Lesbók Morgunblaðsins - 10.05.2003, Síða 8

8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 10. MAÍ 2003
É
G skrifa nafn á umslag og set það
í stærra umslag, skrifa nafn á
það og set það í ennþá stærra
umslag. Á leiðinni í pósthúsið sé
ég gamla konu standa og klippa
hanskann sinn í litla búta og
setja bútana ofan í handtösku.
Heitir fingur
sem telja upp að þremur
– – –
Siðir okkar eru umhverfisvænir. Eilíf hring-
rás jarðarinnar sýnd sem póstkort frá tilvilj-
unarkenndum sendanda. Tvær konur í úlpum
og hip-hop-buxum og með breitt belti um mitt-
ið til að halda uppi buxunum. Ekkert annað.
Ekkert annað en það. Rölti eftir Laugaveg-
inum. Rauði póstkassinn er rauður eins og þeir
í Kaupmannahöfn og strætisvagnarnir eru
jafngulir og strætisvagnarnir í Kaupmanna-
höfn og tungumálið er … tungumálið er ekki
eins og tungumálið á neinum öðrum stað.
Tungumálið er kannski það eina sem er ekki
eins og á öðrum stöðum. Tungumálið er upp-
runinn, sprottið úr eldi og ís, lofti og mold,
sprottið úr hringrás þjóðarinnar.
Gengið afturábak
– – –
Rótin er ósýnileg og vex niður í gegnum höf-
uðkúpu, festir sig við skjá innan á hauskúpunni
þaðan sem framagirnin verður send beina leið
út í fingurna. Gult ljós leiftrar framan á tánni á
skónum og tilverunni verður sparkað út í lífið.
Rólega fram. Ein snjöll hugmynd í senn.
Kannski pyngja gerð úr þurrkuðum og lituðum
laka, kjóll úr þurrkaðri og litaðri vömb. Ein
snjöll hugmynd í senn. Smokkur úr sperðli.
Kannski. Og síðan út í heim, að skjóta rótum
og færa innblástur heim, að spyrja sjálfan sig
hvernig allt byrjaði og með hverju allt byrjaði.
Stansað
á höndum og fótum
– – –
Eitt kvöld voru stjörnurnar skærar og stór-
ar á himinhvolfinu, naktir karlar sátu í heitri
sundlaug undir fyrrnefndum skærum stjörn-
um og horfðu upp til þeirra. Norðurljósin lið-
uðust yfir himininn, aldrei á sama stað, sí-
breytileg. Neónskilti á himnum. Letur sem
mannsaugu fá ekki skilið, ólæsileg himna yfir
augasteininum. Ekkert var sagt. Þeir lágu
bara þarna í heita vatninu, rólegir, reyndu að
hlusta hvort þeir heyrðu eitthvað annað en nið-
inn í ánni í grenndinni, eitthvað annað en jarm-
ið í kind skammt frá. Skyndilega sagði einn: Er
hægt að selja norðurljósin? Hann talaði eins og
einhver annar hefði sagt það sama á undan
honum. Maðurinn sem sat við hlið hans svar-
aði: Fæðir mamma þín skuggann þinn um leið
og þú fæðist eða fæðist hann síðar? Auðvitað
var dimmt þetta kvöld.
Og ljóti
andarunginn lendir
aldrei framar
í tónunum
milli fjallanna
– – –
Þeir eru líka með sauðfé. Á meðan íslenskar
flugfreyjur sofa hjá bandarískum mafíufor-
ingjum er Móna Lísa komin með doðasótt í
fjósinu. Innst í dalnum gengur maður með
bakpoka. Sporin eftir hann lágu um tungl-
landslagið, ný og ósnert. Hann skildi líka eftir
sig aðra slóð. Alls staðar þar sem hann kom í
heimsókn skrifaði hann í gestabókina. Hann
var hógvær gestur, sagði ekki meira en nauð-
syn krafði. Dag einn ákvað hann að ganga fyrir
nes eitt. Slóðin var greinileg, en svo endaði
hún. Hann hvarf. Menn fóru á þyrlu og báti að
leita, en fundu hann ekki. Aðeins kyrra og
ósnortna slóðina í tungllandslaginu og penna
þar sem hún endaði. Guiseppe Taggioni fannst
aldrei. Foreldrar Guiseppe komu á staðinn,
lögðu krans og keyptu hús í þorpinu skammt
þar frá.
Fjölskyldur keyra
tímunum saman
um miðbæinn
og fara svo heim aftur
– – –
Í dag. Á lífi. Sex daga vikunnar eru vísindin
sem heild í hávegum höfð. Á mánudag verða
peningarnir taldir, lagðir til hliðar svo að far-
sæld ríki það sem eftir er vikunnar. Á þriðju-
dag á að fylgjast með í umheiminum til að svip-
ast um eftir einhverju sem hægt er að færa
heim, einhverju óþekktu sem hægt er að
blanda saman við allt hitt sem fyrir er. Á mið-
vikudag verður vikan endurskoðuð og athugað
hvort nokkurt grátt hár lætur á sér kræla, ef
einhverjir peningar eru eftir á að lita það í upp-
runalega litnum, annars kippa því burt. Á
fimmtudag er ekkert ómögulegt. Allt verður
gert eins og það sé það síðasta sem gera skal. Á
föstudag verður spjallað við börnin smástund
og svo verður farið út að borða, eins og alla
hina dagana. Á laugardag verður farið yfir vik-
una til að athuga hvort allt er búið og gert sem
gera skal, hvort vikan hefur verið til einskis
eða ekki. Sunnudagur er dagurinn þegar spá-
dómarnir rætast og öll kraftaverkin gerast, en
það nefnir enginn, því að hvað ef eitthvað er
vitlaust.
Hér er
alltaf morgunn
– – –
Húðflúr á fram- og upphandleggjum halda
óttanum í farbanni, en breitt brosið býður alla
velkomna og slagæðarnar á hálsinum eru eins
og spenntir bogastrengir sem skjóta frum-
öskrum út í reykmettaðan salinn. Taktu aldrei
ofan fyrir neinum. Einhver liggur í sófa og lít-
ur út eins og stelpa, en ef grannt er skoðað er
hún strákur. Sítt hárið hylur augun og andlitið
að hluta. Á hnjánum vegur salt kaffibolli. Að-
laðandi stelpa með hring í tungunni, fyrrver-
andi ástkona allra, svífur um innan um tónana,
svitastokkin, hallar höfði og brosir gegnum
maskarann á augnlokunum. Grænt ljós hefði
verið við hæfi á þessum stað, kannski með
rauðum geisla hér og hvar, helst í gegnum
miðjuna.
Fínlegt hart
ósýnilegt regn
– – –
Getur það gerst aftur? Það sem er brotið,
það sem er þagnað, vatnið, ófrosið, lítur yfir
farinn veg gegnum óteljandi hringrásir, en
sprettur alltaf fram að nýju eins og áður ógert.
„Gamalt fólk situr allan daginn og furðar sig á
því hvert tíminn fór,“ sagði hún. „Það tekur
með sér alla hlutina sem það hefur safnað
gegnum árin, flytur á nýtt elliheimili og heldur
sig munu finna æskuárin aftur, en það eina
sem það finnur er heimur sem horfir aftur,
fullur af tímalausum myndum af þögnum.“
Ekki eru til neinar áreiðanlegar heimildir um
hver sagði þetta við hvern því að sögur þeirra
eru þagnaðar.
Mold
milli
dyranna
– – –
Einnig hér sést ekki fólk á sunnudags-
morgnum. Byggingar teygja úr sér undir
bláum himni. Predikun dagsins: Kynskipting-
ur selur líkama sinn til að eiga nóg af fíkniefn-
um fyrir daginn. Presturinn tekur hann upp á
sína arma, kemur honum aftur á réttan kjöl og
tilnefnir hann aðstoðarmann sinn. Jesús hefði
gert það sama. Hann var með ýmsa gjörólíka
lærisveina sem hver fyrir sig hafði sína veik-
leika og sínar sterku hliðar. Þegar ég steig út í
sólskinið fannst mér ég sjá jólasveininn fljúga
yfir tjörnina og hann var ekki í rauðum bún-
ingi.
Ég gleymdi að gefa
dúfunum brauðmolana
sem ég var með í vösunum
– – –
Sorgin er gróður á herðunum. Trén sem
vaxa upp af gröfunum eru líka dáin. Það sést á
gráa berkinum. Dauðinn ímyndar sér (ekki)
sjálfan sig, hann er askan sem verður stráð á
vögguljóð. Hinsti andardrátturinn rýkur út í
gegnum hausamótin, en áður en það gerist hef-
ur lífið róast fullkomlega því að minnið er svo
unaðslega stutt og deilist upp í svo mörg brot
sem dreifast út um allar trissur. Að muna …
bara að muna einn hluta af því hvernig það var
að lifa fyrir utan … að vera einn hluti af tindr-
andi ljósunum í bakgörðum fullum af tímalaus-
um hugsunum. Ota sér hægt framávið og um
leið og þér finnst þú standa á strönd og sjá sól-
ina koma upp segir skjálfandi rödd við þig:
Dularfullar sýnir sáum við hverfa handan við
flekkleysi þitt.
Hún hysjar upp um sig buxurnar
og roðnar þegar hún sér
að skóreimarnar eru blautar
Árni Óskarsson þýddi úr færeysku og
ensku.
STACCATO
Ljósmynd/Ingi Joensen
„Á föstudag verður spjallað við börnin smástund og svo verður farið út að borða.“
E F T I R O D D F R Í Ð M A R N I R A S M U S S E N
Hvaða mynd hafa Færeyingar og Grænlendingar af
Íslandi og íslenskri þjóð? Og hvaða hugmyndir gerum
við okkur um þessar þjóðir? Þetta er viðfangsefni sýn-
ingarinnar Inn og út um gluggann sem opnuð verður í
Listasafninu á Akureyri í dag. Á þessari opnu birtast
textar og ljósmyndir af sýningunni eftir færeyska og
grænlenska listamenn um Ísland og Íslendinga.
Höfundur er færeyskur rithöfundur. Fyrsta ljóðabók
hans, Öldur hugans, kom út árið 1994.
Ljósmynd/Ingi Joensen
„Alls staðar þar sem hann kom í heimsókn skrifaði hann í gestabókina.“