taiað um, að brotnað hafj kirkja
á Gáseyri. Síðast e-r Gása getið í
anmáium árð 1391
í Hörgárdai ve'Stur at hinuon
gamte Gásakaupstað, er hinm sögu-
frægi staSur MöðruvelMr. Þar var
setur höfðiixigja á Studumgaöld.
Síðar va-r bar mumkak'lau®tur. en
eftÍT siða sk: pti höfðimgja- og amt-
maninsserur Sagan segir, að munk
araiir frá MöðruvöMum hafi. sum
ir hverjir oft lagt teiðir sinar að
Gaseyri, bæði vegnt, aðdrátta handa
stóru heimitó, en eimnig sér íil
glaðndings Var þá stu'ndum meyzlu
áfengis eKfci stihlt í hóf sem skyldi.
Eftiir ema slíka ferð í Gásakaup
stað niunu þeii hafa farið óvar-
lega með eid og af þessum ásfæð-
um brann staðurinm t! ka-ldra kola.
MöðruvetMr stamda undir miklu
fjalM, er mefnist MöðruvaiIafjaM .Á
því e-r Staðarhinjúkur og Staðar
Skan-ð, og úr skiarðimu fölur Stað-
ará. Frá Möðruvöllum gefur að
Ita fa'ltegan fjalilahiring .í norðri er
fj'aliMð Kaldbak'ur. 1176 metrar, en
Vimdheimajökuilli í suðaustri, urn
1200 metrar.
Gateiiaströnd var tii forna og er
jafmvel ennþá, neímt svæðið frá
Reiðho'l'ti. norðam Hörgárdals, og út
Hor+I tH Hjalteyrar, Það hefor snjóað niður I miðjar Míðar.
T í M I N N
SUNNUBAGSBLAÐ
641