Tíminn Sunnudagsblað - 26.10.1969, Síða 10

í helgidómi Kalmúkka í Ludwigsfeld. Yfir háaltarinu er Búdda í guðdómlegum stellingum sínum.
af stað á rótituim deigi, fórst fyrir.
En nú voiru Kaimúkkarnir orðnir
svo fáliðaðir, að þeir gátu ekki
reist rönd við framrás Kósakk-
anna. Og enn hallaði undan fæti
hjá þeim. Þannig leið nær hálf
önnur öld.
Loks dundi byltingin yfir, og ár-
ið 1920 var land Railimúkikanna
gert að sovézlku sjálfstjórnarlýð-
veidi. ílbúar þess voru á þriðja
hundrað (þúsund, þrír fjórðu hlut-
ar Kaimúkkair, og Elista, sem nú
heitir Stepnoi, varð brátt höfuð-
staður.
Kalimúkkarinir voru enn hirðingj
ar, og þeír fedMu sig efeki við sam-
yrkjuíbúsfeapinn, þegar hann var
tekinn upp, sízt 'þeir sem rosknir
vioiru. Þó 'gelkk alitt noikkurn veg-
inni stórslysalaust, að séð verður.
TJnz heimstyrjöldin Ihófst.
Herir nazista rudduisit austur á
bóiginn, oig um islkeið var ekki ann-
aíð sýnna en þeir ætluðiu að brjóta
m Sovótríkin undir siiig. í ágúst-
mlánuiði 1942 lögðu þeir undir sig
vesiturihlutann af iandi Kalimúkk-
aena og miáðú ala ledð itil Elista.
Það toottnuist þeir austast í sókn
simmi, og þar sáitu framvarðasveit-
ír iþeinra þar til 2. janúar 1943.
iÞeitita uirðu Kalmúklkumum ör-
liaigaríkir miánuðir. Þjóðverjar
fireistuðu þeirra, þótt ekki væri það
í fcofekabókum Hitlers að gera sér
tiítt um nnongólsk þjóðarbrot, en á
hinn bóginn beið engin vægð
þeirra, sem spyrntu gegn broddun-
um. Marglt Kaimúkka tók þanm
toostin-n sem síður sfeyidi að ganga
Þjó:ðverjum á hönd, þótt fjarri
feeri því, að aiir stigu það spor.
En fyrr en varði rak að því, að
Þjóðweirjar urðiu að hörfa. Hópur
Kalmúkka fylgdi heirnuim eftir á
undanhaMinu, sennilega þeir, sem
mesta samvinnu höfðu átt við þá.
Þe«ir týndu auðvitað töiumni smám
saman, því alð þetta var efcki nein
skemimtiganga. Nofckur þúsuind
toomust þó alia ieið til Þýzkalands
með ieifuim þýzka hieirsins. En
hungrinu og hrakningunum, sem
þetta fófllk hafði orðið að þola síð-
ustu imisserin, létti dklki um sinn.
DauSinn hjó enin Stoörð í hópinn,
og berki.ar og vanefldisisjúfcdómar
hirjáðu þá, isem þó h-jörðu. Loks
var þeim fenginn divaflarstaður í
Ludwigsfield. Þar hafa þeir búið
síðan — þeir, seim sitaðnæmzt hafa
í landinu. Margir hafa flutzt vest-
ur um haÆ, og miunu þeir vera rúm-
lega þúsund, er þann tooslt hiafa tek
ið firiá istríðsaiotoum til þessa dags.
Elzti IOamúkíkinn í Ludwigs-
feld «er nær háíf-niræður, en hinn
yngsti kornbarn. AlKr eru þeir,
ungir sem gamlir, taldir ríkisfangs
lausir útlendingar, hvort sem þeir
komu í landið fuiltíða menn eða
fæddust þar. Það barn, sem þýzk
kon.a eluir Kalmútoka, er; ókkí einu
sinni þýzkur rífcisborgari.
Samt sem áður njóta Kalmúkk
ar ýmissa róttinda, og þýzk stjórn-
arvöld haifa lagt þeim fé að koma
upp og halda við bænahúsi, og
Búddaprestur þeirra fær ofurlítil
laun með sama hætti. Snjáð föt
hans og slitnir skór eru þó til vitn-
isburðar um það, að hálaunamað-
ur getur hann ekki verið, og koma
honum þó stuinidum bitflingar frá
vorkunnláitu fólfei, sem skýtur inn
til hiams svo sem tveim brauðsnúð
um og einuim mjóflkurpotti. Stund-
um kvað verða dráttur á því, að
launin berist hionum, og verði bið-
in óhóffliega löng, á hann til að
storifa stjórnvöldunum og minna á
títoezkan miálMiiátt: „Sá, sem býðst
til þess að bera mann yfir ána,
sieppir honum ekfk,i á miðri leið“.
YfMeitt munu Kaflttnútokarnir
ekkí öfuindsverðir. Þeir eru börn
sléttulllandanina í auistiri, og hið
þýzka viðSkiptaþj óðfé!la«g er þeirn
850
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ