Íslendingaþættir Tímans - 25.06.1971, Blaðsíða 4

Benjamín Sigvaldason
fræðimaður og rithöfundur
Við andlát Benjamíns Sigvalda-
sonar rifjast upp okkar kynni frá
liðnum árum. Það eru nú rétt 20
ár síðan við sáumst fyrst. Við
vorum báðir staddir inni hjá Baldri
Pálmasyni í Ríkisútvarpinu, sem
þá var til húsa í Landsímahúsinu
við Austurvöll. Benjamín að bjóða
sagnaþátt til flutnings, en ég
væði. Báðir hlutum við jákvæða
afgreiðslu með það, sem við höfð-
um fram að bjóða. Þegar þetta var,
var Benjamín hálfsextugur að
aldri, örlítið farinn að reskjast, en
kvikur og léttur í hreyfingum. Það,
sem vakti einna mest athygli mína
á manninum, var hvað hann var
hress í máli og víllaus. Ljóð, eink-
um vísur, lágu honum á tungu,
bæði eftir hann sjálfan og aðra.
Minnið var gott.
Eftir þennan fyrsta fund okkar
hittumst við Benjamín öðru hvoru
í fornbókaverzlun hans neðarlega á
Hverfisgötu. Alltaf fannst mér
gaman að ræða við Benjamín.
Stundum lofaði hann mér að heyra
vísur, sem hann hafði nýlega ort,
sumar býsna beinskeyttar. Benja-
mín heflaði sjaldan utan af því,
sem hann vildi segja. Hreinskilni
var honum í brjóst borin.
Eins og alþjóð er kunnugt, kom
fjöldi rita frá hendi Benjamíns,
aðallega sagnaþættir og þjóðlegur
fróðleikur. Mun vafalaust einhver
annar en ég minnast hans sem rit-
höfundar og fræðimanns nú, þegar
hann er allur Ég minnist hans sem
manns, er á leið minni varð. Ekki
sízt undir ævilok Benjamíns verð-
ur hann mér minnisstæður.
Á föstudaginn langa hringdi sím
inn heima hjá mér. Var þar Benja-
mín Sigvaldason. Hann sagðást
vera rúmliggjandi, hefði fengið að-
kenningu af slagi í desember s.l.
Legið síðan á sjúkrahúsi í átta vik-
ur og síðan jafnlengi heima. Bað
Benjamín mig að heimsækja sig
sem fyrst — sem ég gerði. Erindið
Á
var að biðja mig að lesa þátt í
útvarpið, úr einni bóka hans. Við
ræddumst alllengi við. Þó að
Benjamín væri máttlaus öðru meg-
in, var hann vel málhress. Síma-
tækið hafði hann á borði við rúm
sitt, og hringdi í kunningjana, til
að stytta sér stundirnar. Einnig las
hann dagblöðin og hlustaði á
útvarpið. Hann gat bara ekki skrif-
að neitt. Það vissi ég, að honum
fannst þungbært.
Enn hringdi síminn. Benja-
mín sem fyrr. Hann ósk-
aði eftir þvi, að ég heim-
sækti sig. Ég kom til hans
sunnudaginn 18. april. Hafði með
mér ljóðasafn Jóhannesar úr Kötl-
um, en í fyrri heimsókn minni til
Benjamíns hafði ég þulið eftir
minni nokkuð úr kvæði Jóhannes-
ar: Karl faðir minn. Fannst Benja-
mín það afburðagott — sem það
og líka er — einkum þátturinn,
þar sem gamli maðurinn, faðir Jó-
hannesar, kveður sonarson sinn.
Nú ias ég kvæðið í heiid fyrir
Benjamín. Man ég, að hann tárað-
ist af hrifningu, er ég las áminnzt-
an kafia. Mun ég aldrei gleyma
því.
Þett* varð okkar síðasti fundur,
en Benjamín hafði þó samband við
mig símleiðis, þriðjudaginn næsta
á eftir. Ekki grunaði mig þá, áð
við ættum ekki eftir að sjást.
Sunnudaginn næsta frétti ég, að
Benjamín væri farinn, hefði aiid:
azt á Landsspítalanum föstU-
dagskvöldið áður. Ekki þurfti
hann lengur að stríða við
heiminn. Eins og komið var,
var þetta kannski það bezta.
En einum vini var ég orðinn fá-
tækari. Skal hér þakka okkar
kynni
Eftirlifandi konu Benjamíns,
Guðrúnu Helgadóttur, svo og dótt-
ur þeirra, Hjördísi, votta ég ein-
læga samúð mína. Dótturdóttirin,
Thelma litla, var Benjamín sáluga
mikið ljós í banalegunni.
Blessuð sé minning Benjamíns
Sigvaldasonar.
Auðunn Bragi Sveinsson.
t
Þú vildir ekki vera eins og hinir,
sem vanans þræða slóð.
En samt þín núna sakna margir
vinir.
Þú sendir þinni þjóð
sagnabálk, sem bezt mun nafn
þitt geyma,
burt þá árin fram hjá okkur
streyma.
Ljóð og sögur léztu margan
heyra.
Líf þitt hefur sýnt,
að fáir hafa fræðimenn hér
meira
fundið, sem var týnt.
Og meðan þjóðin geymir sögu
sína,
hún sízt má þínu nafni glata og
týna.
r
Við burtför þína kemur margt í
minni,
myndir alls konar.
Ég man þig bezt hjá
dótturdóttur þinni.
ÍSLENDINGAÞÆTTIR