Tíminn Sunnudagsblað - 28.09.1969, Side 15

KNUTOR ÞORSTEINSSON:
Sonnetta
Þar sem draumblá lind í haga líður,
litfögur blómstur skrýða holt og móa,
og angangrös um völl og varpa glóa
vordraumur hjartans ungur reis og þýður.
Silfurtær þar sem sindrar á við bakka,
sólgeisla þekjum fjaiiasalir tjalda
og Ijúf við sanda leikur kliðmjúk alda,
lífinu á ég marga gjöf að þakka.
Dulfagra byggð, með dýrð og söngvaklið,
dásemdir þínar tign og yndisgróði,
fylgdu mér hvar sem leiðar lógu spor.
Heyri ég ennþá eyrum kveða við
óminn af þínu dýra hulduljóði.
Ljóði, sem æ var iífs míns Faðir vor. —
útgerð. Það voru hlutaíélög þarna,
sem byggðu þe®si íshúis. Á veturna
var safnað ís og snjó í ísgeymslur,
sem grafnar voru í jörð.
— Hvar var ísinn tekinn?
— ísinn var tefeinn af tjörnum.
Víða voru httiaðnir torfgarðar og
búnar tdfl. tjarnir. ísinn var svo
hirtur eftir því sem veðrátta var —
tefeinn jafnóðum og fraus og sett-
ur í gryfjurnar. Seinna var farið
að nota snjó, en hann geymdist
verr, og þá þurfti mifelu stærri
hús.
— Entist ísinn alt sumarið?
— Já, þetta vor-u stærðarhús. Yf
irleitt áttu menn á vorin fyming
ar af firystri síld, sem entist þeim
næstu vikurnar.
— Hvernig voru íshúsin?
— Þau yoru hóttfuð sundur í
frystiMefa . Sttldinni var raðað í
pönnur eins og enn tíðkast. En
það var dálítilfl vandi að frvsta
hana. Þaö varð að láta islag á gólí-
ið, síðan sattt, þá pönnuna og loks
sattt og ís þar ofan á. Þetta fraus
á um það bl tólf tímiuim hjá þeim,
sem snjallastir voru að frysta. Við
höfðuim tvo frystiklefa, þar sern
beitan var geymd, eftir að búið var
að frysta hana. Þeir vom að vísu
eklki mijöig stórir, sex álnir á hvorn
veig, að mig minnir. En það var
stafilað upp í loft, og þá komust
þarna fyrttr tvö tifl þrjú hundruð
tunnur af síttd. Þetta geymdist nú
ekki regliuttaga vel. í beztu kiefun-
uim var um nttu stiiga frost.
— Þurf'ti e'klki að bæta á?
— Jú, það varð attltaf að leggja
í einu sinni á dag í húsinu að
suimrinu. Þá var ís oig snjó blarnd
að saman við satttið. ísinn var mal-
aður í sénstökum, handsnúnum
kivörnum, og það var þrælavinna.
— Varstu lengi vélamaður?
— Nofekurn tíma. En svo gerð-
ist ég formaður haustiS sem ég
varð átján ára. Suunttenziku sjó
mennirnir voru farniir, en nógur
fiskur var á miðunum. Einn bát-
ur var mannaður mieð ofekur strák
unuim. En þetta gekk hál'fbrösótt.
Við feunmum lítið til verlka og for
miennskian var etofei upp á marga
fiska. í öðruim róðrinuim brotnaði
stýrið, og við fundum ðfeki alla
línuna.
— Hverniig var aðbúnaðurinn á
þessum þátum?
— Hann var heddur ófullkom-
inn. í lúfeiarnum frammi voru tvær
feojur, sín hvoru miegin. Tveir
Vöktu á útleiðinni, formaðurinn og
annair með honurn, og tveir á land
leið. Upphitunm var engin, svo
maður varð að vera gallaður í koj-
unni. En maður svaf samt prýði
laga, enda gagn, því að langt var
sótt. Við höfðum attltaf með okk
ur nesti, og kaffi hituðum við á
prímus.
— Hvenær komuð þið að landi?
— Það fór nú eftir þvi, hve
langt va,r farið. Venjulega var ró-
ið undir kvöttd. Stundum voruim
við meiira en sólarhrinig í róðrin
um. Meðan lengst var sótt á vor
in, urðum við að hafa ofekur al'la
við að halda róðruim. Það var far-
ið á sunnudagislfevöttd, og sex róðr
urn urðum við að ná fyrir laugar
dagskvöld, því að öfeki var róið
undiir sunnudaginn. Út var farið
strax og búið var að losa bátinn,
því að altttaf var búið að beita þeg-
ar lagzt var að.
— Voru sjómennirnir upp á
httut?
— Nei, þeir höfðu hálft kaup
hijá föður mínum — fjörutíu og
fiiimim krónur á mánuði og krónu
í premíu af hiverju skippundi, sem
aflaðist á bátinn. Ég hygig, að þetta
hafi gert fimmtíu til sextíu kirón
ur á mán.uði.
—Var þetta gott kaup?
— É.g hUigsa það. Að minnsta
bosti var mikið í þessa vinnu sótt.
Toga'raútgerðin var þá efeki byrjuð
að neinu ráði fyrir sunnan, og
fjöfldi fóflfes sótti austur á firðina.
— Hvað voru bátarnir stórir?
— Fyrstu bátarnir voru flestir
fimim til sjö lesta — danskir eik-
arbátar frá Pridrikssundi.
— Hefurðu einhvern tíma séð
rnifela sáld?
— Ojá. Og hún gat lífea komið
skyndilega. í júttí'mánuði 1922 vor-
um við orðnir síldarlitlir. Það var
eitt sinn um kvöld, að ég lagði
eiina setnirngu í uppáhaldslögnin'a
okkar fram undan eyri skammt frá
bænum. Siðar um kvöldið þegar
óg gáði í netin, voru tvær síldar í
þeim. Svo fór óg að sofa. Upp úr
felukkan tíu var ég vakinn með ;
hrópuan og feölllum, og þegar ég
kom út, var fjörðurinn fulur af
sílld, landanna mffli. Við fórum
strax að veiða á smábátuim og höfð-
um tvö net á hverjuim bát. Við
fenigum tvær til þrjáir tunnur í |
hverju kasti. Þarna fengum við á |
svipstundu að kalla nóiga sld í j
beitu það sumarið.
TiMINN -
SUNNUDAGSBLAÐ
759