Tíminn Sunnudagsblað - 03.03.1973, Blaðsíða 22

Rætt við Jón H. Fjalldal
Framhald af bls. 2(M>
Svo reið ég i aðra sveit og keypti þrjátiu ær i staðinn. Það
var að visu fimmtiu kinda mismunur, svo að óneitanlega
var um verulegt fjárhagsáfall að ræða.
— Attirðu ekki gæðinga?
— Ég átti tvo jarpa hesta, báða góða. Þeir voru frá Efsta-
Gili i Langadal, og það var Jónatan Lindal, stórbóndi á
Holtastöðum, sem útvegaði mér þá. En við Jónatan höfðum
verið félagar i Noregi forðum, og okkur var jafnan vel til
vina siðan.
— Það er fram komið hér á undan, að þú hafir verið for-
ystumaður i Búnaþarfélaginu i átthögum þinum. Varstu
ekki lengi formaður þess?
— Jú. Ég var kosinn formaður mitt fyrsta búskaparár ,
og ég var það óslitið, þangað til ég fór alfarinn i burtu. Það
voru vist fjörutiu og sex ár.
— Einhvern grun hef ég um, að þú hafir lika lagt hönd að
stofnun Reykjanesskólans.
— Það er rétt. Og það litur út fyrir að sveitungar minir
hafi litið svo á, þvi aö þeir létu eitt sinn búa til mynd af mér
og hengja upp i skólanum. Og það var fleira, sem á mann
hlóðst, eiginlega áður en maður vissi af. Ég var kosinn
hreppstjóri árið 1914 og var það allt til loka búskapar mins
þarna.
— En hvernig þótti þér svo að koma hingað til Reykjav-
íkur?
— Það er ákaflega einfalt mál og fljótsagt: Ég dó, þegar
ég fór að heiman.
— Þér hefur leiðzt, fyrst eftir að þú komst?
— Ég barði það allt niður. Hitt er annað mál, að það
Stóri vinningurinn
Framhald af bls. 210
vara sig á hitunum þarna suöur frá.
Hann liggur á Landspitalnum, karl-
anginn.
— Skyldi hún annars ekki koma,
kerlingiriiEinmitt nú ætti hún að koma.
Við biðum þess haustið og veturinn að
geta rekið framan i hana vinninga-
skrána, þar sem draumanúmerið
hennar var rækilega útstrikað i blá-
köldum raunveruleikanum. Bezt væri
að láta fyrst sem ekkert væri, lofa
henni aö byrja á sögunni — vera
kannski eins og annars hugar, ef
timinn leyfði, allt þar til hún færi að
byggja upp á jörðinni einhvers staðar
inni til heiða, þar sem ugglaust kæmi
rafmagn og stóriöja i framtiöinni,
kannski skiöahótel með draglyftum og
kaviar.
Já, nú ætti kerlingin svo sannarlega
að koma!
En veturinn leiö, án þess að nokkuö
bæri til tlðinda annað en það, sem
alltaf var að ske. Hún kom aldrei
framar.
Var hún að norðan, eða talaði hún
Vestfirzku? Henni myndi þó ekki hafa
vitrazt þessi aðsópsmikli kaupsýslu-
maður að troða hundraö þúsundunum
hennar I svart og digurt leðurveski
með gylltu dollaramerki á horninu?
kemst enginn heilskyggn maður hjá þvi að sjáhversu mjög
þetta er óeðlilegt llf, sem lifað er hér, miðað við það sem til
dæmis sveitafólk þekkir. Maður sem stendur alla ævi, eða
þó ekki sé nema nokkur ár eða áratug við sömu vélina og
gerir þar sama handtakið allt árið, vetur, sumar vor og
haust. I eóðu veðri oe slæmu — heldurðu ekki að hann sé
brjóstumkennanlegur? Jú, svo sannarlega. í sveitinni, aft-
ur á móti, er sifelld tilbreytni. Það er ekki nóg með að alltaf
sé verið að skipta um verk, heldur er ekki hægt að vinna
neitt verk i sveit, án þess að þurfa að hugsa um það. Þetta
er meginmunurinn.
— Hvað heldur þúað sé skemmtilegasta framtakið, sem
þú hefur unnið að um dagana?
— Það er tvimælalaust, þegar við komum upp bryggjunni
og ég byggði ibúðarhúsið sama árið. Svo var mál með vexti,
að við höfðum lengi verið að nauða á þvi að fá bryggju á
Melgraseyri, en það gekk ekki neitt, af þvi að við gátum
ekki lagt neitt á móti — lánað rikissjóði, meira var það nú
ekki. En svo brann hjá mér ibúðarhúsið, fáum dögum fyrir
jól árið 1948, og þá fór ég vitanlega suður, meðal annars til
þess aðsækja tryggingarféð, þvi að vitanlega var sæmilega
brunatryggthjá mér. Það voru hundrað og tólf þúsund, sem
ég fékk út úr Brunabótafélaginu, og með það fór ég beina
leiö til samgöngumálaráðherra og sagði, að hér væri ég að
leggja fram okkar hlut til bryggjunnar, i þeirri von, að þeir
byggi nú hana i vor. „Alveg sjálfsagt”, sagði hann, en ég fór
heim peningalaus með öllu. Þegar vetur kom, gekk ég beina
leið á fund kaupfélagsstjórans og sagði honum, að ég hefði
eytt öllu minu tryggingarfé i væntanlega bryggju, og nú
verði hann i staðinn að lána mér fyrir nýju húsi. „Alveg
sjálfsagt”, sagði hann — eins og viðskiptamálaráðherra
hafði sagt. Það er svo ekki að orðlengja það, að áður en
næsti októbermánuður var liðinn, var hús mitt orðið fokhelt
og farið að lenda við bryggjuna okkar. Þá var ég ánægður.
— Nú hefur þú, Hinrik, lifað langa ævi, hvorki meira né
minna en niutiu ár. Ertu ánægður með þetta, eins og það
hefur gengið — þótt á ýmsu hafi gengið?
— Já, ég er ánægður. En það er ekki von að allt gangi
áfallalaust svo langan tima. Fyrri konu mina missti ég,
þegar við vorum bæði i blóma lifsins og höfðum eignazt tvö
börn. Siðan var ég ekkill i átján ár, en kvæntist þá aftur
ágætri konu, og við eignuðumst einn dreng.
Lifið færir manni ýmis skin eða skúri. Vandinn er að
eins að vera skyggn á hið góða og láta ekki bugast, þótt á
móti blási. —VS.
Hafði hann kannski gengið aftur,
hann fóstursonur hennar, risið úr
öskutó — endurfæðzt bileigandi og
dollaraveskisforstjóri án þess að
muna hana lengur, fóstru sína. Gamla
konu á rjátli um flóölýstar götur
höfuðborgarinnar að dreyma verð-
lausan draum mitt i kaldbláum veru-
leikanum með nafnskirteini, sjúkra-
samlag og önnur óvefengjanleg
pappirsgögn upp á lif og dauða i
snjáðri tösku með biluðum lás?
— Hann tók huggulega i höndina á
manni, hann Páll gamli, hafði svona
sjarmerandi samúö með öllu þessu
bardúsi i tilverunni, alveg klár á allri
vitleysunni.ha, sagði fulltrúinn og
fleygöi frá sér blaði með smáletraöri
minningargrein. Undirskriftin var:
NAGRANNI.
Maria Skagan.
Lausn 8. g'oður ■*e
krossgótu ‘oþaf'aj?1
m ft s K 'A N
SNVa ftK
f& r RÚ . A
T AU L’AR
A LR\£ N N I
N i 0 L / T
'0 FA RN I R R &C-1 A
VfiRftALUR $lD/R
£ R K U LD A T V $ L I
H AOft D DU RT l J
J '0 F A L MÚT U N UR)
U 'OS 'OASft RAN A
L% 7 VAN ■ F / R UM
í l R /£RN Y T I N nn
C,N AS r AL l NN A A
T U L L A R NN £ ‘A
5 T'A S $ ’ftN Alt
S /t'r/ /3 u N ft R L £ C A
214
Sunnudagsblað Tímans