Morgunblaðið - 24.04.2004, Blaðsíða 12

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
12 LAUGARDAGUR 24. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ getur verið kostnaðarsamt hlut-
fallslega fyrir smáa hluthafa í hluta-
félögum á markaði að eiga bréf sín
inni á vörslureikningum banka og
fjármálastofnana hér á landi. Ef til
dæmis aðili sem á hlutabréf að nafn-
virði 30.000 krónur inni á vörslu-
reikningi eins af viðskiptabönkunum
þremur, sem allir rukka á milli 2.500–
3.000 krónur fyrir viðvikið, og við-
komandi fær t.d. 10% arð árlega af
eign sinni, hrekkur arðgreiðslan
varla fyrir árgjaldinu eftir að fjár-
magsntekjuskattur hefur verið dreg-
inn af.
Í Danmörku er þessum málum
þannig háttað, að sögn Vilhjálms
Bjarnasonar, formanns samtaka fjár-
festa, að hlutafélagalög þar í landi
kveða á um að hlutafélögin sjálf eigi
að standa straum af öllum kostnaði
við rafræna skráningu hlutabréfa
sem þýðir að fjármálastofnanir mega
ekki taka gjald af hlutabréfaeigend-
um fyrir vörslu hlutabréfa, að sögn
Vilhjálms.
SPRON og Verðbréfastofan
geyma bréf án endurgjalds
Morgunblaðið hefur heyrt frá ein-
staklingum sem þykir súrt í broti að
eiga ekki lengur val um það að geta
geymt hlutabréf sín gjaldfrjálst og
spyrja hvort enginn möguleiki sé á
slíku. Einar Sigurjónsson, fram-
kvæmdastjóri verðbréfaskráningar
Íslands, segir svo ekki vera, öll hluta-
bréf sem tekin hafi verið til rafrænn-
ar skráningar sé einungis hægt að
geyma á vörslureikningum bankanna
og fólk hafi ekki lengur val um annað.
Öll hlutabréf félaga sem skráð eru í
Kauphöll Íslands hafa til dæmis verið
tekin til rafrænnar skráningar með
þessum hætti.
Þegar skoðaðar eru gjaldskrár
fjármálafyrirtækjanna kemur þó í
ljós að fólk hefur val um ókeypis
geymslu verðbréfa sinna, þ.e. til eru
fyrirtæki sem ekki taka árgjald eða
stofngjald fyrir vörslu hlutabréfa á
VS reikningi. Þar má nefna SPRON
og Verðbréfastofuna.
Hækka og lækka
Í október sl. birti Morgunblaðið
frétt um þjónustugjöld bankanna af
verðbréfaviðskiptum, en þá kom
meðal annars fram að Landsbankinn
tók á þeim tíma ekkert gjald fyrir
vörslureikninga, á meðan Íslands-
banki tók 3.600 krónur fyrir viðvikið.
Heldur hefur dregið saman með
bönkunum í þessum efnum síðan því
samkvæmt nýjustu gjaldskrám ÍSB,
Landsbankans, KB banka og
SPRON þá hefur Íslandsbanki nú
lækkað árgjald vörslureikninga úr
3.600 í 3.000 kr. Varsla verðbréfa hjá
KB banka kostar enn sem fyrr að lág-
marki 2.500 kr. á ári og Landsbank-
inn hefur nú tekið upp 2.900 króna
gjald. Af þeim fjórum fjármálastofn-
unum sem minnst er á hér að framan
er það því aðeins SPRON sem býður
upp á vörslureikninga hlutabréfa án
endurgjalds.
Rafrænn eignareikningur
Vörslureikningur, eða VS reikn-
ingur er rafrænn eignarreikningur.
Þegar viðskipti eiga sér stað með
verðbréf sem búið er að skrá rafrænt,
er opnaður reikningur í nafni eiganda
verðbréfanna í kerfi Verðbréfaskrán-
ingar Íslands fyrir milligöngu banka,
sparisjóðs eða verðbréfafyrirtækis.
Þessi reikningur kallast VS-reikning-
ur. Nauðsynlegt er að eiga VS-reikn-
ing í kerfi Verðbréfaskráningar Ís-
lands til að hægt sé að eiga viðskipti
með rafbréf. Bankar, sparisjóðir og
aðrir viðskiptaaðilar hafa umsjón
með öllum VS-reikningum fyrir við-
skiptavini sína. Öll meðferð rafbréfa
fer fram fyrir milligöngu þessara að-
ila sem annast alla þjónustu og um-
sjón með verðbréfaeign viðskiptavina
sinna, veita allar upplýsingar um raf-
bréfaeign, verðmæti og þess háttar.
Á heimasíðu Landsbankans segir
um kosti vörslureikninga umfram
hlutabréf á pappírsskírteinum eins
og tíðkuðust fyrir daga hinnar raf-
rænu skráningar, að viðskipti með
slíkar eignir séu bæði öruggari og
hraðvirkari en annars væri auk þess
sem það heyri nú til liðinnar tíðar að
auglýsa þurfi eftir glötuðum verð-
bréfum með tilheyrandi kostnaði og
biðtíma. Þá er talað um að greiðslur á
arði, vöxtum og afborgunum berist á
greiðsludegi þegar bréf eru rafrænt
skráð.
Áhöld eru um það hvort hluthafar
eigi að þurfa að greiða fjármálastofn-
unum fyrir vörslu hlutabréfa og á það
er bent að fyrirtækin, sem hluthaf-
arnir eiga, borga einnig gjald til
Verðbréfaskráningar vegna utanum-
halds með bréfin sem og gjöld til fjár-
málastofnana fyrir þjónustu í
tengslum við bréfin. Segja sumir að
búið sé að greiða gjaldið margfalt.
Bankarnir hafa hins vegar svarað því
til að vörslu hlutabréfa fylgi ýmislegt
umstang og þjónusta við eigendur
bréfanna sem árgjaldið sé þóknun
fyrir.
Gagnrýnendur gjaldtöku fyrir
vörslureikninga segja að allt það hag-
ræði sem átti að verða með rafrænni
skráningu, skili sér einungis til bank-
anna og markaðarins en ekki hluthaf-
anna sjálfra.
Vilhjálmur Bjarnason er í forsvari
fyrir þá sem finnst það óeðlilegt að
þurfa nú að borga fyrir eitthvað sem
menn áttu val um áður að geyma
sjálfir heima hjá sér. „Bankar og líf-
eyrissjóðir hafa 8–900 milljóna króna
hagræði af rafrænni skráningu á
hverju ári auk 300–500 milljóna
króna sem bankarnir fá í þóknunar-
tekjur af umsýslu rafrænna verð-
bréfa. Það eru þeir en ekki einstakir
hluthafar sem fyrst og fremst njóta
þessa hagræðis.“



 
    

      






 

     


   



  





 


   


  
   
    


    
 






 

 

 

  

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


!
  

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

  
  

 

  
 
"#!
 $ %&& &&&
'#(    
)*
  !
 
 ) + ),-  "

-    " 

"' &&& . $  ),$  "% &&&    &0& 1     ,

  )   '202%/

#3
,4
)-   
 ' &&&
5#(     

 !

 
% &&& 

 4
      *
 

* 
) ,

 
 6
 7
 
   
 ))+  %#8

  
1 
)9:-
)   

  

 

 

  

  



   
 

 

 

 ;

#
;

# ;#
"#
5#
%#
'#
Gjald af vörslureikningum
er hátt fyrir litla hluthafa
Arður hrekkur stundum ekki fyrir
árgjaldi vörslureikninga hlutabréfa.
Þóroddur Bjarnason kynnti sér málið.
Morgunblaðið/Golli
● TAP af rekstri Nýherja á fyrsta
ársfjórðungi 2004 nam 31,9 millj-
ónum króna eftir skatta samanborið
við 32,9 milljóna króna hagnað á
sama tímabili árið áður. Hagnaður
fjórðungsins fyrir
fjármagnsgjöld
og afskriftir –
EBITDA – var 5,9
milljónir króna
borið saman við
62,6 milljónir á
sama tímabili
síðasta árs.
Í tilkynningu frá félaginu segir að
rekstrartekjur hafi numið 1.229,6
milljónum króna en voru 1.173,3
milljónir árið áður og hækkuðu því
um tæp 5%. Vörusala minnkaði um
tæpt 1% en þjónustutekjur jukust
um tæp 25% á milli fjórðunga.
„Sala á árinu fór mun hægar af
stað en vonir stóðu til, og var um-
talsvert tap af rekstri félagsins
fyrstu vikur ársins.
Framlegð af vörusölu hefur lækk-
að umtalsvert milli ára, og end-
urspeglar það harðari samkeppni.
Verulegur kostnaður hefur verið
lagður í þróun sérhæfðra hugbún-
aðarlausna, sem horfur eru á að ná-
ist að selja á næstu mánuðum og
misserum,“ segir í tilkynningunni.
Síðar kemur fram að von er á líflegri
upplýsingatæknimarkaði:
„Á liðnum ársfjórðungum hefur
eftirspurn á upplýsingatæknimark-
aði verið hæg, og var framhald þar
á í fyrsta ársfjórðungi. Eins og Ný-
herji skýrði frá við síðasta uppgjör,
eru horfur á að á síðari hluta ársins
verði upplýsingatæknimarkaðurinn
töluvert líflegri.“
Nýherji tapar
32 milljónum
● HAGNAÐUR sænska tæknifyrirtæk-
isins Ericsson var meiri á fyrsta fjórð-
ungi þessa árs en sérfræðingar á fjár-
málamarkaði höfðu gert ráð fyrir. Nam
hagnaðurinn um þremur milljörðum
sænskra króna, jafnvirði um 28 millj-
arða íslenskra króna, en á sama tíma-
bili á síðasta ári var tap fyrirtækisins
um 4,3 milljarðar sænskra króna.
Í frétt í danska viðskiptablaðinu
Børsen segir að frá því finnska far-
símafyrirtækið Nokia tilkynnti um
verri afkomu á fyrsta fjórðungi þessa
árs en á því síðasta, hafi samkeppn-
isfyrirtækin, Samsung, Motorola og
nú Ericsson, hvert á eftir öðru greint
frá batnandi afkomu.
Segir í frétt Børsen að sölutekjur
Ericsson hafi numið um 28 millj-
örðum sænskra króna á fyrsta fjórð-
ungi þessa árs, sem er um 9% aukn-
ing milli ára.
Afkoma Ericsson
batnar mikið
HAGNAÐUR Straums Fjárfest-
ingarbanka eftir skatta á fyrsta
ársfjórðungi 2004 nam 2.014 millj-
ónum króna samanborið við 408
milljónir króna á fyrsta ársfjórð-
ungi árið 2003. Afkoman er nokk-
uð undir spá greiningardeildar KB
banka en í Þróun og horfum, ný-
legu sérriti bankans, var bankan-
um spáð 2,5 til 3 milljarða króna
hagnaði.
Greiningardeild Landsbankans
spáði bankanum aftur á móti 1.860
milljóna króna hagnaði á tíma-
bilinu að því er segir í Vegvísi
bankans, og er afkoman því í takt
við væntingar greiningardeildar
Landsbankans. Þar segir einnig að
uppgjörið breyti ekki væntingum
deildarinnar til
Straums og ný-
útgefið verðmat,
5,5 krónur á
hvern hlut,
standi óbreytt.
Lokagengi bréfa
í Straumi var í
gær 6,55.
Hreinar vaxta-
tekjur Straums
voru jákvæðar
upp á 26 millj-
ónir króna á
tímabilinu en
vaxtatekjur af útlánum námu tæp-
lega 47% af vaxtatekjum félagsins.
Í tilkynningu frá bankanum segir
að hreinar rekstrartekjur hafi ver-
ið samtals 2.540 milljónum króna
en rekstrargjöld samanlagt 95
milljónir króna.
Arðsemi eigin fjár bankans nam
12,4% á tímabilinu sem samsvarar
59,7% arðsemi eigin fjár á árs-
grundvelli. Heildareignir bankans
námu 23.393 milljónum króna í lok
tímabilsins en voru 22.529 millj-
ónir króna í árslok 2003. Eiginfjár-
hlutfall bankans á CAD grunni var
61,6% í lok fyrsta ársfjórðungs.
Vaxandi vaxtatekjur
Þórður Már Jóhannesson, for-
stjóri Straums segir í fréttatil-
kynningu frá bankanum að afkom-
an hafi verið góð og einkennst af
hagfelldum skilyrðum á fjármála-
markaði. „Eftir fyrsta ársfjórðung
í rekstri bankans er ánægjulegt að
sjá að hreinar vaxtatekjur eru já-
kvæðar og vaxandi,“ segir Þórður.
Eignir Straums Fjárfestingar-
banka eru að meginhluta í skráð-
um innlendum hlutabréfum og
hafði þróun íslenska hlutabréfa-
markaðarins því jákvæð áhrif á af-
komu bankans.
Í byrjun þessa árs var Straumi
Fjárfestingarbanka veitt starfs-
leyfi sem lánafyrirtæki. Í tilkynn-
ingunni segir að verkefnastaða á
lánasviði sé góð og að stefnt sé að
því að stækka útlánasafn bankans
umtalsvert á árinu. Í dag eru
heildarútlán bankans um fimm
milljarðar króna.
Straumur hagnast um tvo milljarða
Vöxtur Þórður
Már Jóhannesson
er ánægður með
gang félagsins.
ÞETTA HELST …
VIÐSKIPTI
● MIKIÐ hefur verið um að íbúða-
eigendur í Bretlandi hafi endur-
fjármagnað íbúðakaup sín undanfarin
þrjú ár.
Í frétt á vefsíðu Sky-fréttastofunnar
segir að nýleg könnun sýni að á seinni
hluta síðasta árs hafi fjögur af hverj-
um tíu nýjum lánum, sem veitt hafi
verið gegn veði í íbúðarhúsnæði, ver-
ið lán sem íbúðaeigendur hafi tekið til
að greiða upp eldri og óhagstæðari
lán. Þá komi fram í könnuninni að um
28% þeirra íbúðaeigenda sem endur-
fjármögnuðu kaup sín höfðu gert það
áður á undanförnum fimm árum.
Segir í frétt Sky að ástæðan fyrir
mikilli aukningu í endurfjármögnun
íbúðakaupa sé lægri vextir og mikil
samkeppni á milli þeirra sem bjóða
lán sem tryggð eru með veði í hús-
næði.
Mikill vöxtur í
endurfjármögnun
íbúðakaupa