Íslendingaþættir Tímans - 23.03.1972, Side 5

Sigurður Heiðdal
Gott er lúnum að liðnum degi hvild
að fá. Svipað mætti segja um Sigurð
Heiðdal, rithöfund, sem lézt hinn 17.
febrúar aldinn að árum og farinn að
heilsu. Þar féll einn þeirra styrku
stofna, er þeir muna lengi, sem
þekktu.
Sigurður Heiðdal var fæddur að
Saurbæ á Kjalarnesi 16. júli 1884 og
var þvi á 88. aldursári er hann lézt.
Hann var sonur Þorláks ó. Johnson
kaupmanns, er var alþekktur fram-
kvæmda- og framfaramaður á sinni
tið, en móðir hans var Anna Daniels-
dóttir frá Þorlaugargerði i Vest-
mannaeyjum. Sigurður ólst upp i
Saurbæ hjá hjónunum Eyjólfi bónda
Runólfssyni og konu hans Vilhelminu
Eyjólfsdóttur, og unni hann þeim
mjög, einkum fóstru sinni, og lét siðar
syni sina tvo heita i höfuð þeim.
Eftir undirbúningsnám hjá sr. Hall-
dóri Jónssyni á Reynivöllum gekk
Sigurður i Flensborgarskólann i
Hafnarfirði og lauk þaðan kennara-
prófi 1906 og réðst siðan árið eftir til
Vopnafjarðar, þar sem hann var
skólastjóri barna- og unglingaskólans
til 1914. Komu þá þegar i ljós hinir
miklu kennarahæfileikar Sigurðar.
Hann var sjálfur vel menntaður, eftir
þvi sem þá var um að ræða, framfara-
sinnaður og hafði gott lag á að hvetja
unglinga til sjálfstæðrar hugsunar og
skoðanamyndunar, og tókst honum vel
að opna áhuga jafnvel hinna áhuga-
minnstu á hinum ýmsu námsgreinum.
allt það góða að þakka þér,
sem þú mér gerðir forðum.
Vart i skarð þitt, vinur minn,
verða fundnar bætur,
en sæmdarbóndann, soninn sinn,
ég sé að Hliðin grætur.
Himna bið ég herrann Krist
að hugga þá, sem gráta
og hjá sér i valda vist
minn vininn kæra láta.
Það er von min, bæði vissa og trú
þótt vegir skiljist hérna,
að aftur saman ég og þú
eigum braut ófarna.
Sigurunn Konráðsdóttir.
Bjuggu siðar margir vel að skólavist-
inni hjá Sigurði, þótt i engan skóla
annan kæmu en barnaskólann.
Þar eystra kvæntist Sigurður
Jóhönnu Jörgensdóttur frá Krossavik,
glæsilegri konu af alþekktu glæsi-
heimili. Þeirra sambúð stóð rúma
hálfa öld, en Jóhanna lézt 1965. Þau
stofnuðu heimili sitt i skólahúsinu á
Vopnafirði, en Sigurður vann þar ýmis
störf auk kennslu og skólastjórnar.
Hann var oft vegaverkstjóri á vorin og
framan af sumrum og að auki vann
hann mikið við plægingar.
1914 fluttust þau Sigurður og
Jóhanna i Mýrarhúsaskóla á Sel-
tjarnarnesi, þar sem Sigurður var
skólastjóri Barnaskólans til 1919. Að
auki kenndi hann þá i Viðey. En siðan
lá leiðin til Stokkseyrar þar sem hann
var skólastjóri til 1919. Þau hjón höfðu
þar allajafna nokkurn búskap, eins og
titt var þá i slikum þorpum, en annars
stóð Sigurður i ýmsu þar, einkum út-
gerð og átti þá hluti i nokkrum bátum,
en ekki mun hann hafa farið auðugur
frá þeirri starfsemi. Þá var hann
hreppsnefndar okkviti i nokkur ár.
1928 var Sigurður að undirlagi
Jónasar Jónssonar dómsmálaráð-
herra.sendur til Noregs til að kynna
sér rekstur vinnhæla, en þá stóð til að
hefja rekstur vinnuhælisins að Litla-
Hrauni. Varð Sigurður siðan forstöðu-
maður hælisins við stofnun þess 1929
og gegndi þvi starfi i 10 ár. Má nokkuð
marka mannkosti Sigurðar á þvi, að
dómsmálaráðherra, sem var glögg-
skyggn á hæfileika manna, skyldi
velja hann til þess starfs, þar sem á
miklu reið að móta það vel i upphafi, ef
árangur ætti að verða sem v^nir stæðu
til. Þurfti vist enda enginn að sjá
eftir, að Sigurði skyldi falið það starf.
Eftir að Sigurður hætti forstöðu
vinnuhælisins 1930 fluttust þau hjónin
til Reykjavikur þar sem þau bjuggu
siðan. Var Sigurður um 10 ára skeið
eftirlitsmaður og leiðbeinandi við bók-
hald bókhandsskyldra fyrirtækja eftir
að farið var að reyna að koma bók-
haldsmálum fyrirtækja i fast horf, en
á bókhald var Sigurður mjög glöggur.
Eftir að hann hætti opinberum störfum
annaðist hann bókhald fyrir ýmsa
kaupmenn og iðnrekendur meðan
heilsan leyfði.
Þeim Jóhönnu og Sigurði varð sjö
barna auðið, þar af dó eitt i bernsku en
hin eru öll á lifi. Þau eru: Vilhjálmur
deildarstjóri, kvæntur Mariu Hjálm-
týsdóttur, Ingibjörg, gift Baldri
Sigurðssyni járnsmið, Margrét, gift
Birgi Guðmundssyni verkstjóra,
Gunnar prentmyndasmiður, kvæntur
Helgu Sigurbjörnsdóttur, Anna, gift
Hauk Þórhallssyni skipsstjóra og
Kristjana Ingibjörg, gift Eyjólfi
Högnasyni skrifstofumanni.
Sigurður Heiðdal fékkst allmjög við
ritstörf á timabili. Fyrsta bók hans,
sem varbarnabók, kom út 1915, en sið-
ar sendi hann frá sér smásögur, leikrit
frásagnir og eina skáldsögu, Svarta
daga. Smásögur og greinar birtust
einnig eftir hann i timaritum og sumt
islendingaþættir
5