Morgunblaðið - 23.06.2004, Blaðsíða 14

ERLENT
14 MIÐVIKUDAGUR 23. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MÖRG þúsund rússneskir hermenn
voru í gær sendir til borgarinnar
Tsérmen í sunnanverðu landinu til
að elta uppi tétsenska uppreisnar-
menn sem myrtu 57 manns í skyndi-
árásum sem gerðar voru samtímis á
nokkra staði í sjálfstjórnarhéraðinu
Ingúsetíu í Kákasus á mánudags-
kvöld. Meðal hinna föllnu voru tugir
lögreglumanna og þrír háttsettir
embættismenn, þar á meðal heil-
brigðisráðherra og einn af aðstoð-
arráðherrum Ingúsetíu.
Rússneskar sjónvarpsstöðvar
sýndu í gær myndir af brenndum
húsum og farartækjum í Ingúsetíu,
víða lagði enn reyk upp í loftið. Um
hundrað menn, sem talið er víst að
séu herskáir Tétsenar, tóku þátt í
árásunum og munu tveir þeirra hafa
fallið. Mennirnir voru vopnaðir
handsprengjuvörpum og léttum
sprengjuflaugum, þeir lögðu m.a.
undir sig ráðuneyti innanlandsmála
í Nazran, stærstu borg Ingúsetíu.
Bílalest rússneskra hermanna sem
var á leið til borgarinnar og var
stödd í um þriggja km fjarlægð var
gerð fyrirsát. Þrír herbílar sáust
seinna snúa aftur til Vladikavkaz,
höfuðborgar Norður-Ossetíu, en
ekki er vitað hve margir fallnir eða
særðir hermenn voru í bílunum.
Einnig réðust árásarmenn á lög-
reglustöðvar í bæjunum Sleptsovsk,
Karabúlak og Jandara við landa-
mörk Tétsníu. Þrír liðsmenn rúss-
nesku sjónvarpsstöðvarinnar NTV
gengu fram á nokkra af árásar-
mönnunum við landamæri Norður-
Ossetíu og Ingúsetíu. Voru menn-
irnir með grímur fyrir andlitinu og
einn bar sjálfvirkan riffil, þeir sögð-
ust vera félagar í Herfylki píslar-
vottanna. „Við skutum alla hérna,
segið frá því,“ sagði einn mannanna.
Tétsenar eru flestir múslímar og
áhrif bókstafstrúarmanna meðal
þeirra hafa aukist mjög eftir að
stríðið gegn Rússum hófst. Vitni
sögðu að sumir árásarmennirnir
hefðu hrópað „Allah er mikill!“ (Al-
lah-u-Akbar) er þeir hurfu á brott.
Rændu vopnabúr lögreglu
Rússnesku hermennirnir héldu
um borgina Tsérmen í héraðinu
Norður-Ossetíu inn í Ingúsetíu í
langri lest af brynvörðum liðsflutn-
ingavögnum og vörubílum. Er leið á
mánudagsmorgun höfðu flestir
árásarmannanna flúið inn í þykka
skóga sem eru á mörkum Ingúsetíu
og Tétsníu. Forseti Ingúsetíu, Múr-
at Zjasíkov, sagði rússnesku Inter-
fax-fréttastofunni að miklu af vopn-
um og skotfærum hefði verið rænt
úr birgðageymslum lögreglunnar á
stöðum sem ráðist var á.
Mannfall mun einnig hafa orðið í
átökum í öðru grannhéraði Tétsena,
Dagestan þar sem árásarmenn
lögðu undir sig opinbera byggingu í
höfuðstaðnum, Makatsjakala en
voru loks hraktir burt.
Tugþúsundir tétsenskra flótta-
manna eru í Ingúsetíu en stjórn
héraðsins hefur tekist að halda því
að mestu utan við átökin í Tétsníu.
Innanríkisráðherra Tétsníu, Alú
Alkhanov, sagðist telja að uppreisn-
arforinginn Sjamíl Basajev hefði
staðið á bak við árásirnar en hann
hefur verið sakaður um sumar af
blóðugustu árásum Tétsena og
mannrán. Moskvuhollir embættis-
menn Tétsena sögðu einnig að for-
seti uppreisnarhópanna, Aslan
Maskhadov, hefði lagt blessun sína
yfir aðgerðirnar. Kjörinn verður
nýr héraðsstjóri Tétsníu í ágúst en
sá er síðast gegndi embættinu, Akh-
med Kadýrov, var myrtur í
sprengjutilræði í maí. Hann naut
stuðnings Moskvustjórnarinnar og
það gerir einnig Alkhanov sem er í
framboði núna.
Rússnesk stjórnvöld hafa um hríð
fullyrt að þau séu að ná stjórn á
ástandinu í Tétsníu sem sé að verða
„eðlilegt“ en ljóst þykir að því fari
fjarri. Hermenn þeirra í héraðinu
verða oft fyrir árásum og oft hefur
verið bent á að átökin gætu breiðst
út til næstu héraða. Þar búa margar
þjóðir og þjóðarbrot, margir íbú-
anna eru múslímar og sumir mjög
ósáttir við rússnesk yfirráð.
Harðlínustefna Rússa
Rússar viðurkenndu forsetakjör
Mashkadovs 1997 en segja nú að
hann sé einfaldlega hryðjuverka-
maður. Harkaleg stefna Rússa í
Tétsníu hefur orðið til þess að þótt
margir séu orðnir þreyttir á átök-
unum og séu lítt hrifnir af arab-
ískum trúarofstækismönnum, sem
berjast með uppreisnarflokkum í
héraðinu, vilja margir losna við
Rússa.
Ingúsetía er grannhérað Tétsníu
þar sem geisað hefur blóðugt stríð
milli uppreisnarmanna og rúss-
nesks herliðs í fimm ár. Um 300.000
manns búa í héraðinu, þeir eru
súnní-múslímar eins og Tétsenar og
tala tungu sem er skyld tétsensku.
Rússar lögðu umrædd héruð undir
sig snemma á 19. öld. Einræðisherr-
ann Jósef Stalín lét í seinni heims-
styrjöld flytja alla íbúa Ingúsetíu og
Tétsníu með nauðung til Síberíu
vegna þess að margir íbúarnir
höfðu sýnt innrásarherjum Þjóð-
verja stuðning. Fólkið fékk loks að
snúa heim 1957.
 
%& -3
 /, !
 9
"!/,
L '6, 9 ' ,
 !
 ,%:
,
/(
(
! E,' ,
 ,


3! "
 9
"! ,1
!0
),
  9 / (! !  ',' 0
" '()!
* +'%$
,%*-'.$
?&4 $ 
/ ) 
))(  ( (
 

0  123  

(
! )   (

!!
 , (4
5 

5
674

3! 7#


!
89
(
  
5
  !"#$%
:!
4N..*;I
Uppreisnarmenn Tétsena
felldu 57 manns í Ingúsetíu
Rússnesk stjórnvöld senda þúsundir hermanna til Kákasushéraðsins
Nazran, Tsérmen. AP, AFP.
Reuters
Rússneskur hermaður í Makatsja-
kala, höfuðstað Dagestan, í gær.
Tétsenskir uppreisnarmenn lögðu
opinbert hús í borginni undir sig.
ALI Reza Afshar, sem situr í herráði Ír-
ans, sagði í gær að svo gæti farið að átta
breskum landgönguhermönnum, sem
handteknir voru á mánudag fyrir að
sigla inn í íranska lögsögu, yrði fljótlega
sleppt. Sagði hann að það yrði gert ef í
ljós kæmi í yfirheyrslum að mennirnir
hefðu ekki haft neitt illt í huga. Íranar
segja þá hafa siglt um kílómetra inn í ír-
anska hluta Shatt al-Arab-vatnaleiðar-
innar þröngu milli Írans og Íraks í suðri.
Ríkissjónvarpið í Íran sýndi í gær
myndir af mönnunum átta þar sem þeir
játuðu brot sín, sögðu til nafns og báðust
afsökunar á því að hafa gert mistök.
Talsmenn breska heraflans í Írak
segja að varðbátarnir þrír sem þeir voru
á séu vopnaðir. Segja þeir að mennirnir
hafi borið handvopn en þeir hafi verið að
ferja bátana frá hafnarborginni Umm
Qasr til Basra þar sem yrðu afhentir
nýju landamæravörsluliði Íraka. Líklegt
er talið að bátana hafi borið af leið en
miklir straumar eru í sundinu.
Segjast
munu sleppa
hermönnum
& &$&&'$&
$!
 
5(2!

 ;1

(!

572!

12 
(
;( 
(
  
5
( 

  
$#
'5
< , %" 
   " ./  %
 #
, 
 $ ' $ ! 
!
!, # H,(0
$ 6  %
'5 $ 6  "
.OI$
4$
)N>?L=
 



5 Teheran. AP.
Í GÆR lauk formlega endurreisn Frúar-
kirkjunnar í Dresden en þá var kúpull hennar
hífður upp og komið fyrir ofan á aðalturni
kirkjunnar.
Kúpullinn, sem prýddur er ríkisepli með
gylltum krossi, vegur um 30 tonn og því skipti
það töluverðu máli að vindar blésu sem allra
minnst í gær þegar honum var lyft upp í 78
metra hæð. „Ég vona að Hann þarna uppi
vinni með okkur,“ sagði lúterski biskupinn
Volker Kress í gær, en hann er einn eftirlif-
enda loftárásanna á Dresden 1945. Þá fórust
yfir 100 þúsund manns, aðallega óbreyttir
borgarar.
Bretar gáfu íbúum Dresden ríkiseplið og
krossinn, nákvæmar eftirgerðir þeirra er
prýddu kirkjuna áður, árið 2000 í tilefni af því
að 55 ár voru þá liðin frá loftárásum banda-
manna á borgina.
Önnur ljósmyndanna sýnir rústir kirkj-
unnar eftir loftárásirnar en hin sýnir verka-
menn festa stálkapla í kúpulinn í gær svo að
hægt yrði að hífa hann upp. AP
AP
Frúar-
kirkja í
Dresden
risin á ný