Íslendingaþættir Tímans - 17.03.1971, Síða 22

Þórhddur Jónasdóttir
Á þeim degi, er jólaklukkurnar
hringdu inn hátíðarhelgina og ljós-
in voru tendruð logaskær, hneig
að hinzta beði níræð kona, er átt
hafði langa dvöl í Fjórðungssiúkra
húsinu á Akureyri. Því vildi ég
minnast hennar við þáttaskilin, að
ég átti henni skuld að gjalda fyrir
vináttu og velgerðir á liðnum ár-
um. Mér er ljóst að fátækleg
kveðjuorð mín greiða ekki þessa
skuld, en þau mega skoðast sem
viðurkenning hennar, og voítur
þakkarþels.
Ég hverf 30 ár aftur í tímann,
til þeirra daga, er ég var við nám
í Gagnfræðaskóla Akureyrai Þá
dvaldist ég um skeið í MunSaþver-
árstræti 23 á fallegu og ágætu
heimili þeirra Valgerðar Magnús-
dóttur og Hólmgeirs Þorsteins-
sonar Var ég þar sem í foreldra-
húsum og naut tíkulega vináttu
þeirra hjóna og dætra þeirra og
hennar Óu en svo var Þorhildur
Jónasdóttir tíðast nefnd af heima-
fólkinu og öðrum nánustu vin-
um
Ég gleymi því ekki, er ég kom,
öllum ókunnug, utan ágætri bekkj
arsystur minni, á heimilið í Munka
yngrí dóttirin, María er gift
Birni bónda í Skálholti, Erlends-
syni, hreppstjóra á Vatnsleysu í
Biskupstungum.
Auk þess ólst upp hjá Eiríki
og Kristínu systurdóttir Eirfks,
Vilborg Kristbjörnsdóttir frá
Birnustöðum, sem gift er Gísla
Sigurtrvegvasyni bifreiðastióra.
Einnig ólu þau upp systurdótt-
ur Kristínar, Elínu Sigurjóns-
dóttur, sem gift er Aage Peter-
/ sen, vélstjóra.
Órofa tryggð tengdi þau hjón,
Eirí'k og Kristinu, Bjarna bónda
Gíslasyni á Stöðufelli. Biarni
var systursonur Eiríks og hafði
alizt upn híá afa sinum o? ömmu
i Sandiæ'í-iarkoti og dvalizt þar
til þess er hann kvæntist og fór
sjálfur að h,,>a
Ýmsir aðrir ungir og aldnir,
skyldir og vandalausir, höfðu
dvalizt hjá þeim hjónum um
þverárstræti 23 — hversu gott
mér þótti að hverfa þar til fundar
við þessa eldri konu, sem ég var
viss um, að myndi skilja mætavel
mína dalabarnslegu hætti. Sú
varð og raunin á. En hins sama
naut ég hjá öllum á heimilinu. Um
þau samskipti öli á óg hinar Ijúf-
ustu minningar.
í fjölskyldunni frá Hrafnagili
átti Óa sér augastein. Sú af heima-
sætunum var einmitt bekkjarsyst-
ir mín í gagnfræðas'kólanum og á
fyrsta vetri samvistar okkar, höfðu
bönd vináttu knýtzt á milli okkar.
Þessa naut ég hjá hinni lífsreyndu
konu. Hún sýndi mér móðurlega
umhyggju og rétti mér trausta
hönd.
Yngsta dóttirin stundaði einnig
nám í gagnfræðaskólanum, svo að
við vorum þrjár á heimilinu, sem
sóttum skólann. Það var lesið og
lært af áhuga og búið við hin
beztu skilyrði. Við bekkjarsysturn-
ar lásum saman. Okkur var búinn
staður inni í svefnherbergi Óu og
vakað yfir því að við hefðum næði.
Minningarnar strevma fram. —
Og hversu hratt flýgur tíminn.
Mér finnst ekki svo ýkja löng
lengri eða' skeramri tíma og not-
ið umhyggju þeirra og góðvildar.
Barnabörn Kristínar voru orð-
in átta, þegar hún lézt. En auð-
vitað voru henni börn fóstuir-
dætranna jafnkær. Ef þau eru
talin með, hafði hún eignazt sex
tán barnabörn.
Veraldarauð flytur enginn
með sér af þessum heimi. En
lengi hefur það verið trú manna,
að látnum kæmu að liði góðverk,
er þeir hefðu unnið í þessu
lífi. Sé eitthvað hæft I þeirri
trú, þurfum við nú engan kvíð-
boga að bera í brjósti fyrir hag
Kristínar Ingimundardóttur.
Henni fylgja mn á ^land lifenda
alúðarþakkir og hlýjar kveðjur
allra, er henni kynntust.
Otför hennar var gerð frá
Hrepphólakirkju, laugardaginn
2. jan. sl., að" viðstöddu miklu
fjölmenni. Fornvlnur.
stund síðan að ég sat í þessu góða
herbergi og þreytti leik við náms-
efnið í ánægjulegum félagsskap.
Það var lesið og lesið, reiknað og
ritað. Svo var litið upp úr bókun-
um, ræðzt við, glaðzt og helgið,
skyggnzt út fyrir fjóra veggi, horft
úr glugga yfir götuna, fylgzt með
lífinu sem þar iðaði, horft yfir
til heiðarinnar, og hversu oft
hvarf ekki hugurinn heim í dal-
inn kæra handan hennar? En einn-
ig þarna, í húsinu við Munkaþver-
árstræti var éig heima. Sú hlýja
kennd greip mig fljótt eftir að ég
kom þar, og var ég þó, á þeim
árum fjarri því*5ð fá unað mér
utan minra heimahaga. En Óa
kunni lagið á heimaalningnum.
Hún vakri yfir honum. Og þá hús-
freyjan, hverrar minning mér er,
sem geisli á vori Yfir heimilinu
vöktu mild augu hennar og virt-
ust allt sjáandi á þvi sviði. Hún
gleymdi eigi neinu, sem til góðs
mátti verða. Þessar tvær konur
störfuðu hlið við hlið af dæma-
fárri elju, alúð og trúfesti og það
fauk ekki að neinum í skjóli
þeirra. Mynd þeirra og minning er
skýr í huga mér líún vekur mér
virðingu og þökk, og öldurót og
mistur áranna mun ekki slá þar á
nokkrum fölskva.
Þórhildur .Tónasdóttir var Þing-
eyingur, fæddist að Bárðartjöm í
Höfðahverfi 18,sept. 1880. Eins
og þeirrar tíðar var siður fór hún
að vinna fvrir sér um leið og hún
hafði aldur til og var í vist á
ýmsum bæium f Höfðahverfi. m.a.
Höfða og Grýtubakþa. Siðan flutt-
ist hún í Hrafnavilshrenp. fyrst að
Hólshúsum og siðar að Grund Á
fyrstu árum dvalar sinnar á þess-
um slóðum giftist Þórhildur ágæt-
22
fSLENDINGAÞÆTTIR