Tíminn Sunnudagsblað - 24.08.1969, Blaðsíða 11

BJDRK BEN:
Huhgur
Þau fæðast i hungrið og harminn
og hljóðlaust í myrkrinu gráta,
munaðarlaus og mögur,
máttvana lögð í ból.
Öfund, hatur og illska
ástina frá þeim taka.
Horuð andlit þau hylja,
hrædd og umkomulaus.
Ó, Guð því gerðirðu þetta
að gefa þeim enga móður?
Þú veizt, að börnin þig biðja
um birtu og stundarfrið.
í Bíafra er sólskinið biturt
og blóðið litar þar jörð.
Nóttin er full af angist:
Einungis böl og strið.
Brostin barnaaugu
blika í eymd og sorg.
Þau fæddust í hungrið og harminn, •
og hittu dauðans dyr.
skjólgarðu-r fyrir norðanátt í
tdla ustu rh ú saþy rp i n guinn i. Stund-
mm voru þær þó reistar mót sól
til að gera Maustrió skuggsælt.
Kiauistur voru upphaflleiga byggð i
stií] við róm'verska viliiu, með innrj
húsaigarði og ytra garði (porti)
Umihverfis klaustrin voru oft múr-
veggir, og innan þeirra allar bygg-
ingar Maustuirsinis. í fyrrnefndum
ytra garði voru verkstæði iðnaðar-
manina og smiða klaustursins, þan
sem margt þarfiegt var gert, og
sk'emimur yfir amboð og verkfæri
leikbræðra, reiðtygi og fleira
Seinma Skiptiist svefnskáld bræðra
í smákHeifa handa hverjuim ein-
stö'kum. í Karthúsíai'aglunni hafði
hvar bróðir sérstakt hús og garð
till eigin afnota, en i þei:m kOiaustr-
um *ar rík áheraLa lögð á þögin
og einveru.
ísLemzk Maustur hafa verið í lík-
uim stil og hin erlendu og lífct hús-
uð og hér er sagt. Br flestra þeirra
húsa, sem hér er áður getið, nefnd
á íslenzbum toLaustruim, tii dæmis
málstofan. Þá er eðliega getið
Mausturfcirkju, sem oft hafði kap-
ellu (eins og á Munfkaþverá) og
Skrúðhús. Þá eru nefnd geymSlu-
hús, búr, fremra búr, skemima
(Þvará). Þurrkofn og hús yfiir hann
hefur og verið í ísienzlkuim Maustr-
um. Nefnt er hituhús í Viðey, en
þar hefuir ölbruggun farið fraim.
Þá er nefmd áþóta9tofa (Þverá,
Þyfckvabær, Helgafell). í hinu eig-
Mega klausitri (conventuim) vaæ
refectoriuim og dormitorium, mat-
og svefnstofa munfca (bræðrastoáli
er nefnduir á HeLgiafelTi). Svonefnt
irnMa eða stórahús gæti veritð
samisvarandi mitolaskáia og milklLa-
stofa í ísllenztouim kiLaiustruim, og er
þá ataienn matstofa og svefnskáli
klaustursinis, ætLuð leikbræðrum,
vinmu- og próventufólki staðarins.
MiMastofa er bæði nefnd á Helga-
felli og í Þykkvabæ. MiMaSkála og
baðsitofu er getið á HeLgafelli. Bað-
sbofa er anmiaðhvort ataenn setu-
stofa kLaustursins eða baðklefi, þó
frekar hið fyrr talda. Erlendis
dvöLdust unigbræður og systur í
svoneifnd-u reynsluhúsi innan
klaustursins, novitiiates, seim etoki
er nefnt h-érlendis. Hér hefur og
Verið í Maustrum sbu-díuim, descrip
torium (ritstofa) og gestastofa
(gestasikáli). Nefmd er skóiabað-
stofa á Munkaþverá, ætluð skóla-
sveinium. Án efa er það hlu-ti
tolausturskóOians eða koHLegium,
teln það var einn hlluiti klaustra al-
memnit eða oomventuim, seim þaiu
voru ataennt köliuð. HLn húsin
voru proifiessed (aðseturshús) og no
vitiateis (reynsluhús) áðuirn-e'fnt.
Hér er og nefnd vistarvera í
Miauisbruim og köliuð konventa, eins
og afflt tolausbrið var nefint, og er tai
ið vera bænastofa af suimum, og
enn er nef-nt capibuia (Viðey,
Þverá). í þe-irri visbarveiru voru á
Munlkaþverá geymdar bækur
klausifcursins. Nafnið var dreigið af
capituli eða kórsbróður og þar hef-
ur komið saiman capituLi klaustuirs-
ins, ráðssamtooma bræðra eða
Mieitoaráð. Un-dir filest bróf klaustr
amma vo-ru sett capituLainnsigli
bræðra með ábótainnsiglM. Suð-
urhús og borðhús eru nefnd á
Þveró. Borðh-ús mun hafa verið
eLdlhús, sam'an'ber horðhúsið á Hól-
um í Hjaiibadai 1396. Voru þar
eldagögin staðarims: pan-na, rist,
Steikarteimn, pottar og kaWlair. Verk
stæði hiaifia fyLgt Maustruim hér,
enda talað uim smiðju alfæra,
Skeimimur, búr, hituhús, brugghús,
hliöður fyrir hey og korn og fénaö-
ar- og gripahús.
Byggingiairefni hef-uir, auk timb-
urs, verið torf og grjót eins o-g al-
m-ennt var í Landiniu. Þó gebur vel
v-erið, að helzbu húsin haíi verið
úr timibri eimvörðumgu. KLaustur
kirkjuimar hafia verið úr timtori.
M u nkaþve-rá rkirkj a, nne-ð kór, kap
eQfliu, skirúðhúsi, stúkum og sböpli,
hefuir verið mjög vegíl-egt hús. f
Þytotovatoæ er mefnd-ur Mariukór,
Framhald á 653. síðu.
r í M I N N *- SUNNUDAGSBLAÐ
659