Íslendingaþættir Tímans - 23.03.1972, Qupperneq 23

fræðaskólann i Keflavik, er skólinn
fékk samastað i gamla barnaskóla-
húsinu við Skólaveg. Þega svo gagn-
fræðaskólinn, að tiu árum liðnum,
fluttist i nýtt, eigið húsnæði við Sunnu-
braut — og gamla skólahúsið lagt und-
ir barnaskólastigið — varð Pétur þar
áfram húsvörður og umsjonarmaður.
A þeim hartnær tiu árum, sem siöan
eru liðin, höfum við Pétur verið þar
mjög nánir samstarfsmenn. Reyndar
hafði ég þekkt hann og hans ágætu
fjölskyldu frá þvi þau fluttust hingað i
næsta nágrenni við mig, en kynnin
urðu þó meiri og nánari, þegar starfs-
svið beggja færðist undir sama þak,
enda lærði ég þá fljótt að meta árvekni
hans og skyldurækni i störfum.
Viðhald skólans, útlit og snyrting, er
Pétri mikið kappsmál að hafa i góöu
lagi enda hygg ég, að óviða sé skóla-
byggingum, húsmunum þeirra og tæk-
jum, betur i horfi haldið.
Að eðlisfari er Pétur skemtinn mað-
ur og gamansamur. Er hann þvi eink-
Framhald af bls. 24.
Blöndalshjóna, frú Sigrúnar og
Benedikts Blöndal. Arið 1924 hverfa
þau frá Eiðaskóla, þar sem bæði höfðu
verið kennarar um skeið og settust að i
Mjóanesi til búskapar og skólahalds.
Stóð svo til 1930 að frú Sigrún gerðist
forstöðukona Kvennaskólans á Hall-
ormsstað. Vitanlega varð þetta fólk að
rýma fyrir eigendunum. bá kaupir
það aðra vildisjörðina i Vallahreppi,
Höfða á Austur-Völlum og þar verður
framtiðarheimilið. Það er önnur saga,
sem ekki verður rakin hér, en söknuð-
ur var okkur Norður-Vallabúum að
þessu ágæta fólki, þó aðeins væri um
innansveitartilfærslu að ræða.
Vorið 1911 mun fyrst hafa verið
barnapróf (vorpróf) i Vallahreppi
samkvæmt fræðslulögunum frá 1907,
þannig voru stundum ýmis nýmæli
lengi á leiðinni út i byggðir landsins,
þar hafði farkennsla ekki komizt á, en
hver og einn séð um fræðslu barna
sinna, eins og áður hafði viðgengizt og
vorpróf ekki farið fram fyrr.
Einar, sem verið hafði farkennari i
Skriðdal frá 1909 var skipaður til þess
að prófa börnin i Vallahreppi og séra
Magnús i Vallanesi prófdómari, en
Guttormur Pálsson á Hallormsstaö i
Skriðdal.
Nú er Einar orðinn Vallamaöur og
gerist þar farkennari. Eftir ken-
naratalinu er hann það með litlum frá-
vikum um hálfan þriðja áratug með
veru sinni i Skriðdal.
ar vinsæll meöal kennara skólans og
barnanna, sem þar stunda sitt nám.
Hann er að jafnaði glaður og ræðinn,
tillagnagóður og með afbrigðum
hjálpsamur, úrræðagóður og greiðvik-
inn, sé til hans leitað, enda hinn mesti
höfðingi heim að sækja. Pétur er
framsóknarmaður fram i fingurgóma,
vill standa vörð um virðing bænda og
hagsmuni. Sé á þeirra hlut hallað i
hans áheyrn, getur hann orðið býsna
harður i horn að taka.
Ég lýk nú þessu afmælisspjalli með
innilegu þakklæti til Péturs fyrir trúa
og dygga þjónustu við skólann okkar
og ágætt samstarf frá liðnum árum.
Við hjónin samfögnum honum og fjöl-
skyldu hans á þessum merku tima-
mótum og sendum honum okkar beztu
hamingjuóskir.
Megi fullorðins árin, eins og sjálfur
ævidagurinn, verða Pétri ljúf, litrik og
gæfusöm.
Hallgrimur Th. Björnsson.
En þar með er ekki öll sagan sögð,
þvi álika lengi eða lengur, segir hann
til börnum, ýmist heima á Höfða eða á
einstökum heimilum. Ég hefi hans
eigin orð fyrir þvi, að fulla hálfa öld
hafi hann á einn eða annan hátt fengizt
við barnakennslu og hann fullyrðir, að
hann hafði ekki elzt eins vel og raun er
á, nema fyrir hin löngu og góöu sam-
skipti sin við börn og unglinga.
Það liggur i augum uppi, að við svona
starf fæst enginn þetta lengi, nema sá,
sem hefur sérstakan áhuga og hæfni i
fræðslustarfi, takmarkalausa fórnfýsi
og jákvæðan þrýsting frá umhverfinu.
,,Þvi misjafn sauður er i mörgu fé”.
Einar hefur sjálfsagt sem aðrir kenn-
arar haft mesta ánægju af að kenna
vel gerðum börnum, en hann hafði lika
i rikum mæli mikla lagni við þau erfið-
ari, svo um hann mátti með réttu segja
,,að öllum kom hann til nokkurs
þroska”. Ég heyrði marga samtima-
menn Einars, sem vit höfðu á þessum
málum ljúka lofsorði á kennslu hans.
Sjálfur var ég svo lánsamur að njóta
hennar hluta úr vetri og á frá þeim
tima ljúfar mínningar þakklætis og
virðingar. Ég ætla ekki að fara að lýsa
kennsluaðferð Einars, þar hefur sjálf-
sagt hver sinn hátt á, en ég held aö þaö
hafi verið skoðun hans og sannfæring,
að dagsverkiö yrði öllum léttara, ef
reynt væri að byrja daginn I góðu
skapi.Þessvegna lét hann annaðhvort
„taka lagið”, eða hann las léttan sögu-
kafla um leið og kennsla byrjaði á
morgnana, en Einar var sérlega
söngvinn, eins og þessi systkini öll, og
átti þvi létt með að leiða söng og leið-
beina þar um.
Einar var alúðlegur og skemmtileg-
ur við nemendur sina, en öruggur i
framkomu, svo engum datt i hug að
sýna honum mótþróa.
Einar tók á yngri árum mikinn þátt i
ungmennafélagshreyfingunni og öðr-
um félagsskap. Flutti oft á skemmti-
samkomum stutt en bráðsnjöll erindi,
sem vöktu athygli og umhugsun. Man
ég heiti og efni sumra þeirra enn i dag,
og fyrir kom, að hann færði hugsanir
sinar i ljóðrænan búning, sem einnig
fór vel á.
Hann átti sæti i skólanefnd og
skattanefnd i Vallahreppi um áratugi
og hjá Kaupfélagi Héraðsbúa vann
hann ýmis störf um fjölda ára á ým-
sum timum, svo sem slátursölu að
hausti, vörutalningu, kjötvigtun i
sláturhúsi o.fl. Einar var listaskrifari
og frágangur hans á öllum pappirum,
jafnt fjárinnleggsnótum sem öðru,
áferðarfallegur og vandvirknislegur,
enda hefur núverandi kaupfélagsstjóri
veitt þessum aldna heiðursmanni
eftirtekt og fært honum skrautritað
þakkarávarp frá félaginu fyrir sérlega
vel unnin störf.
A vegum sveitarfélaganna á Fljóts-
dalshéraði er starfandi sjóður, sem
vinnur að þvi að koma upp elliheimili i
Egilsstaðakauptúni fyrir Héraðið.
Einstaklingar og félagsheildir hafa
sýnt þessu máli skilning á ýmsan hátt,
þar á meðal Einar Jónsson með
myndarlegri peningagjöf.
Það á kannski við svona i lokin, að
geta þess, að Einar hefur verið sterkur
framsóknar- og samvinnumaður frá
þvi að sá flokkur mótaði stefnu sina.
Ég hafði i haust hugsað mér, að
senda Einari á Höfða smá afmælis-
kveðju, en ýmsar samverkandi orsak-
ir urðu þess valdandi, að það dróst á
langinn, svo að þetta getur tæpast bor-
ið það heiti. En þar sem ég hefi ekki
orðið var við nein ávarpsorð til Einars
i tilefni þessara timamóta, né áður, læt
ég þetta fara þó seint sé. Þvi Einar er
tvimælalaust einn af þessum vösku
aldamótamönnum, sem gengið hefur
með opinn huga gegn um hinar miklu
þjóðlifsbreytingar 20. aldarinnar og
innt af hendi vandasöm störf af hæfni
og trúmennsku
Fyrir það á hann þakkir samtiðar
sinnar.
Ég lýk svo þessum linum með þeirri
ósk, að árið 1972 verði Einari og þeim
öilum á Höfða gott og farsælt.
Friðrik Jónsson.
(Skrifað um áramót 1971-1972).
Einar Jónsson
islendingaþættir
23