Íslendingaþættir Tímans - 17.03.1971, Page 13

NNING
Halldór Þorsteinsson,
Skíðbakka Austur-Landeyjum
Á öðrum degi nýbyrjaðs árs, var
kvaddur frá Krosskirkju, elzti
borgari Austur-Landeyjabrepps,
Halldór Þorsteinsson á Skíðbakka,
94 ára gamall. Halldór fæddist í
Ártúnum á Rangarvöilum 12. sept.
1876, sonur Þorsteins ísleiksson-
ar bónda þar og konu hans Sess
elju Halldórsdóttur. Hnildór var
næst elztur 6 bræðra, sem adir
urðu þekktir og dugandi menn.
'Bræður hans voru Jón söðlasmið
ur í Reykjavík látinn, ísleikur hús-
gagnabóTstrari Reykjavík, látinn,
Þórður bóndi á Sléttubóli Austur-
Landeyjum lézt á liðnu vori,
Kristinn bóndi í Káragerði Vestur-
Landeyjum, dvelst nú á Sjúkra
húsi Selfoss og Sigurður lengi bóndi
í Kúfhól, nú í Reykjavík. Þessir
bræður voru svo sérstakir persónu
leikar og samrýmdir að mér finnst
alltaf þegar eins er getið, þá standi
hinir allir Tjóslifandi fyrir hug-
skotssjónum. Halldór ólst upp með
foreldrum sínum og bræðrum,
fyrst í Ártúnum og síðan á Berg
þórshvoli. Vandist hann í æsku
þrotlausri vinnu, eins og allir þeir
sem þá ólust upp. Fljótt mun það
hafa komið í ljós að Halldór var
víkingsmaður til allra verka, enda
felld önn eins og líka var í Borg-
arholti á uppvaxtarárum Borghild
ar. Hún flutti með sér hinn hTjóð
láta virðuleika hversdagsleikans,
sem mótaði allt heimilislífið.
Búskap hættu þau hjón vorið
1961 og fluttu þá um skeið til
Reykjavíkur. En svo sterkar voru
rætur þeirra í æskusveitiuni að
þau undu ekfci í Reykjavík og
fluttu aftur „heim að Lágafelli“.
Jóhann dó 29. ágúst 1965. En
BorghiTdur dvaldi efitir það með
börnum sínum, ýmist Sigvalda,
yngsta syninum, að Lágafelli eða
hjá Steinunni elzbu dótturinni í
Reyfcjavík.
Með Borghildi er fallinn traust-
ur meiður úr stórum og fjölgreind
eftirsóttur bæði á sjó og landi. Á
þeim tíma var sjósókn úr Landeyj-
arsandi snar þáttur í lífsbaráttu
fólksins hór, og víst er um það,
að þeir sem hér voru taldir góðir
sjómenn voru engir veifiskatar.
Árið 1907 kvæntist Halldór Guð
rúnu Nikulásdóttur frá Bakkakoti,
mikilK dugnaðar- og myndarkonu,
sem reyndist honum ástrík og sam
hent, unz Teiðir þeirra skildu í bili,
er hún lézt árið 1917. Halldór og
Guðrún hófu búskap í Reykjavík
sama árið og þau giftust, og
bjuggu þar í 2 eða 3 ár. Starfaði
Halldór þar að smíðum, en hann
var ágætur smiður. Úr Reykjavík
flutbu þau hjón aftur að Bergþórs-
hvoli og búa þar í húsmennsku,
þar til þau flytja að Rirkjulandi í
AusturLandeyjum árið 1911. Og
þaðan að Skíðbakka, vesturbæ ár-
ið 1920. Þar bjuggu þau til ársins
1957, er þau fengu jörð og bú í
hendur Kjartani syni sínum^ og
Elínu dóttur sinni, sem Tengst af
höfðu dvalið heima. Árið 1959 lét
Kjartan af búskap sökum van-
hei'lsu. Tóku þá við búi Eyvindur
Ágústsson og Guðrún Aradóttir
dótturdóttir Halldórs og hjá þeim
eyddi hann ævikvöldinu við gott
um ættstofni. Hún var fulltrúi
hinna hljóðlátu, sem vinna hvers
dagsstörfin, en ekki eru taldir þeg-
ar sagan er skráð.
Mannlkostir hennar voru ríkuleg
ir, ást og umhyggja fyrir eigin
manni og börnum tryggð og vin-
átta við vandalausa, sem hún
kynntist, og tryggð við þjóðlegar
erfðir og ættjörð.
Hún befur nú verið lögð til
hinztu hvíldair við hlið síns bar-
áttufélaga og eiginmanns Jóhanns
heitins í heimasveitinni.
Börnum hennar og ættingjum
votta ég innilega samúð. Blessuð
sé hennar minning og fórnfúst
starf.
Gunnar Gufíbjartsson.
atlætl og umönnun þeirra, sona
þeirra og síðast en ekki sízt Elínar
dóttur sinnar.
Halldóri og Guðrúnu varð 5
barna auðið. Þau eru: Sesselja gift
Magnúsi Jónssyni Selfossi, ETín
sem lengst af hefur verið heinia,
og er áður getið, Lilja gift Sigmari
Guðlaugssyni, Steinunn gift Bjarn-
héðni Þorsteinssyni Hellu og
Kjartan er lézt árið 1964 eftir
mikla vanheilsu.
Mér finnst, er ég hugleiði ævi
feril Halldórs á Skíðbakka, að
hann hafi verið gæíumaður. Hann
llfði og tók þátt í mesta framfara-
tímabili þjóðarinnar, sá land sitt
vaxa úr nýlendu til sjálfstjórnar,
og fólkið komast úr örbyrgð til
allsnægtar að segja má. Halldór
var framúrskarandi tryggur mað
ur og vinfastur, einlægur trúmað-
ur, hann var traustur búþegn, bjó
aldrei stórt, en kunni vel forráð
fótum sínum í fjármálum, átti
ávalt nóg fóður fyrir sinn fénað,
þrátt fyrir örðugar aðstæður síns
tima, var alla tíð fremur veitandi
en þyggjandi, hafði gaman af að
gleðja aðra, var einstaklega barn .
góður og laðaði að sér öll börn. :
Oft hefur móðir mín minnzt þess
er hún barn að aldrei naut góð-
gerða þeirra Halldórs og Guðrún
ar, þá á KirkjuTandi. Og vel man
ég frá æskuárunum, ko-mur mín
ar til þeirra að Skíðbakka. Þær eiga
sinn þátt í að lýsa upp æskuárin. '
í félagsmálum var Halldór frem- ;
ur íhaldssamur, og kom þar vel
fram sá sterki þáttur í skapgerð
hans, trygglyndið. Þar rasaði hann '
ekfci um ráð fram, fremur en ann
ars staðar. Hann var ætíð tryggur •
félagsmaður Sj álf stæðisflokks-
ins. Hall'dór kunni vel að gleðjast
með glöðum, ekki sízt ef glóði vín
á sfcál. Hann átti mifcið af g-ræsku
lausum húmor, sem létti honum
og öðrum lífsbaráttuna. Hon-um
auðnaðist að halda andlegri og lík
amlegri heilsu fram undir loka
dægur, en hann lézt 23. desember
fSLENDINGAÞÆTTIR
13