Íslendingaþættir Tímans - 26.09.1969, Blaðsíða 21

SEXTUGUR:
Magnús Guðmundsson
matsveinn
Það iroun hafa veriS á árinu 1949
að notokrir nnatsveinar á fiskiskip
um feomu til mín, sem þá var for-
maður Matsveina og veitingaþjóna
félags íslan-ds, og ræddiu við mig
áhugamiál eitt mikið, er þeim þá
iá á hjarta. Þetta áhugamiál þess
ara manna var, að stofnuð yrði
deild innan félagsins fyrir þessa
etótt manna, sem þá var í stéttar-
fólagsskap með hásetum og smyrj
urum án deildarskiptingar. Mér
er enn, tveimur áratugum síðar
í ferstou minni hinn mifcli áhugi
þessara manna fyrir því að fá fé
lagsdegt sjálfstæði. Mér var strax
Jijóst að hér var um sanngirnis-
og nauðsynjaimál að ræða, sem
vinna yrði að.
Ein-n þeirra manna er þegar í
upphafi hafði einna mestan áhuga
fyrir framgangi þessa máls, var
Magnús Gruðmundsson, þáverandi
niatsveinn á b.v. Röðli frá Hafnar
firði.
Þennan formála er ekki rétt að
hafa ölu lengri, en þegar ég nú
teto mér penna i hönd, er það gert
ve-gna þess að áður nefndur kunn-
ingi minn mun vera fæddur í
Mýrahreppi við Dýrafjörð 23. ágúst
1909, og í fulvissu þess að rétt
sé með farið, og að hann sé að
fyia sex tugi ára, læt ég drjúpa
úr penna mínum.
Á þessum merku tdmamótum
Magnúsar Guðmundssonar er rétt
að staldra örltið við, láta hugann
reika aftur í tímann, eftir því sem
sHilkt 'getur verið á mínu valdi að
gera.
Ekki veit ég um bernsku eða
æskuár Magnúsar, nema hann
fæddist við Dýrafjörð eins og fyrr
segir, og að hann hóf störf á sjó
á fermingaraldri eins og síðar kem
ur fram. Þegar ég kynntist Magn
úsi ,var hann búsettur í Hafnar
firði.
Magnús kvæntist 7. desember
1934, Önnu Elíasdóttur frá Saur-
bæ í Dölum. Voru þau gefin sam
an í hjónaband á Akureyri, en þar
áttu þau beima fyrstu þrjú hjúskap
arár sáh, en fluttu þá til Hafnar.
fjarðar. Seinna voru þau hjón bú-
sett í Vestmannaeyjum í þrjú ár,
fluttust síðan aftur til Hafnarfjarð
ar, en eru nú búsett í Garðahreppi.
Þau Magnús og Anna hafa eign-
azt fjögur börn, og eru þrjú þeirra
á Mfi.
Ungur að árum mun Magnús
hafa farið að vinna fyrir sér, réð
ist hann 14 ára sem háseti á tog-
ara, og vann óslitið á togurum frá
þeim tiima til ársins 1954, lengst
af sem matsveinn. Hann hættir sjó
mennsku á árinu 1954, eftir þriggja
áratuga störf á sjó, sem háseti og
vélamaður áður en hann gerðist
matsveinn. Ekki hætti Magnús
sjómennsku vegna aldurs, ekki
vegna vanheilsu, heldur mun að
mestu hafa ráðið, að hann var orð
inn störfum Maðinn á sviði félags-
mála, en áhuginn sem ég varð var
við strax við fyrstu kynni okkar,
var ódrepandi, þanni-g að félagar
hans fundu fljótt hvað í honum
bjó. Sjólfsagt hefur hann álitið, að
með því að starfa í landi, gæti
hann orðið áihugamólum sínuim
meira að liði, enda reyndist svo.
Á árinu 1954 nánar tiltekið í lok
þess árs, þegar hann hættir sjó
mennsku og fer í land, er hann
orðinn formaður sérdeildar fyrir
matsveina á fiskiskipum innan
Sambands matreiðslu- og fram
reiðslumanna, en sú deild var
stofnað eftir nokkurra ára baráttu
þessara áhugasömu manna sem ég
gat um í upphafi, og ræddu við
mig fyrir tveiimur áratugum. Deild
in var stofnuð 19. febrúar 1952
og frá árinu 1953 hefur Magnús
verið formaður deildarinnar, en á
stofnfundi varð hann varaformað-
ur. í höndum Magnúsar hefur
Framhald ð bls 23
sett á Höfn, nú eklkj-a. Valgerður,
Kka búsett á Höf-n, nýlega misst
mann sinn og Skarphéðinn sem
lef-ur verið heimilisfastur á Vagn-
stöðum sína tíð, þó hann ynni víða
út um land um tiíma meiri eða
minni Wuta úr ari við að setja
upp rafstöðvar og leiða vatn í bæi.
Þessi siysitkini voru fædd með
sérsltakia verklægni. Vignstaiðir
hiafa mjög verið bættir með rækt-
un og byggingum í búskapa-rtið
Sigríðar og Gunnars, og ekki sízt
síðan félagsbú'skapur hófst þar
með eldri og yngri hjónunum.
Heyskapur er þar góður, hey
geymsllur rneir en nógar og pen-
ingshús fyrir stu-ttu reist vel upp
komin. Fyrir fáum árum var kom-
i® þar upp íbúðarhúsi mjög mynd
arle-gu sem báðar fjölskyldu-rnar
sitanda að og búa í ásamt Skarp-
héðni.
A-Iur ber búskapurinn á Vagn-
sitöðum vott um góða afkomu sem
meðal annars byggist á hirðusemi
og ráðdeild, í því átti hin látna
húsfreyja fylilega sinn hlut. Öll
hefur sa-m-búðin á því h-eimili ver-
ið hin ákjósanlegasta. Sigríður
stoldi það til fuls bæði sem móð-
ir og tengdamóðir hvað það er
mikið atriði i sambúðin-ni að fólk-
ið reyni að laða sig hvað eftir
öðru svo heimilisíMfið verði sem
ánægjulegast. í þessu efni hygg ég
a-ð Si-gríður hafi lagtt þyngra lóð á
vogarstoáMna en mörgurai t-ekst að
gera.
Ég kveð þig svo vina og frænka
og þatóka þér alt.
Steinþór Þórðarson.
21
ÍSLENDINGAÞÆTTIR