Íslendingaþættir Tímans - 25.06.1971, Blaðsíða 32

tStium fram andmæli við kenning-
ar hans, og var oft deilt hart og
atundum nokkuð óvægið. En þær
skrámur er menn fengu við þessi
tækifæri greru fljótt og varan-
leg missætti hlauzt ekki af. Þvert á
móti tókst Halldóri á 25 ára starfs-
ferli sínum sem sauðfjárræktar-
ráðunautur að vinna almennara
traust bænda en dæmi munu vera
til um. Ávöxtur þessa mikla
trausts bænda á kenningum Hall-
dórs í sauðfjárrækt er stofnun og
starfræksla sauðfjárræktarfélag
anna, sem er einstætt félagslegt
tæki til raunhæfra kynbóta sauð-
fjárstofnsins í landinu.
Árangurinn af þessu mikla
starfi Halldórs Pálssonar hefur
orðið ótrúlega mikill. Mér varð það
fyrir alvöru Ijóst, er ég fyrir fáum
árum átti þess kost, að skoða og
meta á annað þúsund lömb af ís-
lenzkum stofni á Grænlandi og
bera vöfðasemi þeirra saman
við það sem hér er orðið venju
legt. Þá kom í ljós, að þykkur og
djúpur lærvöðvi var jafn fágætur
á Grænlandi og lélegur lærvöðvi
hér á landi og öfugt, að öflugur
lærvöðri, holdfylltar malir og vel-
vöðvaður hryggur var jafn algeng-
ur hér á landi eins og þunnur
bakvöðvi, holdberar malir og gis-
inn lærvöðvi var algengur á Græn-
landi. Grænlenzku lömbin voru þó
ekki síður skrokkþung en okkar
lömb, en kiötgæði þeirra voru bara
önnur og miklu lakari.
Við þetta tækifæri sá ég í skýru
ljósi árangurinn af því starfi, sem
unnið hefur verið hér á iandi síð-
astliðin 40 ár og þar hefur okkur
fyrst og fremst orðið ágengt undir
farsællj leiðsögu Halldórs Pálsson-
ar.
Enn er ótalið eitt af því mikil-
vægasta, sem hlauzt af ráðunauts-
starfi Halldórs Pálssonar, en það
var hve mikilhæfur kennari hann
var í fjárvali, sauðfjárdómum og
ræktun sauðfjárins. Ég, sem rita
þessar línur, á honum þar mikið að
þakka fyrir frábæra kennslu, og
veit ég að sömu sögu hafa flestir
starfandi ráðunautar þessa lands
að segja, og auk þeirra fjöldi
bænda um allt land.
Verk Halldórs í sauðfjárrækt
okkar íslendinga lifa því og ávaxt-
ast enn um ókomin ár, þó að hann
hafi nú um nokkur ár tekið að sér
að vinna að öðru höfuðverkefni.
í árslok 1962 lét Steingrímur
Steinþórsson af störfum sem bún-
aðarmálastjóri, en við tók Halldór
Pálsson eins og alkunnugt er.
Mörgum þótti hér óhyggilega að
farið, þar sem ýmsir menn hefðu
getað gegnt starfi búnaðarmálastj.,
en enginn maður hefði þekkingu
eða hæfileika til þess að halda
áfram hinu mikla og ötula leið-
beiningarstarfi, sem Halldór hafði
gegnt og lýst hefur verið hér að
framan.
Á þeim 8 árum, sem Halldór lief
ur verið búnaðarmálastjóri, hefur
þó sannazt að það var heilladrjúg
ráðstöfun, að fela honum þetta
vandasama og viðamikla starf.
Hið langa starf hans sem sauð-
fjárræktarráðunautur, skapaði
honum óvenjulega þekkingu á bú-
skaparháttum í hverri sveit á land
inu og auk þess var hann í svo
náinni snertingu við bændur og
jafnframt svo ótrúlega mannglögg-
ur, að hann þekkti persónulega
flesta bændur landsins og vissi
mjög mikið um hag þeirra
og möguleika á búskaparsviðinu.
Sem búnaðarmálastjóri hafði
Halldór því óvenjulega aðstöðu til
þess að stjórna leiðbeiningarþjón-
ustu landbúnaðarins og jafnframt
því vera ríkisstjórn og Alþingi og
öðrum stofnunum þjóðfélagsins til
ráðuneytis um hvers konar mál-
efni landbúnaðarins.
Búnaðarfélag íslands hefur að
sjálfsögðu stóreflzt undir stjórn
Halldórs Pálssonar, og hygg ég. að
leitun sé á opinberri stofnun, sem
nýtur meira trausts hjá þeim sem
til þekkja, að öðrum stofnunum
ólöstuðum.
Halldór Pálsson hefur ekki
sleppt hendinni af ræktun sauð-
fjárins, þó að hann léti af ráðu-
nautsstörfum. Hann hlaut mennt-
un til þess að vinna sem vísinda-
maður, og jafnframt sínu mikla
starfi sem ráðunautur og síðar bún-
aðarmálastjóri hefur hann alla tíð
verið starfsmaður Landbúnaðar-
deildar atvinnudeildar Hálskólans
og síðar Rannsóknarstofnunar
landbúnaðarins.
Hann var lengi formaður deild-
arinnar og jafnframt í tilraunaráði
búfjárræktar, en lét af þeim störf-
um. þegar hann varð búnaðarmála-
stjóri.
En jafnframt þessu hefur hann
alla tíð og fram á þennan dag,
gegnt störfum sérfræðings í sauð-
fjárrækt við þessar stofnanir og
stjórnað tilraunastarfsemi fjár-
ræktarbúsins á Hesti í Borgarfirði.
Ég býst við því, að Halldór hefði
helzt kosið að helga vísindunum
alla starfskrafta sína, og jafnframt
því kenna þau fræði við Há-
skólann. Enginn vafi er á því, að
þar hefði Halldór unnið stórvirki,
sem hefði skapað öðrum aukin
tækifæri til að skila betri vinnu
og ná meiri árangri starfi.
Hér er við engan að sabast.
Hið litla og lítt þróaða þjóðfélag
okkar krefst mikils af þeim, sem
kunna til verka og hafa jafn mikla
starfsgetu og starfsvilja og Hall-
dór Pálsson.
Halldór hefur verið ham-
ingjumaður á lífsleiðinni. Hann ólst
upp á merku heimili, athafnasömu
og efnuðu, þar sem ráðdeild og
ráðvendni réði ríkjum. Halldór
sýndi fljótt að hann bjó yfir óvenju
miklum námsgáfum og fékk stuðn
ing heimilisins til þess að fara út
á námsbrautina, sem hann gekk til
enda til doktorsprófs með óvenju
legum glæsibrag. Hann hefur
gegnt mörgum vandasömum störf-
um, sem hann hefur leyst af hendi
með óvenjulegri atorku og aug-
ljósum árangri.
Hann kvæntist árið 1946, Sig-
ríði Klemenzdóttur, verzlunar-
manns frá Húsavík, glæsilegri og
gáfaðri konu, sem staðið hefur
dyggilega við hlið hans í blíðu og
stríðu alla tíð, og er heimili þeirra
eftirsóknarverður dvalarstaður
margra vina og kunningja, sem
þar hafa átt fjölmargar ógleyman-
legar ánægjustundir.
Á sextugsamfæli Halldórs Páls-
sonar husa margir af samferða-
mönnunum til hans með þakklæti
fyrir mikil og merk störf.
Héðan utan af landsbyggðinni
verður hann ef til vill minnisstæð-
astur fyrir það, hvað sveitamanns-
eðli hans er óbifanlegt. Hann er
og verður sennilega alltaf sami
óforbetranlegi Húnvetningurinn
með sínu göngulagi og sínum hátt-
um, sem fólkið í dreifbýlinu þekkir
og metur.
Ég og fjölskylda mín, þökkum
honum trausta vináttu og margar
ógleymanlegar samvei-ustundir. Ég
óska honum á sextugsafmælinu.
að hann haldi áfram að kvöldi að
hlakka til starfa næsta dags, og að
honum lærist að ætla sér nokkuð
af, svo að starfsdagarnir geti orðið
enn margir og farsælir
Gæfa og gifta fylgi honum, sem
hingað til.
! Iljalti Gestsson.
32
fSLENDINGAÞÆTTIR