Tíminn Sunnudagsblað - 02.11.1969, Page 4

4 Snorrastytta Vigelands á skólahlaSinu í
Reykholtl. Horfði Snorri sjálfur einhvern
tíma niður Reykholtsdalinn með þessum
haetti, er hann hugleiddi, hversu lýsa skyldi
örlagaþrungnum orðaskiptum Bergþóru og
'Hallgerðar í veizlunni á Bergþórshvoli? Eða
var Njála kannski fullsköpuð að kalla fyrir
hans daga?
•ur fae ég ekki séð, að þeir tilburð-
ir, sem hafðir hafa verið uppi til
ieitar á höfundum, hafj skilað við-
blítandi árangri. Ég fæ ekki séð,
að í nokkru tilviki hafi verið lögð
fram rök, sem nálgist það að vera
fullnægjandi sönnun- Um þetta
verður ekki sakazt, höfundar ís-
lendingasagna eru væntanlega glat
aðir fyrir fullt og allt, enda er hitt
meira virði, að verk þeirra lifi —
og þarf vist nokkuð til, að svo
verði enn um langa framtíð
En hitt má telja öllu ámælis-
verðara, hvernig höfundanna hef-
ur verið leitað. Ég fæ ekki betur
séð en oftast hafi leitin farið þann-
ig fram, að leitandanum hafi dott-
ið í hug einhver, sem ekki var úti-
lokað, að gæti verið höfundur ein-
hverrar sögu og byggt síðan lsit
sína á því að draga fram allt, sem
hugsanlega styddi það, að hann
væri höfundurinn, en hafnað öllu
því, sem á móti mælti, og það ekKi
síður, þótt mótrökin væru fleiri og
veigameiri. Þetta er auðveld leið,
að draga fram tíu rök, sem gætu,
hnigið í eina átt, en láta sem
hundrað rök, sem stefna í aðra
átt, séu ekki til, eða í bezta falli
að afgreiða þau sem markleysu og
að engu hafandi.
í fornum íslenzkum fræðum er
ekki gerlegt að hafna einu einasta
orði, sem skrifað hefur verið. Til
þessa höfum við enga þekkingu,
og munum aldrei hafa, því að þekk
ingin liggur í þessum fræðum sjálf
um, og hana er ekki annars stað-
ar að finna. Hins vegar getur ver-
ið nauðsynlegt að kanna, bvernig
það vill til, þegar eitt virðist reka
sig á annars horn, og finna á því
viðhlítandi skýringar. Það er veWc-
efni norrænna fræða. Það eru til
dæmis slök fræði að láta eins og
f'ormálabrot Sturlungu sé ekki til,
I.
Síðustu árin eða áratugina hef-
iur verið lagt á það nokkurt kapp
að hafa uppi á höfundum íslend-
ingasagna. Ritarar þeirra sagna
Ihöfðu ekki til siðs að skrifa nöfn
sín við verk sín, enda ekki útkljáð
mál, hvort þeir hafi getað talið
•sögurnar sín eigin verk eða þeir
rituðu einungis upp sögur, sem
í meginatriðum gengu áður munn-
lega frá manni til manns. En þar
sem þeirri skoðun hefur vaxið
fylgi, að sögurnar séu að mestu
leyti skáldskapur og þar með verk
eins manns hver saga, er það ekki
óeðlilegt, að farið sé að svipast urn
eftir höfundum þeirra. En því inið
ARNI BENEDIKTSSON:
LEITIN AÐ
HÖFUNDI NJÁLU
868
TÍtllNN
SUNNUDAGSBLAÐ